Όσιος Γρηγόριος ο ασκήσας παρά τον ποταμό Πέλσμα(+30 Σεπτεμβρίου)

  Ο όσιος Γρηγόριος κατήγετο από την πριγκιπική οικογένεια Λοποτώφ του Γκάλιτς, της περιφερείας Κοστρομά. Η ματαιότητα της κοσμικής ζωής του περιβάλλοντός του με τα αξιώματα και τις εθιμοτυπίες τον κούραζε από μικρό και την αποστρεφόταν αναζητώντας την ησυχία.

  Συχνά του άρεσε να μελετά το Ευαγγέλιο και ιδιαίτερα το εδάφιο: «Πας ος αφήκεν οικίας ή αδελφούς ή αδελφάς ή πατέρα ή μητέρα ή γυναίκα ένεκεν του ονόματός μου, εκατονταπλασίονα λήψεται και ζωήν αιώνιον κληρονομήσει» (Ματθ. 19:29).
Σε ηλικία δεκαπέντε ετών οι γονείς του θέλησαν να τον νυμφεύσουν, αν και ο ίδιος δεν επιθυμούσε τον έγγαμο βίο. Από θεία όμως βούληση πέθαναν και οι δύο προτού τελεσθεί ο γάμος και ο δούλος του Θεού Γρηγόριος, αδέσμευτος πλέον, διεμοίρασε την περιουσία του στους πτωχούς, απελευθέρωσε τους δούλους του και έσπευσε σε μοναστήρι της πόλεως.

  Ο τρόπος της ζωής του σύντομα τον ανέδειξε τύπο του μοναχικού βίου. Απέσπασε την εκτίμηση και τον σεβασμό όλων και οι αδελφοί της μονής θέλησαν να τον ψηφίσουν ηγούμενό τους. Αλλά αυτός, αποφεύγοντας το αξίωμα, κατέφυγε στο Ροστώφ, χωρίς ωστόσο να επιτύχει το ποθούμενο.
Εκεί έμελλε να χειροτονηθεί αρχιμανδρίτης και να ανακαινίσει την μονή του Σωτήρος. Αναζητώντας όμως πάντα την ησυχία, την αφάνεια και την αμεριμνία της υπακοής, άφησε και το μοναστήρι αυτό και μετέβη προς τον όσιο Διονύσιο, στην Γλουσίτσα [1 Ιουν.], για να ζήσει ως μαθητής εκείνου.

  Οι δύο ασκητές συνδέθηκαν με στενή πνευματική αγάπη. Ο όσιος Διονύσιος προέτρεπε τον Γρηγόριο στην άσκηση με την διδαχή: «Εξάσκησε τον νου σου με πολλή επιμέλεια να αναζητά μόνον τον Θεό και με ζήλο να επιμένεις στην προσευχή· όταν όμως η ανάγκη το απαιτεί, τότε να βοηθάς τους πτωχούς, τις χήρες και τα ορφανά· όσο έχεις καιρό, πράττε το καλό γύρω σου». Και ο Γρηγόριος, ακολουθώντας την πιστά, επέτυχε να εξαλείψει κάθε ίχνος πάθους και εφάμαρτου λογισμού από την καρδιά του.

  Όταν έφθασε σε ηλικία εκατόν τεσσάρων ετών, ο όσιος Διονύσιος του έδωσε επιτέλους ευλογία να ζήσει ως ερημίτης κοντά στον ποταμό Πέλσμα. Ο Γρηγόριος έκτισε μόνος του το κελλί του και σύντομα κοντά του συναθροίσθηκαν και άλλοι εραστές της ησυχίας, οι οποίοι συγκρότησαν ένα νέο μοναστήρι.

Όταν ο πρίγκιπας Γιούρι (Γεώργιος) Δημητρίεβιτς σφετερίσθηκε τον θρόνο του ανεψιού του Βασιλείου Β’, ο ερημίτης όσιος μετέβη στην Μόσχα και τον έπεισε να αποδώσει την εξουσία και να αρκεσθεί στην δικαιοδοσία του, στην Γαλικία.
Ήλεγξε επίσης τον πρίγκιπα Δημήτριο Σεμιάκ, υιό του Γιούρι, που κατέλαβε την πόλη Βόλογκντα προξενώντας πολλές καταστροφές. Ερεθισμένος ο Σεμιάκ από τους ελέγχους, διέταξε να ρίξουν τον άγιο από μια γέφυρα σε βαθειά χαράδρα, απ’ όπου όμως ο Γρηγόριος εξήλθε αβλαβής.

00
 Μολονότι είχε αφιερώσει την ζωή του στην προσευχή και στην αντιγραφή λειτουργικών βιβλίων, με πολλή προθυμία δεχόταν τους πτωχούς και πεινασμένους, που κατέφευγαν στην μονή του για βοήθεια και μάλιστα σε καιρούς πείνας.
 Σε ηλικία εκατόν είκοσι επτά ετών (1441 ή 1451) ο όσιος Γρηγόριος προαισθάνθηκε την κοίμησή του και έδωσε εντολή να πεταχθεί το σώμα του σε βάλτο της περιοχής. Οι μαθητές του όμως ενεταφίασαν το ευωδιάζον και θαυματουργό λείψανό του με μεγάλες τιμές.

«Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας». Εκδόσεις «Ίνδικτος»·

πηγή