Κυριακή Θ΄Λουκά-Η ΑΤΑΙΡΙΑΣΤΗ ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΗΣΗ

Ὁ ἄφρων πλούσιος, στὴ γνωστὴ παραβολή, συγκέντρωσε ἀπὸ τοὺς ἀγρούς του τόσο πολλὰ εἰσοδήματα, ποὺ ἔφταναν νὰ τοῦ ἐξασφαλίσουν ὁλόκληρη τὴ ζωή του. Σκέφτηκε νὰ μὴν ξαναδουλέψει πιά, ἀλλὰ νὰ τὸ ρίξει στὴν καλοπέραση, λέγοντας: «Ψυχὴ ἔχεις πολλὰ ἀγαθά. …ἀναπαύου, φάγε, πίε, εὐφραίνου» (Κυριακὴ Θ΄ Λουκᾶ).

Ἔκανε πολλὲς ἀνοησίες ὁ πλούσιος. Γι’ αὐτὸ καὶ ὀνομάστηκε ἄφρων. Μιὰ ἀπὸ αὐτὲς εἶναι καὶ ἡ σύγχυση ποὺ φαίνεται νὰ τὸν διακατέχει, ἀφοῦ καλεῖ τὴν ψυχή του νὰ φάει, νὰ πιεῖ, νὰ ἀναπαυτεῖ. Τὸ παράξενο εἶναι ὅτι αὐτὰ ποὺ συγκέντρωσε γιὰ τὴ συντήρηση τοῦ σώματος, τὰ προσφέρει στὴν ψυχή. Νομίζει ὅτι αὐτὰ εἶναι ἡ κατάλληλη τροφὴ καὶ γι’ αὐτήν, ὅτι ἀπὸ αὐτὰ ἐξαρτᾶται ἡ ψυχὴ καὶ τὰ περιμένει πῶς καὶ πῶς γιὰ νὰ ζήσει. Ὁ ἀνόητος πλούσιος εἶναι μπερδεμένος γιὰ τὰ καλά. Ἔχει ταυτίσει οὐσιαστικὰ τὴν ψυχὴ μὲ τὸ σῶμα του. Καὶ ἔχει τὴν ἐντύπωση πὼς τὴν εὐχαριστεῖ καὶ ἱκανοποιεῖ τὶς ἀνάγκες της, ὅταν τῆς προσφέρει τὴν τροφὴ ποὺ προορίζεται γιὰ τὸ σῶμα. Πόσο ἄραγε καταστροφικὸ εἶναι αὐτό;

Φανταστεῖτε, λέει ὁ Σέρβος ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, ἕνα ἀρνὶ παγιδευμένο στὴ φωλιὰ ἑνὸς σκύλου, ξεχασμένο μέσα ἐκεῖ. Ὁ σκύλος πάει καὶ ἔρχεται κουβαλώντας συνέχεια τροφή. Ἀλλὰ τροφὴ γιὰ τὸν ἑαυτό του. Ἀφοῦ λοιπὸν γεμίσει κάποτε τὴ φωλιά του μὲ σάπια κρέατα καὶ κόκκαλα, φωνάζει στὸ πεινασμένο ἀρνί: «Τώρα, ἀγαπητό μου ἀρνί, φάγε, πίε, εὐφραίνου. Ἔχουμε φαγητὸ γιὰ μέρες πολλές». Καὶ πέφτει μὲ τὰ μοῦτρα στὸ φαΐ. Τὸ χορτοφάγο ἀρνὶ ὅμως, ποὺ δὲν τρέφεται μὲ κόκκαλα καὶ σάρκες ὅπως ὁ σκύλος, θὰ μείνει νηστικὸ καὶ θὰ πεθάνει σὲ λίγο ἀπὸ τὴν πείνα.

Τὴν ἴδια τακτικὴ ἐφαρμόζει καὶ ὁ ἄφρων πλούσιος στὴν ψυχή του. Τῆς προσφέρει φθαρτὴ μόνο τροφὴ καὶ τρυφή, πράγματα ποὺ ἀποζητάει βέβαια τὸ σῶμα, εἶναι ὅμως ἄχρηστα καὶ καταστροφικὰ γιὰ τὴν ψυχή. Οἱ ἀπαιτήσεις τοῦ σώματος καὶ οἱ ἀπαιτήσεις τῆς ψυχῆς (πρέπει νὰ) εἶναι δυὸ διαφορετικὰ πράγματα.

 «Ἡ σὰρξ ἐπιθυμεῖ κατὰ τοῦ πνεύματος, τὸ δὲ πνεῦμα κατὰ τῆς σαρκός». Αὐτὰ τὰ δυὸ εἶναι ἀντίθετα μεταξύ τους. Τὸ σῶμα θέλει ὑλικὲς τροφὲς καὶ ποτά, ἡ ψυχὴ θέλει καρποὺς τοῦ Πνεύματος. Ἂν τὴν καταδικάσουμε νὰ τραφεῖ μὲ γήινες τροφές, θὰ πεθάνει, ὅπως τὸ χορτοφάγο ἀρνὶ ποὺ ἀναγκάζεται σὲ συνοίκηση μὲ τὸ σαρκοφάγο σκυλί.

Καὶ πεθαίνει πράγματι πνευματικὰ ἡ ψυχή, ὅταν ἔχει παγιδευτεῖ ἐντελῶς στὰ δεσμὰ τοῦ φιλόϋλου σώματος, γιατὶ ἀναπνέει ἀποκλειστικὰ τὴ δυσοσμία τῶν ἔργων «τῆς σαρκός, ἅτινά ἐστι μοιχεία, πορνεία, ἀκαθαρσία, ἀσέλγεια, …ἔχθραι, ζῆλοι, θυμοί, …φθόνοι, φόνοι, μέθαι, κῶμοι» καὶ χίλια δυὸ ἄλλα πράγματα «ὅμοια τούτοις», ὅλα δηλαδὴ ὅσα «αἰσχρόν ἐστι καὶ λέγειν». Κατάλληλη τροφὴ τῆς ψυχῆς εἶναι μόνο οἱ καρποὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, «ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη» καὶ τὰ παρόμοια (Γαλ. 5, 17-23. Ἐφ. 5, 12). Θὰ μποροῦσε ὁ πλούσιος μὲ μιὰ καὶ μόνο κίνηση ἀγάπης, σκορπώντας λίγα ἀπὸ τὰ πάμπολλα ἀγαθά του σὲ πεινασμένους, νὰ θρέψει τέλεια καὶ τὴν ψυχή του.
Ἐμεῖς; Τὸ καταλαβαίνουμε αὐτό, ἢ κάνουμε τὸ ἴδιο λάθος μὲ ἐκεῖνον;

π. Δημητρίου Μπόκου