"ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ -ΜΕΤΕΩΡΑ"(Φ.Κόντογλου)

"ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ -ΜΕΤΕΩΡΑ"

Πρωτότυπη σελίδα της εγκυκλοπαίδειας υπογεγραμμένη κάτω δεξιά με μολύβι "φ.Κόντογλους" και με ιδιόχειρη σημείωση επάνω "λεξικόν Ελευθερουδάκη"

1. Μετέωρα και κοίτη Πηνειού 2. Εκκλησία Μονής Βαρλαάμ 3. Γενική άποψις των Μετεώρων 4. Μονή Βαρλαάμ 5. Μονή Αγίου Στεφάνου 6. Μονή Αγίας Τριάδος

  Ο Κόντογλου ήρθε μετά την καταστροφή από τη Μυτιλήνη στην Αθήνα το 1923, με τη μεσολάβηση του μυτιληνιού ζωγράφου-σκιτσογράφου και λογοτέχνη Αντώνη Πρωτοπάτση και φιλοξενήθηκε αρχικά από την λεγόμενη «παρέα της Δεξαμενής» (Γαλάτεια και Νίκος Καζαντζάκης, Έλλη Αλεξίου, Ραδάμανθυς Αλεξίου, Βάσος Δασκαλάκης, Παντελής Πρεβελάκης κ.α.). 

  Προκειμένου να βρει κάποια δουλειά για να βιοπορίζεται, ο Βάσος Δασκαλάκης, πρώτος σύζυγος της Έλλης Αλεξίου, που εργαζόταν στις εκδόσεις Ελευθερουδάκη, μίλησε στον εκδότη για τον Κόντογλου κι εκείνος τον προσέλαβε αμέσως. Ο Βάσος Δασκαλάκης έχει κάνει, μεταξύ άλλων, και την μετάφραση της «Πείνας» του Κ. Χάμσουν στην πρώτη έκδοση του 1924 από τις εκδόσεις Χ. Γανιάρη και Σια, με εικονογράφηση Φώτη Κόντογλου.

  Από τη θητεία του Κόντογλου στου Ελευθερουδάκη, εκείνο που έγινε κυρίως γνωστό ήταν η εικονογράφηση λημμάτων για το «ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΙΚΟΝ ΛΕΞΙΚΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗ», την πρώτη ίσως εγκυκλοπαίδεια που εκδόθηκε στην Ελλάδα σε 12 τόμους το 1927. Ένα εκπληκτικό έργο, που το θυμάμαι πάντα, επειδή είχε περίοπτη θέση στη βιβλιοθήκη του Κόντογλου κι έχω περάσει σαν παιδάκι αμέτρητες ώρες μέσα στις σελίδες του, μαγεμένος κυρίως από τις εικόνες, που μία προς μία ήσαν πραγματικά καλλιτεχνήματα. Η αλήθεια είναι πως το «Λεξικό» αυτό έμοιαζε πολύ περισσότερο με φιλολογικό έργο και εικαστικό καλλιτέχνημα παρά με εγκυκλοπαίδεια.

  Στο ΑΡΧΕΙΟ ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ σώζονται κάποιες πρωτότυπες σελίδες της έκδοσης, εικονογραφημένες από τον Κόντογλου και μία από αυτές είναι αυτή που παρουσιάζουμε σήμερα από το λήμμα «Μετέωρα».

Fotis Kontoglou Original - Φώτη Κόντογλου Αρχείο