Γράφει ο Βαγγέλης Μητράκος
Οι κάτοικοι της Τριτσέλας ,της μοναδικής συνοικίας του Βυζαντινού Μυστρά έξω από τα τείχη ,εμπνευσμένοι από την ομορφιά αυτού του επίγειου παραδείσου, έχτισαν ,«εν σοφία ποιήσαντες»,ένα μικρό ναό πάνω στο βράχο,που στα πόδια του αναβλύζει , ακόμα , τρεχούμενο νερό από τις φλέβες του Ταϋγέτου :
Ύδωρ Ζωής επάνω , ύδωρ ζωής κάτω … «ἵνα πάντες οἱ ἀρυόμενοι καί μεταλαμβάνοντες ἔχοιεν αὐτό πρός ἰατρείαν παθῶν , πρός ἁγιασμόν οἴκων , πρός πᾶσαν ὠφέλειαν ἐπιτήδειον» .
Ο Ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στη θέση «Βουβάλοι» του Μυστρά είναι ένας μονόχωρος ναός με δίριχτη κεραμοσκεπή και ιερό με τρεις κόγχες .
Ο Ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου στη θέση «Βουβάλοι» του Μυστρά είναι ένας μονόχωρος ναός με δίριχτη κεραμοσκεπή και ιερό με τρεις κόγχες .
Η άποψη του Αϊ-Γιάννη των Βουβάλων , από τα ανατολικά , θυμίζει μικρογραφία της Μονής Περιβλέπτου η οποία βρίσκεται στη νοτιοανατολική άκρη του λόφου του Μυστρά, στην Κάτω Πόλη , δίπλα στον απότομο βράχο και είναι αφιερωμένη στην Παναγία.
Το «θαύμα» της κατασκευής του ναού του Α. Ιωάννη του Θεολόγου στη θέση «Βούβαλοι» ή «Βουβάλοι» του Μυστρά βρίσκεται στην έμπνευση των μαστόρων της εποχής , οι οποίοι , επειδή η κορφή του βράχου δεν τους έδινε τον απαραίτητο χώρο για τη θεμελίωση του ναού , ανέβασαν τοιχοποιία από τη βάση του βράχου (πάνω ακριβώς από την πηγή) μέχρι την κορυφή κι έτσι εξασφάλισαν τον χώρο που τους έλειπε .
Με τον τρόπο αυτό , αν και ο ναός περιορίζεται σε ένα μικρό χώρο στην κορυφή , η συνολική θέα του δίνει την εντύπωση ενός μεγαλύτερου κι επιβλητικού στη θωριά ναού . Το πλέον επιβλητικό στοιχείο του είναι το τρίλοβο ιερό που
δεσπόζει στην ανατολική πλευρά , ενώ ξεχωριστή χάρη στο ναό προσθέτουν τα μικρά ορθογώνια παράθυρα του ιερού με τα χαρακτηριστικά βυζαντινά κεντίδια των κόκκινων τούβλων , καθώς και η διαχωριστική γραμμή , πάλι με κόκκινα τούβλα , η οποία οριοθετεί το δάπεδο του ναού σε σχέση με την υποστηρικτική τοιχοποιία κάτω απ’ αυτόν . Η κατάρρευση της νότιας κόγχης του ιερού , σε άγνωστο χρόνο , περιόρισε τις αρχικές διαστάσεις του ναού μειώνοντας σημαντικά το πλάτος του .
Στο εσωτερικό του ο ναός , δεν έχει διασώσει κανένα αγιογραφικό ή άλλο στοιχείο από την εποχή του . Υπάρχουν μόνο τέσσερις αχρονολόγητες , φορητές εικόνες στο τέμπλο (Θεοτόκος,η Κυρία του Παντός ,Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος , Χριστός Παντοκράτωρ και Ιωάννης ο Πρόδρομος )έργα της ίδιας μάλλον εποχής, κατά προσέγγιση ,των τελών του 18ου – αρχές 19ου αι. και μία ακόμα εικόνα του 1901 , Σπαρτιάτη ζωγράφου με απροσδιόριστο από τη φθορά όνομα , πολύ φθαρμένη , που εικονίζει , μάλλον , την Μετάσταση της Υπεραγίας Θεοτόκου . Αξιοπρόσεχτη είναι και μια μικρότερη εικόνα του Α. Ιωάννη του Θεολόγου από το χέρι του παλιού λαϊκού ζωγράφου , αγιογράφου και επιγραφοποιού ΤΣΑΧΑΓΙΑΚΟΥ , ο οποίος έζησε ταπεινά και δούλεψε στη Σπάρτη από την προπολεμική εποχή μέχρι κάπου τη 10ετία του ’70 .
Ένα άλλο εντυπωσιακό στοιχείο της όλης σύνθεσης του ναού είναι η κρήνη που υπάρχει στη βάση του βράχου , πάνω στον οποίο θεμελιώθηκε ο ναός . Ίσως η πηγή αυτή του νερού να ήταν και το κίνητρο προκειμένου να επιλεγεί το συγκεκριμένο σημείο για ανέγερση του ναού , παρ’ ότι στην τοποθεσία αυτή υπήρχε άπλετος , ομαλός και άνετος χώρος για ανέγερση ναού Οι παλαιοί των Ελλήνων επιδίωκαν , κατά παράδοσιν , να χτίζουν ναούς πάνω από πηγές , μιας και το πηγαίο , καθαρό , τρεχούμενο νερό που ξεδιψά τους διαβάτες έχει συνδεθεί άρρηκτα με τη χριστιανική διδασκαλία και θεολογία .
Όπως και να ‘χει ο Αϊ – Γιάννης των Βουβάλων του Μυστρά είναι μια τοποθεσία που σε ταξιδεύει στο χώρο και στο χρόνο . Αισθάνεσαι ιερό δέος κοιτάζοντας την εκκλησία του Αϊ – Γιάννη του Θεολόγου έτσι όπως ορθώνεται πάνω στο βράχο έτοιμη να «αναληφθεί» στους Ουρανούς , αποθαυμάζεις την περίτεχνη κρήνη με τη λευκή μαρμάρινη ρωμαϊκή σαρκοφάγο και συγχρόνως σου φαίνεται πως θα δεις , όπου να ’ναι , να ξεπροβαίνουνε λαμπροντυμένοι Βυζαντινοί σκουταροφόροι πάνω στ’ άλογά τους μέσα από τη ρεματιά .
δεσπόζει στην ανατολική πλευρά , ενώ ξεχωριστή χάρη στο ναό προσθέτουν τα μικρά ορθογώνια παράθυρα του ιερού με τα χαρακτηριστικά βυζαντινά κεντίδια των κόκκινων τούβλων , καθώς και η διαχωριστική γραμμή , πάλι με κόκκινα τούβλα , η οποία οριοθετεί το δάπεδο του ναού σε σχέση με την υποστηρικτική τοιχοποιία κάτω απ’ αυτόν . Η κατάρρευση της νότιας κόγχης του ιερού , σε άγνωστο χρόνο , περιόρισε τις αρχικές διαστάσεις του ναού μειώνοντας σημαντικά το πλάτος του .
Όπως και να ‘χει ο Αϊ – Γιάννης των Βουβάλων του Μυστρά είναι μια τοποθεσία που σε ταξιδεύει στο χώρο και στο χρόνο . Αισθάνεσαι ιερό δέος κοιτάζοντας την εκκλησία του Αϊ – Γιάννη του Θεολόγου έτσι όπως ορθώνεται πάνω στο βράχο έτοιμη να «αναληφθεί» στους Ουρανούς , αποθαυμάζεις την περίτεχνη κρήνη με τη λευκή μαρμάρινη ρωμαϊκή σαρκοφάγο και συγχρόνως σου φαίνεται πως θα δεις , όπου να ’ναι , να ξεπροβαίνουνε λαμπροντυμένοι Βυζαντινοί σκουταροφόροι πάνω στ’ άλογά τους μέσα από τη ρεματιά .
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου