Εορτή της Παναγίας του Χορταΐτου (Κυριακή του Θωμά, στην Ι.Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χορτιάτη όπου φυλάσσεται η παλαιολόγεια ιερά Εικόνα της Παναγίας Χορταΐτου (Παναγίας Χορταϊτίσσης) του 14ου αιώνα.
Το μοναστήρι αυτό, μετόχι της Μονής Παντοκράτορος Κωνσταντινουπόλεως, ήταν η υδροδότις μονή της πόλεως Θεσσαλονίκης, που μέσα στο καλλιμάρμαρο καθολικό της δέσποζε η εικόνα της Πανάγνου Θεοτόκου, της Παναγίας της Χορταΐτισσας.
Έπειτα ήλθαν δίσεκτοι καιροί, μέχρι που οι υιοί της Άγαρ μετέτρεψαν το λαμπρό εκείνο παλλάδιο σ' έναν ερειπιώνα, από τον οποίο σώζονται μόνον ο Κοιμητηριακός Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και η εφέστιος εικόνα της Παναγίας Χορταϊτίσσης, που θαυματουργικά επανήλθε σε τούτο τον τόπο μετά την καταστροφή και φυλάχθηκε με ευλάβεια στον Ενοριακό Ναό του Αγίου Γεωργίου.
Ο Βυζαντινός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χορτιάτη (12ος αιώνας) και υπολείμματα τοιχοδομιών, πιθανόν του περιβόλου της μονής του Χορταΐτου κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας και κτιριακά υπολείμματα, πιθανόν της ίδιας της μονής, διασκορπισμένα εντός της αυλής του δημοτικού σχολείου Χορτιάτη και στον περιβάλλοντα χώρο (Υδρόμυλος, υδρομάστιγγες κ.ά.), καθώς η μονή του Χορταΐτου καταστράφηκε ολοσχερώς το 1424.
Η σημερινή μονή ιδρύθηκε το 1961 και εγκαινιάσθηκε ο ναός της το 1962 από τον μακαριστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμων τον Α΄ και στην οποία τα πρώτα χρόνια λειτούργησαν οι μαθητικές κατασκηνώσεις της Ιεράς Μητρόπολης Θεσσαλονίκης.
Η τοποθεσία της Μονής «κρύβει» ένα σημαντικό και μεγάλο παρελθόν καθώς στην περιοχή αυτή φαίνεται να λειτούργησε κατά τα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ένα μεγάλο μοναστικό κέντρο, το οποίο πιθανότατα ήταν μετόχι της Ι. Μ. Χριστού Παντοκράτορος της Κωνσταντινουπόλεως. Στον ιστορικό Κισσό των Βυζαντινών, δηλαδή στο σημερινό Χορτιάτη, αυτό το μοναστικό κέντρο σταμάτησε την λειτουργία του στα τέλη του 14ο αιώνα και εκεί έζησαν και αγίασαν αρκετοί ανώνυμοι Άγιοι. Ένα σημαντικό γεγονός για την ιστορία της Μονής αυτής, κατέχει η απόφαση της Ιεράς Συνόδου το 1979, με βάση την οποία το μοναστήρι περιέρχεται στην δικαιοδοσία της νεοσύστατης τότε Μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως.
Η εικόνα της Παναγίας της Χορταΐτισσας αποτελεί ιερώτατο κειμήλιο, το οποίο θησαυρίζεται στο μοναστήρι από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν τη μετέφερε και την εγκατέστησε με την απαιτούμενη επισημότητα και μεγαλοπρέπεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος από τον ενοριακό Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη, όπου φυλασσόταν επί αιώνες.
Έπειτα ήλθαν δίσεκτοι καιροί, μέχρι που οι υιοί της Άγαρ μετέτρεψαν το λαμπρό εκείνο παλλάδιο σ' έναν ερειπιώνα, από τον οποίο σώζονται μόνον ο Κοιμητηριακός Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος και η εφέστιος εικόνα της Παναγίας Χορταϊτίσσης, που θαυματουργικά επανήλθε σε τούτο τον τόπο μετά την καταστροφή και φυλάχθηκε με ευλάβεια στον Ενοριακό Ναό του Αγίου Γεωργίου.
Ο Βυζαντινός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος Χορτιάτη (12ος αιώνας) και υπολείμματα τοιχοδομιών, πιθανόν του περιβόλου της μονής του Χορταΐτου κατά τα χρόνια της τουρκοκρατίας και κτιριακά υπολείμματα, πιθανόν της ίδιας της μονής, διασκορπισμένα εντός της αυλής του δημοτικού σχολείου Χορτιάτη και στον περιβάλλοντα χώρο (Υδρόμυλος, υδρομάστιγγες κ.ά.), καθώς η μονή του Χορταΐτου καταστράφηκε ολοσχερώς το 1424.
Η τοποθεσία της Μονής «κρύβει» ένα σημαντικό και μεγάλο παρελθόν καθώς στην περιοχή αυτή φαίνεται να λειτούργησε κατά τα χρόνια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας ένα μεγάλο μοναστικό κέντρο, το οποίο πιθανότατα ήταν μετόχι της Ι. Μ. Χριστού Παντοκράτορος της Κωνσταντινουπόλεως. Στον ιστορικό Κισσό των Βυζαντινών, δηλαδή στο σημερινό Χορτιάτη, αυτό το μοναστικό κέντρο σταμάτησε την λειτουργία του στα τέλη του 14ο αιώνα και εκεί έζησαν και αγίασαν αρκετοί ανώνυμοι Άγιοι. Ένα σημαντικό γεγονός για την ιστορία της Μονής αυτής, κατέχει η απόφαση της Ιεράς Συνόδου το 1979, με βάση την οποία το μοναστήρι περιέρχεται στην δικαιοδοσία της νεοσύστατης τότε Μητρόπολης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως.
Η εικόνα της Παναγίας της Χορταΐτισσας αποτελεί ιερώτατο κειμήλιο, το οποίο θησαυρίζεται στο μοναστήρι από τον περασμένο Οκτώβριο, όταν τη μετέφερε και την εγκατέστησε με την απαιτούμενη επισημότητα και μεγαλοπρέπεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος από τον ενοριακό Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη, όπου φυλασσόταν επί αιώνες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου