Κάποτε φτάνει στη ζωή ενός ανθρώπου ή ενός λαού η ώρα του μεγάλου ΟΧΙ

Ο Όκτώβριος είναι ό μήνας πού μας θυμίζει το έπος του '40, τον αγώνα του έθνους μας, τη δόξα καί τον πόνο του, μα πιο πολύ το μεγάλο του όχι.
Εκείνη τη δύσκολη περίοδο πολλοί λαοί βρέθηκαν στη διατύπωση - με λιγότερο ή περισσότερο εύσχημο τρόπο - της απειλής:
- "Αν δεν υποκύψετε θα σας συντρίψουμε με τη στρατιωτική μας ισχύ.
Χώρες πλούσιες καί δυνατές έσκυψαν καί άνοιξαν ύποταχτικά την πόρτα στον κατακτητή. Κάποιοι γείτονες μας έσπευσαν να δώσουν «γήν καί ύδωρ» προσδοκώντας ίσως καί ορισμένα οφέλη εις βάρος μας. Όμως ό δικός μας λαός σαν ήρθε ή ώρα να διαλέξει ανάμεσα στο εύκολο ναί καί το μεγάλο όχι βροντοφώνησε εκείνο το ξημέρωμα της 28ης - με το στόμα του τότε κυβερνήτη του Ιωάννη Μεταξά - την απόφαση του να μείνει λεύτερος καί περήφανος έστω κι αν οι υπέρτερες δυνάμεις του εχθρού κατόρθωναν να τον νικήσουν στο πεδίο της μάχης.
Δεν ήταν βέβαια ή πρώτη φορά στην  ιστορία μας πού αρθρώσαμε ένα τέτοιο όχι. : Το «μόλων λαβε» του Λεωνίδα, το «πάντες αυτοπροαιρέτως άποθανοϋμεν» του Παλαιολόγου ήταν παρόμοιες ήρωϊκές αρνήσεις πού άσχετα με την πρόσκαιρη επικράτηση των βαρβάρων πέρασαν στην ιστορία καί έχτισαν το μεγαλείο του ελληνικού έθνους.

Κάποτε φτάνει ίσως καί στη ζωή του κάθε ανθρώπου ή ώρα του μεγάλου όχι. Όσοι καταφέρνουν να το ξεστομίσουν κόντρα στίς συνέπειες πού άμεσα θα το ακολουθήσουν, έχουν να περάσουν μέσα από ένα δύσκολο δρόμο πού όμως οδηγεί τελικά στη δικαίωση. Σκεφθεϊτε το όχι του Ιωσήφ. Μόνος κι έρημος, φτωχός καί άγνωστος στον ξένο τόπο είχε πολλά να κερδίσει σαν εραστής της γυναίκας του Πετεφρή. Φεύγοντας - έστω καί γυμνός - μακριά από τις βρώμικες προτάσεις της, φώναξε το δικό του, βουβό όχι. Γι' αυτό το όχι του βρέθηκε στη φυλακή, βασανίστηκε, συκοφαντήθηκε μα τελικά: - «.. άντεδοξάζετο παρά του βλέποντος τάς των ανθρώπων καρδίας...».

Κι από βοηθός του μάγειρα βρέθηκε σύμβουλος του βασιλιά, δεύτερος σ' όλο το κράτος μετά τον Φαραώ. Κι ακόμα έμεινε στη μνήμη της ανθρωπότητας ως υπόδειγμα αρετής, ως «πάγκαλος».
Πόσοι καί πόσοι μάρτυρες της πίστεως μας δεν είπαν το δικό τους όχι, ένα όχι πού ταυτιζόταν με βασανιστήρια καί θάνατο. Από τον νήπιο Κήρυκο μέχρι τον εκατόχρονο Χαράλαμπο, άπ' τον τραχύ πολεμιστή Μερκούριο ως την αβρή παρθένα Βαρβάρα πόσες χιλιάδες φωνές δεν κραύγασαν το όχι τους άπένταντι στίς απειλές καί τις κολακείες. Κι από την άλλη μεριά πόσοι ερημίτες κι ήσυχαστές, στυλίτες καί καλυβίτες δεν απάντησαν όχι στο κάλεσμα του κόσμου, στα πλούτη, στίς ηδονές, στα φαγητά καί την καλοπέραση καί αγωνίστηκαν μέχρι το τέλος της ζωής τους τον «καλόν αγώνα».
Να θυμηθούμε εδώ καί το παράδειγμα του Ηρακλή πού αρνήθηκε τον εύκολο δρόμο της Κακίας για να βαδίσει στο στενό καί δύσβατο μονοπάτι της Αρετής πού στην κατάληξη του τον περίμενε ή δόξα. Μύθος θα πείτε. Μύθος ναι, μα πού εκφράζει το πιστεύω του λαού μας από τα πρώτα κιόλας βήματα του στην ιστορία.
Κι αν ή εκλογή του Ηρακλή είναι μύθος, είναι όμως πραγματικότητα ολοζώντανη ή ιστορία του Σωκράτη πού μέσα στη φυλακή, λίγο πριν του φέρουνε το κώνειο, είχε το σθένος να προφέρει το δικό του όχι απέναντι στην απόδραση πού του πρότεινε ό πιστός του Κρίτων. Ένας Σωκράτης πού θα το 'χε σκάσει στο σκοτάδι για να γλιτώσει το τομάρι του θα ήταν ένας ακόμα σοφιστής, επιτήδειος στα λόγια καί ισχνός στην πράξη. Ό Σωκράτης πού αρνήθηκε να δραπετεύσει ήταν ό μεγαλύτερος φιλόσοφος των αιώνων.
Είμαστε αληθινά τυχεροί εμείς οι σημερινοί Ελληνες πού έχουμε τόσα λαμπρά παραδείγματα μέσα από την πίστη καί την ιστορία μας, παραδείγματα πού μας δείχνουν πόσο αξίζει - όταν ειπωθεί την κατάλληλη ώρα - το μεγάλο όχι. Κι όπως ή ζωή κυλάει ασταμάτητα δημιουργώντας συνεχώς νέες καταστάσεις καί νέα προβλήματα ίσως κάποια στιγμή κληθούμε καί πάλι ως λαός ή ως άτομα να διαλέξουμε ανάμεσα στην εύκολη κατάφαση καί την επώδυνη άρνηση.
Καί τί δίλημμα αντιμετωπίζουμε σήμερα ως λαός, θα αναρωτηθείτε. Ασφαλώς δεν υπάρχει προς το παρόν για τη χώρα μας καμιά εμφανής πολεμική απειλή ανάλογη με αυτή πού χτύπησε την πόρτα μας εκείνη τη φθινοπωρινή νύχτα του '40. Κι όμως κίνδυνος άλλος πιο ύπουλος μας περιζώνει κι είναι εχθρός όχι φανερός πού να στέκεται έξω από τα σύνορα μας αλλά πού ποτίζει το ίδιο το είναι μας. "Αν κοιτάξει κανείς γύρω του, μέσα στο δικό μας χώρο λίγα πράγματα θ' αντικρίσει πού να τον κάνουν περήφανο. Μια εικόνα διάχυτης παρακμής υπάρχει παντού: διαφθορά στην πολιτική καί οικονομική ζωή, απίστευτη έκπτωση στίς ηθικές αξίες, παντελής απουσία της αξιοκρατίας στο δημόσιο βίο, προβολή προτύπων ασήμαντων ή καί αρνητικών από τα μέσα μαζικής ενημερώσεως καί υιοθέτηση όλων των αρνητικών στοιχείων πού παρουσιάζουν οι δυτικοί εταίροι μας χωρίς δυστυχώς να τους μιμούμαστε αντίστοιχα καί στα πολλά θετικά τους. Ή απογοήτευση των νέων, ή διάλυση της οικογένειας, τα ναρκωτικά, ή επίσημη ή συγκεκαλυμμένη πορνεία, το ξέφρενο κυνήγι του χρήματος με κάθε μέσο δεν είναι παρά μερικά από τα συμπτώματα μιας αρρώστιας βαριάς πού καιρό τώρα κατέχει ως έθνος καί πού αν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα ενδέχεται να έχει την ίδια κατάληξη πού έχουν όλες οι σοβαρές ασθένειες: το θάνατο.

Μήπως έχει φθάσει καί για μας πού κατοικούμε στη σημερινή Ελλάδα ή ώρα να ξεστομίσουμε το δικό μας μεγάλο όχι; Το όχι σε κάθε τί πού αν καί αντιλαμβανόμαστε ότι είναι στραβό το παρακολουθούμε αδρανείς,αδιάφοροι ή καί βολεμένοι. Μήπως ήρθε ή ώρα να πούμε όχι σ' εκείνους πού βλέπουμε ότι μας κοροϊδεύουν, ότι μας εκμεταλλεύονται, ότι μας οδηγούν στο γκρεμό κι όμως τους ακολουθούμε σιωπηλοί ή καί χαρούμενοι, με την ίδια ανεμελιά πού ακολουθεί το κοπάδι των προβάτων τον μπροστάρη του; Μήπως ήρθε ή ώρα να κοιτάξουμε βαθιά μέσα μας καί ν' αναρωτηθούμε πού βαδίζουμε ως άτομα καί ως έθνος καί να ψάξουμε να βρούμε τί φταίει για μια κατάσταση πού δε μπορεί να συνεχιστεί έτσι για πολύ ακόμα; Το αίμα καί οι θυσίες τόσων γενιών πού πέρασαν θα ήταν κρίμα να πάει τελικά χαμένο από τη δική μας αβελτηρία.

Κάποτε φτάνει στη ζωή ενός ανθρώπου ή ενός λαού ή ώρα του μεγάλου ΟΧΙ.
Ας τεντώσουμε τ' αυτιά μας για να νιώσουμε το κάλεσμα εκείνης της ώρας. Θα ήταν κρίμα να την αφήσουμε να πάει χαμένη.

του Αθανασίου Γιαλουρή

Ιατρού