ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ

  Στην παραθαλάσσια περιοχή των Αυρηλιανών υπάρχει η συνοικία με το όνομα «τα Δαλμάτου». Εκεί χτίστηκε από τον Σατουρνίνο, Συγκλητικό του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Α΄, στα τέλη του 4ου αιώνα μια μονή, η πρώτη μονή στην Κωνσταντινούπολη, για να στεγάσει τον μοναχό Ισαάκιο με το προφητικό χάρισμα, που ο προηγούμενος αυτοκράτορας Ουάλης (Valens) είχε φυλακίσει.

   Η μονή αυξήθηκε και κραταιώθηκε από τον διάδοχο του Ισαακίου, τον ηγούμενο Δαλμάτο, πρώην στρατιωτικό, ο οποίος έπεισε τον Θεοδόσιο τον Β΄, εγγονό του Α΄, να δεχθεί τους όρους της Γ΄ Οικουμενικής Συνόδου. Ο Θεοδόσιος συγκινήθηκε όταν είδε τον Δαλμάτο να βγαίνει για πρώτη φορά μετά από 48 χρόνια από τα τείχη της μονής, επικεφαλής ομάδας μοναχών, για να τον συναντήσει.

  Γι’ αυτό ονομάστηκε «Αρχιμανδρίτης» και «Έξαρχος» των μονών που είχαν χτισθεί εν τω μεταξύ και «πατήρ των μοναχών» της πρωτεύουσας. Είναι ίσως η πρώτη αναφορά στο οφίκιο του Αρχιμανδρίτη και στο πρόσωπο με διοικητική δικαιοδοσία επί των άλλων μονών, που αργότερα θα ονομαστεί «Πρώτος» (όπως στο Άγιον Όρος, το Όρος Λάτρος κ.α.). 

  Από τον Δαλμάτο πήρε τελικά το όνομα το μοναστήρι, η «μονή των Δαλμάτων», καθώς και η συνοικία ολόκληρη. Κατόπιν ο κατά σάρκα γιος του Δαλμάτου, ο Φαύστος, αναδείχθηκε Ηγούμενος. 

 Η μονή συνέχισε την λαμπρή πορεία της μέχρι την Εικονομαχία. Οι τρεις πρώτοι άγιοι κτίτορες εορτάζονται την 3η Αυγούστου.

  Ο Μ. Πέτρος της Ρωσίας γεννήθηκε αυτήν την ημέρα, γι’ αυτό και έχτισε στην Πετρούπολη μεγάλο ναό στο όνομα του Ισαακίου, και τον όρισε ως προστάτη της οικογένειας των Ρομανώφ.

+Ε. Γ.

πηγή