- Η λογική τι ρόλο παίζει;
«Κανονικά μας φέρνει στο Λόγο, στον Ποιητή. Τι λέει ο πατέρας των επιστημών, ο Αριστοτέλης; Υπάρχουν μύρια πράγματα που κινούνται στο Σύμπαν. Στο τέλος όμως αυτών των πραγμάτων υπάρχει κάτι ακίνητον που κινεί όλα τα κινούμενα. Κι αυτό το ονόμασε πρώτο κινούν - ακίνητον. Είναι η πρώτη φιλοσοφία-θεολογία. Δηλαδή η λογική, στην ουσία, μας φέρνει στο Θεό. Τι κάνανε όμως στη Δύση; Ορθολογισμό. Με το Διαφωτισμό πήρανε μόνο τον ορθό λόγο και τον βάλανε δυνάστη. Κι ο άνθρωπος τι γίνεται τότε; Στεγνός και στυγνός. Ο άνθρωπος δεν είναι μόνο λογική. Είναι και ένστικτο και αίσθημα και συναίσθημα και άλλες δύναμες, που θα 'λεγε και ο Μακρυγιάννης. Άμα έχουμε μέσα μας Θεό -γιατί χωρίς Θεό όλα επιτρέπονται κατά τον Ντοστογιέφσκι- τότε και η ανθρώπινη γνώση και η θεία γνώση συγχορδίζονται, συνηχούν όπως λέμε στη μουσική, παράγοντας άριστο αποτέλεσμα, που είναι η λατρεία του Θεού».
- Ο Ρωμανός ο Μελωδός μιλάει σ' έναν ύμνο του για τους Αποστόλους «που πρώτα ράβανε δίχτυα κι εξαφανίζουν τώρα των ρητόρων τις περιπλοκές με απλούστερα λόγια». Η απλότητα γιατί έχει χαθεί και υπάρχει μια σύγχυση σήμερα;
«Ο Παπαδιαμάντης λέει έχουμε δύο πράγματα που είναι σπουδαία: την απλότητα και τη λιτότητα. Τι ωραία που τα λέει. Η απλότητα είναι δύναμη, είναι φως. Διότι απλώνεται ο άνθρωπος δι' αυτής σ' όλο τον υπαρξιακό του χώρο. Ενώ πολλαπλότητα τι σημαίνει; Κατακερματισμός του όντος. Έχουμε πολλούς εαυτούς σήμερα. Κι εγώ το παθαίνω: άλλα να σκέφτομαι το πρωί, άλλα το μεσημέρι, άλλα το βράδυ. Με τη Θεία Χάρη ο άνθρωπος έχει την ενότητα και την απλότητα. Κι οι Απόστολοι με την απλότητα του ευαγγελικού λόγου κατάργησαν τα κατασκευάσματα των ρητόρων. Τα έδιωξαν και μπήκε στις ψυχές των ανθρώπων η απλότης του Θεού, γιατί και το θείον είναι απλό.
- Ο Ρωμανός ο Μελωδός μιλάει σ' έναν ύμνο του για τους Αποστόλους «που πρώτα ράβανε δίχτυα κι εξαφανίζουν τώρα των ρητόρων τις περιπλοκές με απλούστερα λόγια». Η απλότητα γιατί έχει χαθεί και υπάρχει μια σύγχυση σήμερα;
«Ο Παπαδιαμάντης λέει έχουμε δύο πράγματα που είναι σπουδαία: την απλότητα και τη λιτότητα. Τι ωραία που τα λέει. Η απλότητα είναι δύναμη, είναι φως. Διότι απλώνεται ο άνθρωπος δι' αυτής σ' όλο τον υπαρξιακό του χώρο. Ενώ πολλαπλότητα τι σημαίνει; Κατακερματισμός του όντος. Έχουμε πολλούς εαυτούς σήμερα. Κι εγώ το παθαίνω: άλλα να σκέφτομαι το πρωί, άλλα το μεσημέρι, άλλα το βράδυ. Με τη Θεία Χάρη ο άνθρωπος έχει την ενότητα και την απλότητα. Κι οι Απόστολοι με την απλότητα του ευαγγελικού λόγου κατάργησαν τα κατασκευάσματα των ρητόρων. Τα έδιωξαν και μπήκε στις ψυχές των ανθρώπων η απλότης του Θεού, γιατί και το θείον είναι απλό.
Η απλότητα κι η λιτότητα είναι εξίσου σπουδαία. Το να έχει κανείς μέτρο. Το μέτρο γεννήθηκε στην αρχαία Ελλάδα. Κι όμως σήμερα οι Έλληνες είμαστε τόσο πολλαπλοί και φορτωμένοι που δεν αντέχουμε τον εαυτό μας. Βέβαια, όταν έρθει η Θεία Χάρις,μας κάνει ανάλαφρους, σαν να 'χουμε φτερά. Πετάμε, χαιρόμαστε. »Πιο παλιά οι άνθρωποι ήταν φτωχοί, αλλά είχαν τη χαρά του Θεού μέσα τους, τη χαρά της δημιουργίας και της φύσεως. Ήταν ένθεοι οι άνθρωποι. Γι' αυτό βάσταξαν και πατρίδα και φαμελιές και πολέμους και αρρώστιες και θανατικά. Τόσα και τόσα δεν πέρασαν. Και σήμερα περνάμε. Σήμερα όμως είμαστε πιο δυσκολεμένοι, διότι επληθύνθη η ανθρώπινη γνώση, η ψευδώνυμος γνώση. Όπου και να στραφείς ραδιόφωνα, τηλεοράσεις λένε, λένε, λένε. Δεν αντέχω, τα κλείνω και κοιμάμαι. Κάνω ένα σταυρό για όλους και λέω "Θεούλη μου βοήθα τους να 'ναι καλά"».
- Να πούμε για την «ελπίδα της πίστεως» που αναφέρει συχνά ο Ρωμανός.
«Αν στα ανθρώπινα η ελπίδα πεθαίνει τελευταία,στην Εκκλησία μας η ελπίδα είναι αθάνατη και ενυπόστατη γιατί είναι ο ίδιος ο Χριστός. Η πίστη είναι σχέση. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα πιστεύω που σημαίνει έχω σχέση εμπιστοσύνης. Σχέση Θεού -ανθρώπου, ανθρώπου - Θεού. Γι' αυτό κι ήρθε ο Ιησούς να μας συνδέσει πάλι με τον Ουρανό, απ' όπου είχαν εκπέσει οι Πρωτόπλαστοι. Τι ζητούσε από τους ακροατές του και τους αιτούμενους; Την πίστη. Και στις ανθρώπινες σχέσεις εμπιστοσύνη θέλουμε και αγάπη. Ακόμη και στο φούρνο όταν πάμε να πάρουμε ψωμί, τι κάνουμε; Ασκούμε πίστη. Γιατί; Διότι πιστεύουμε ότι ο φούρναρης δεν έχει βάλει φάρμακο, φαρμάκι να πεθάνουμε. Ασκούμε έργο πίστεως. Και το παίρνουμε και το τρώμε».
- Αναφέρεστε συχνά στις ομιλίες σας στους δυσκολεμένους και πονεμένους. Ποιο είναι το λαδάκι που χρειάζεται η ψυχή τους; Η ελπίδα; Η ευσπλαχνία; Η καλοσύνη;
«Όλα αυτά. Και ο Ιησούς Χριστός, ο επιούσιος άρτος. Κάθε άνθρωπος τον Ιησού Χριστό ζητάει. Ουκ επ' άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος. Δεν φτάνει μόνο το ψωμί που δίνουν τα συστήματα, η ψυχή με τι θα τραφεί; Η ψυχή είναι η ουσία του όντος. Το σώμα είναι το περίβλημα, ο ναός της ψυχής. Όταν δώσεις στον άνθρωπο τον Χριστό, την ειρήνη Του και τη χάρη Του, τότε ο άνθρωπος ανασταίνεται και μπορεί να ζήσει λιτότατα. Τι χρειάζεται; Λίγο ψωμάκι να φάει, ένα ρούχο να ρίξει απάνω του και μια τρύπα να μείνει. Όταν δεν έχει όμως τη χάρη του Χριστού, τα θέλει όλα γιατί δεν έχει τίποτε. Σήμερα τα θέλουμε όλα, γιατί οι περισσότεροι δεν έχουμε τίποτα. Μα χορταίνει με λεφτά ο άνθρωπος; Τον Χριστό χρειάζεται, κάθε ψυχούλα αυτόν ζητάει. Κι άμα μπορούμε ας μιλάμε στον Χριστό για τους ανθρώπους, ιδίως τους πονεμένους και δυσκολεμένους. Ας τον παρακαλούμε να τους επισκεφθεί και να τους βοηθήσει. Κι ας είναι φτωχοί κι ας είναι οτιδήποτε».
- «Εν τη πτωχεία τα πλούσια»;
«Το έλεγε ο άγιος Νικόλαος. Αυτό είναι σοσιαλισμός. Τι άλλο είναι ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός; Εκκλησούλα είναι. Στην αρχαία εκκλησία τι κάνανε; Ο,τι περίσσευε του καθενός το πήγαινε στα πόδια των Αποστόλων, όχι στην τσέπη. Και κείνοι το βάζανε σ' ένα ουδέτερο μέρος και πήγαινε ο καθένας κι έπαιρνε ό,τι χρειαζόταν. Δεν υπάρχει ισότητα, ανισότητα υπάρχει.Όταν έχουμε δυο νοικοκυριά και το ένα έχει δύο ανθρώπους και το άλλο πέντε, θα δώσουμε το ίδιο και στα δύο νοικοκυριά; Όχι. "Το ημών περίσσευμα εις το εκείνων υστέρημα", έλεγε ο απόστολος Παύλος. Από το Ευαγγέλιο τα πήρε ο μαρξισμός, αλλά δεν τα κατάφερε να τα εφαρμόσει γιατί έβαλε τη βία. Και η βία φέρνει τη βία και το μίσος. Ενώ η Ορθοδοξία έχει την ελευθερία και την αγάπη. Ο Χριστός δεν έχυσε το αίμα κανενός, έχυσε το αίμα το δικό του».
- Στις ομιλίες σας εκτός από τους αγίους αναφέρεστε σε ήρωες της Επανάστασης του '21, στον Σολωμό. Είναι από μια αίσθηση μνήμης;
«Συμπορεύονται αυτά. Η εκκλησούλα μας 400 χρόνια βάστηξε το έθνος των Ελλήνων. Διότι αν δεν ήταν η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Τουρκοκρατία, εμείς θα 'μαστε σήμερα ή μουσουλμάνοι ή Φράγκοι. Όλοι εκείνοι οι πολέμαρχοι ήταν ένθεοι. Ήταν φιλόθεοι, φιλοπάτριδες κι ας μην υπήρχε πατρίδα. Η πατρίδα τότε εταυτίζετο με την εκκλησία. Κι ήταν και φιλάνθρωποι, όχι με την έννοια δίνω ένα φιλοδώρημα, αλλά αγαπούσαν τον άνθρωπο. Ο Κολοκοτρώνης ελεεινολογούσε τον εαυτό του γιατί στην Τριπολιτσά έσφαξαν τους Τούρκους. Κι ας μας είχαν πατήσει για 400 χρόνια. Το αναφέρει ο Φωτάκος ο γραμματέας του στα απομνημονεύματα. Δεν ήθελε να γίνει αυτό, αλλά έγινε κατ' ανάγκην. Κι ο Σολωμός ήταν ένθεος, γι' αυτό λέει στον "Πόρφυρα": "Άστραψε φως και γνώρισε ο νιος τον εαυτό του". Εκείνος υπηρέτησε την Επανάσταση ανυμνώντας την με την ποίησή του. Δεν ανυμνεί τους "Ελεύθερους πολιορκημένους»; Αυτούς που ζούσαν θεϊκά, παρότι περικυκλωμένοι από την Τουρκιά, από την άνοιξη, από την πείνα, από την πρόκληση της ζωής κι όμως στην όψη τους τη φθαρμένη έλαμπε το ουράνιο φως. Γι' αυτό και πήγαν μάρτυρες και ήρωες και άγιοι, όλοι της Εξόδου».
- Δείχνετε ιδιαίτερη αγάπη για τη γλώσσα.
«Είναι η γλώσσα του Ευαγγελίου, η αρχαία ελληνική γλώσσα των θεών. Ο Μέγας Αλέξανδρος έφερε σ' όλο τον κόσμο τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα. Του οφείλουμε πολλά. Η Καινή Διαθήκη, οι ύμνοι, οι λειτουργίες, οι Πατέρες είναι στην ελληνική γλώσσα. Ένα λυρικό ποτάμι που έρχεται από το Θεό κι αρδεύει τη γη και ξαναπάει σαν λατρεία απάνω. Οι Ισπανοί προ ετών δεν πρότειναν στην Ενωμένη Ευρώπη να μπει ως επίσημη γλώσσα η αρχαία ελληνική γιατί έχει συμβατότητα στους κομπιούτερ. Ενώ οι άλλες γλώσσες είναι ασύμβατες, κωδικές. Η ελληνική γλώσσα είναι νοηματική. Σημαίνον και σημαινόμενον ταυτίζονται. Είναι ποιητική, μαθηματική είναι ό, τι θέλετε. Ξέρετε πόσους φιλέλληνες ξένους έχουμε; Όπου γης. Γι' αυτό στεκόμαστε και θα στεκόμαστε».
- Να πούμε για την «ελπίδα της πίστεως» που αναφέρει συχνά ο Ρωμανός.
«Αν στα ανθρώπινα η ελπίδα πεθαίνει τελευταία,στην Εκκλησία μας η ελπίδα είναι αθάνατη και ενυπόστατη γιατί είναι ο ίδιος ο Χριστός. Η πίστη είναι σχέση. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα πιστεύω που σημαίνει έχω σχέση εμπιστοσύνης. Σχέση Θεού -ανθρώπου, ανθρώπου - Θεού. Γι' αυτό κι ήρθε ο Ιησούς να μας συνδέσει πάλι με τον Ουρανό, απ' όπου είχαν εκπέσει οι Πρωτόπλαστοι. Τι ζητούσε από τους ακροατές του και τους αιτούμενους; Την πίστη. Και στις ανθρώπινες σχέσεις εμπιστοσύνη θέλουμε και αγάπη. Ακόμη και στο φούρνο όταν πάμε να πάρουμε ψωμί, τι κάνουμε; Ασκούμε πίστη. Γιατί; Διότι πιστεύουμε ότι ο φούρναρης δεν έχει βάλει φάρμακο, φαρμάκι να πεθάνουμε. Ασκούμε έργο πίστεως. Και το παίρνουμε και το τρώμε».
- Αναφέρεστε συχνά στις ομιλίες σας στους δυσκολεμένους και πονεμένους. Ποιο είναι το λαδάκι που χρειάζεται η ψυχή τους; Η ελπίδα; Η ευσπλαχνία; Η καλοσύνη;
«Όλα αυτά. Και ο Ιησούς Χριστός, ο επιούσιος άρτος. Κάθε άνθρωπος τον Ιησού Χριστό ζητάει. Ουκ επ' άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος. Δεν φτάνει μόνο το ψωμί που δίνουν τα συστήματα, η ψυχή με τι θα τραφεί; Η ψυχή είναι η ουσία του όντος. Το σώμα είναι το περίβλημα, ο ναός της ψυχής. Όταν δώσεις στον άνθρωπο τον Χριστό, την ειρήνη Του και τη χάρη Του, τότε ο άνθρωπος ανασταίνεται και μπορεί να ζήσει λιτότατα. Τι χρειάζεται; Λίγο ψωμάκι να φάει, ένα ρούχο να ρίξει απάνω του και μια τρύπα να μείνει. Όταν δεν έχει όμως τη χάρη του Χριστού, τα θέλει όλα γιατί δεν έχει τίποτε. Σήμερα τα θέλουμε όλα, γιατί οι περισσότεροι δεν έχουμε τίποτα. Μα χορταίνει με λεφτά ο άνθρωπος; Τον Χριστό χρειάζεται, κάθε ψυχούλα αυτόν ζητάει. Κι άμα μπορούμε ας μιλάμε στον Χριστό για τους ανθρώπους, ιδίως τους πονεμένους και δυσκολεμένους. Ας τον παρακαλούμε να τους επισκεφθεί και να τους βοηθήσει. Κι ας είναι φτωχοί κι ας είναι οτιδήποτε».
- «Εν τη πτωχεία τα πλούσια»;
«Το έλεγε ο άγιος Νικόλαος. Αυτό είναι σοσιαλισμός. Τι άλλο είναι ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός; Εκκλησούλα είναι. Στην αρχαία εκκλησία τι κάνανε; Ο,τι περίσσευε του καθενός το πήγαινε στα πόδια των Αποστόλων, όχι στην τσέπη. Και κείνοι το βάζανε σ' ένα ουδέτερο μέρος και πήγαινε ο καθένας κι έπαιρνε ό,τι χρειαζόταν. Δεν υπάρχει ισότητα, ανισότητα υπάρχει.Όταν έχουμε δυο νοικοκυριά και το ένα έχει δύο ανθρώπους και το άλλο πέντε, θα δώσουμε το ίδιο και στα δύο νοικοκυριά; Όχι. "Το ημών περίσσευμα εις το εκείνων υστέρημα", έλεγε ο απόστολος Παύλος. Από το Ευαγγέλιο τα πήρε ο μαρξισμός, αλλά δεν τα κατάφερε να τα εφαρμόσει γιατί έβαλε τη βία. Και η βία φέρνει τη βία και το μίσος. Ενώ η Ορθοδοξία έχει την ελευθερία και την αγάπη. Ο Χριστός δεν έχυσε το αίμα κανενός, έχυσε το αίμα το δικό του».
- Στις ομιλίες σας εκτός από τους αγίους αναφέρεστε σε ήρωες της Επανάστασης του '21, στον Σολωμό. Είναι από μια αίσθηση μνήμης;
«Συμπορεύονται αυτά. Η εκκλησούλα μας 400 χρόνια βάστηξε το έθνος των Ελλήνων. Διότι αν δεν ήταν η Ορθόδοξη Εκκλησία στην Τουρκοκρατία, εμείς θα 'μαστε σήμερα ή μουσουλμάνοι ή Φράγκοι. Όλοι εκείνοι οι πολέμαρχοι ήταν ένθεοι. Ήταν φιλόθεοι, φιλοπάτριδες κι ας μην υπήρχε πατρίδα. Η πατρίδα τότε εταυτίζετο με την εκκλησία. Κι ήταν και φιλάνθρωποι, όχι με την έννοια δίνω ένα φιλοδώρημα, αλλά αγαπούσαν τον άνθρωπο. Ο Κολοκοτρώνης ελεεινολογούσε τον εαυτό του γιατί στην Τριπολιτσά έσφαξαν τους Τούρκους. Κι ας μας είχαν πατήσει για 400 χρόνια. Το αναφέρει ο Φωτάκος ο γραμματέας του στα απομνημονεύματα. Δεν ήθελε να γίνει αυτό, αλλά έγινε κατ' ανάγκην. Κι ο Σολωμός ήταν ένθεος, γι' αυτό λέει στον "Πόρφυρα": "Άστραψε φως και γνώρισε ο νιος τον εαυτό του". Εκείνος υπηρέτησε την Επανάσταση ανυμνώντας την με την ποίησή του. Δεν ανυμνεί τους "Ελεύθερους πολιορκημένους»; Αυτούς που ζούσαν θεϊκά, παρότι περικυκλωμένοι από την Τουρκιά, από την άνοιξη, από την πείνα, από την πρόκληση της ζωής κι όμως στην όψη τους τη φθαρμένη έλαμπε το ουράνιο φως. Γι' αυτό και πήγαν μάρτυρες και ήρωες και άγιοι, όλοι της Εξόδου».
- Δείχνετε ιδιαίτερη αγάπη για τη γλώσσα.
«Είναι η γλώσσα του Ευαγγελίου, η αρχαία ελληνική γλώσσα των θεών. Ο Μέγας Αλέξανδρος έφερε σ' όλο τον κόσμο τον ελληνικό πολιτισμό και την ελληνική γλώσσα. Του οφείλουμε πολλά. Η Καινή Διαθήκη, οι ύμνοι, οι λειτουργίες, οι Πατέρες είναι στην ελληνική γλώσσα. Ένα λυρικό ποτάμι που έρχεται από το Θεό κι αρδεύει τη γη και ξαναπάει σαν λατρεία απάνω. Οι Ισπανοί προ ετών δεν πρότειναν στην Ενωμένη Ευρώπη να μπει ως επίσημη γλώσσα η αρχαία ελληνική γιατί έχει συμβατότητα στους κομπιούτερ. Ενώ οι άλλες γλώσσες είναι ασύμβατες, κωδικές. Η ελληνική γλώσσα είναι νοηματική. Σημαίνον και σημαινόμενον ταυτίζονται. Είναι ποιητική, μαθηματική είναι ό, τι θέλετε. Ξέρετε πόσους φιλέλληνες ξένους έχουμε; Όπου γης. Γι' αυτό στεκόμαστε και θα στεκόμαστε».
πηγή-eantas
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου