Των λέξεων οι χαμένες πατρίδες!

Γράφει η Ελενα Ακρίτα

ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ αυτό, χάθηκε η μπέσα. Και ως έννοια και ως λέξη.Στον τόπο αυτό, χάθηκαν οι έννοιες. Και οι έννοιες και οι λέξεις. Μετανάστευσαν στη χώρα του Ποτέ - Ποτέ. Ανεπαισθήτως, διαγράφηκαν από την καθημερινότητά μας. Οι χιλιάδες λέξεις αντικαταστάθηκαν από τις δεκάδες. Μια χούφτα λέξεις.

Οι υπόλοιπες; Λέξεις - χαμένες πατρίδες. Κανένας πια δεν τις διεκδικεί. Κανείς δεν τις θυμάται. Κανείς - αυτόν τον πολύχρωμο αχταρμά από ελληνικά, ιταλικά, τούρκικα που πολιτογραφήθηκαν δικά μας. Που τόσο γλαφυρά, με τέτοιο πλούτο, περιγράφανε συναισθήματα, καταστάσεις, χαρακτήρες.

Δεν λέμε «νιώθω μια αγαλλίαση». Λέμε «τη βρίσκω». Δεν λέμε «αιθεροβάμων». Λέμε «στην κοσμάρα του».
1. Μουσαφίρης. Καλεσμένος. Πώς το λέμε σήμερα; Τάκης Μουσαφίρης!
2. Τρατάρω και φιλεύω. Σήμερα: «Θες ένα γαλλικό;».
3. Μπαγαπόντης. Αγύρτης, απατεώνας. Σήμερα: Παραδικαστικό κύκλωμα.
4. Δραχμοβίωτος - δραχμοσυντήρητος. Σήμερα: Ευρωβίωτος, ευρωσυντήρητος.
5. Δραχμοφονιάς. Σήμερα: Ευρωφονιάς.
6. Εξηνταβελόνης. Φιλάργυρος, τσιγκούνης. Σήμερα: Αυτός που διαθέτει εξήντα βελόνες.

7. Πλησμονή. Αφθονία. Σήμερα: Φουλ.
8. Μαγαρίζω. Λερώνω, ρυπαίνω, μιαίνω. Σήμερα: Τα κάνει αόρατα!
9. Αχρείος - αισχρός - φαύλος - ελεεινός. Σήμερα: Οι τέσσερις σε ένα: Μαλάκας.
10. Μπουνταλάς. Ανόητος, βλάκας. Σήμερα: Πάλι μαλάκας.
11. Γινάτι. Πείσμα. Σήμερα: Μουλάρωμα.
12. Ραχάτι. Τεμπελιά. Σήμερα. Αραλίκι.
13. Μπαϊλντίζω. Λιποθυμάω, αποκάνω από λύπη. Σήμερα. Τα παίζω.
14. Σεργιάνι και σουλάτσο. Περίπατος. Σήμερα. «Πάμε πλατεία;».
15. Ζόφος - έρεβος. Σκοτάδι. Σήμερα: Την τύφλα μου!
16. Ρέμβη. Ονειροπόληση. Σήμερα: Τίποτα, γιατί δεν ονειροπολεί κανείς!
17. Τζαναμπέτης. Κακότροπος, στριμμένος. Σήμερα. Σπαζ...ης!
18. Μπερμπάντης. Γυναικάς. Σήμερα: Στρέιτ.
19. Τέρμινο. Αόριστο χρονικό όριο. Σήμερα. Στις 32 του μηνός.
20. Σεβντάς. Ερωτικός καημός, πόνος της καρδιάς. Σήμερα: Έμφραγμα του μυοκαρδίου.
21. Ραμολί. Γέρος ξεκουτιάρης. Σήμερα: Σαραντάρης.
22. Μούχρωμα. Δειλινό. Σήμερα: «Κατά τις εφτά είναι ΟΚ;».
23. Πατερό. Δοκάρι που στηρίζει στέγη ή πάτωμα. Σήμερα: Σημείο όπου τοποθετούμε τα κολοκύθια.
24. Μαργιόλα. Ναζιάρα, παιχνιδιάρα, τσαχπίνα. Σήμερα: «Τα θέλει ο... άκος της!»
25. Όραμα. Σήμερα: Concept.
26. Χαράμι. Άδικα, ανώφελα. Σήμερα: Χέσ' τα κι άσ' τα.
27. Ντέρτι. Ψυχικός πόνος, βάσανο, καημός. Σήμερα: Καψούρα!
Ένα ρέκβιεμ στις χαμένες λέξεις, λοιπόν, σήμερα: που «βαλαντώνω» όταν μου έρχονται στον νου. Που «βαρυγκωμάω» γιατί σε κανέναν δεν λείπουν πια οι αρχόντισσες των παιδικών μου χρόνων.
ΥΓ: Τις λέξεις τις είχα ξεχάσει κι εγώ. Μου τις θύμισε το λεξικό «Τεγόπουλος - Φυτράκης» που το βρήκα (άθικτο!) στο γραφείο του γιου μου!

(Το κείμενο υπάρχει στο βιβλίο της Έλενας Ακρίτα, με τίτλο: "Χτυποκάρδια στο κρανίο" )

 Πηγή/αντιγραφή