Άγιος Φωκάς-Ο πρώτος προστάτης των ναυτικών

Προστάτης των βυζαντινών ναυτικών ήταν ο Άγιος Φωκάς ο κηπουρός(22/9) από την Σινώπη. Σύμφωνα με το συναξάρι του, όντας ακόμη παιδί, ο άγιος έδιωξε το δαίμονα που κατοικούσε σ’ ένα πλοίο και καταπράυνε την τρικυμία. Τα θαύματα του άγιου Φωκά συνεχίστηκαν και μετά το μαρτυρικό του τέλος. Ο εγκωμιαστής του, Αστέριος επίσκοπος Αμάσειας, βεβαιώνει ότι στις τρικυμίες ο ίδιος ο άγιος τέντωνε τα πανιά, πρόσεχε να μην πέσει το καράβι σε βράχους και φρόντιζε να μην αποκοιμηθεί ο καπετάνιος.Άλλες φορές τον έβλεπαν οι ναύτες σε μεγάλες θαλασσοταραχές να βοηθά πότε στα σχοινιά, πότε στα πανιά ή άλλοτε να προστατεύει το πλοίο, για να μην πέσει σε ξέρα ή σε βρόχους.

Έτσι γεννήθηκε στους ναύτες η συνήθεια να έχουν τον Άγιο Φωκά ομοτράπεζο, όταν, λοιπόν καθόντουσαν στο τραπέζι αγόραζε ένας από τους ναύτες το μερίδιο του Αγίου, την άλλη ημέρα το αγόραζε άλλος και στις συγκέντρωναν χρήματα, τα οποία, όταν έφθανε το πλοίο στον προορισμό του τα εμοίραζαν στους φτωχούς.

Αλλά και οι θεραπείες που έκανε ο Άγιος είναι πολλές. Σ' άλλους παρουσιάζονταν στον ύπνο, σ' άλλους ενεργούσε αόρατα.

Έτσι ο ασήμαντος και ταπεινός κηπουρός Φωκάς αξιώθηκε λόγω της αρετής του να θαυματουργή και να τιμάται από τους Χριστιανούς.

 Αργότερα, άρχισε να διαδίδεται παράλληλα και η φήμη του αγίου Νικολάου, επισκόπου Μύρων της Λυκίας, παραθαλάσσιας πόλης στην νοτιοδυτική Μικρά Ασία, όπου υπήρχε και το μεγάλο προσκύνημα του αγίου. Στην διάδοση της λατρείας του μυροβλήτη και θαυματουργού αγίου συνέβαλλαν ιδιαίτερα οι ναυτικοί που άραζαν με τα καράβια τους στα Μύρα.
 Εξυπακούεται ότι τα τάματα ήταν αναπόσπαστο μέρος της τιμής του αγίου Φωκά και του αγίου Νικολάου. 

Το εκκλησάκι του Αγίου Φωκά που έκτισαν οι Παριανοί ψαράδες δίπλα στον φάρο.

Μία από τις ελάχιστες επιγραφές βρίσκεται σκαλισμένη σε ένα μικρό όρμο της Σύρου: « Κ(υρι)ε κ(αι) αγιε Φωκα σοσο(ν) το (πλ)οιον Μαρίαν» ( Κ.Ρωμαίου, «κοντά στις ρίζες», εκδ.εστία). Ναούς του Αγίου (συνήθως μικρους και ξεχασμένους, αλλά πάντα παραθαλάσσιους) βρίσκουμε στην Τήνο, στη Λέσβο, στην Τήνο, στην Κω και αλλού. Στην περιοχή των Ελληνοφώνων χωριών του Salento, στη Νότια Ιταλία, υπάρχει ένα μικρό παραθαλάσσιο χωριό με την ονομασία : San foca, ενώ ο Άγιος είναι άγνωστος στους Καθολικούς

Ο Βίος του Αγίου εδώ(1)  Πηγή εδώ(2) και εδω(3)