Μνήμη τοῦ υπό τοῦ Τιμίου Προδρόμου γεγονότος θαύματος ἐν Χίω κατά τῶν Ἀγαρηνῶν

Ναόν σόν ἐφύλαξας χειρῶν βεβήλων
Δυσσεβεῖς ὀλέσας, Πρόδρομε θεῖε.

   ΙΩΑΝΝΗΣ ὁ τοῦ Χριστοῦ Τίμιος Πρόδρομος καί Βαπτιστής ἀείποτε πολλά θαύματα τελεῖ, ἕν δέ ἐξ αὐτῶν εἶναι καί τό κατωτέρω. Περί τά μέσα τῆς δεκάτης ὀγδόης ἑκατονταετηρίδος, ἤτοι εἰς τά 1740, ὁ Μέγας Πρόδρομος, ἡ θαυμαστή δεξιά τοῦ Ὑψίστου, ἐνήργησε μέγα καί ἐξαίσιον θαῦμα, μνημονευόμενον καί λαλούμενον καί μετά χαράς ἐξιστορούμενον ἀπό ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι αὐτόπται τοῦ θαύματος ἔγιναν, καί αἱ χεῖρες αὐτῶν ὑπηρέτησαν εἰς τά τότε παραδόξως γενόμενα· ἔχει δέ οὕτως ἡ διήγησις:

   Ἔξω τῆς πόλεως,κατά τό μέρος ὅπερ ὀνομάζεται Ἀτζική, ὀλίγον τι διάστημα μακράν ἀπό τήν χώραν, εὑρίσκεται Ναός ἐπ’ ὀνόματι τοῦ Τιμίου ἐνδόξου Προφήτου, Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου τιμώμενος. Γύρωθεν εἰς τά μέρη ἐκεῖνα εὑρίσκονται καί πύργοι πολλοί τῶν Ὀθωμανῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπειδή δέν ἔχουν πλησίον τζαμί, ἀναγκάζονται νά μεταβαίνωσιν εἰς τήν χώραν, ὅπου εἶναι τά τζαμιά, διά νά κάμουν τήν προσευχήν των, καί μάλιστα τοῦτο ἀναγκάζονται νά κάμνουν ἀπαραιτήτως εἰς τόν καιρόν τοῦ ραμαζανίου καί τοῦ μπαϊραμίου. Ἔχει δέ τό πρᾶγμα δυσκολίαν τινά, ἐπειδή πολλάκις συμβαίνει νά εἶναι ψῦχος δριμύ καί βροχαί πολλαί.

  Λοιπόν τί ἀνέβη εἰς τόν νοῦν τῶν πονηρῶν τούτων γειτόνων τοῦ θείου Βαπτιστοῦ; Ἐβουλήθησαν οἱ ἀνόητοι νά πάρουν μέ βίαν τόν θεῖον τοῦτον Ναόν, διά νά τόν μετασκευάσουν εἰς ἰδικόν των βέβηλον τζαμί· ἦσαν δέ οὗτοι οὐχί ἰδιῶται τινές καί ἄσημοι ἐκ τοῦ κοινοῦ λαοῦ, ἀλλά τῆς πόλεως οἱ πρῶτοι, ἀγιάννηδες δηλαδή, κοινῶς μπέηδες καλούμενοι, ἑπτά ὄντες τόν ἀριθμόν. Τοῦτο λοιπόν τό παρανομώτατον ἔργον βουληθέντες νά κάμωσι, δέν ἔκριναν εὔλογον νά τό κάμουν ἰδία δυναστεία, ἀλλά μέ βασιλικήν δύναμιν καί ἀπόφασιν, διά τό ἀσφαλέστερον.

   Ἔγραψαν λοιπόν τά ἀναγκαία πρός τοῦτο γράμματα εἴς τε τόν καπιτάν πασᾶν καί ἄλλους σημαίνοντας Χίους, οἱ ὁποῖοι ἦσαν μέσα εἰς τά βασίλεια, διά νά ἠμπορέσουν μέ τήν συνέργειαν αὐτῶν νά λάβουν τό ποθητόν φιρμάνι εἰς τήν μελετωμένην ὑπόθεσίν των· δύο ὅμως ἐκ τῶν εἰρημένων ἑπτά αγάδων δέν εἰσῆλθον εἰς τήν βουλήν αὐτῶν, μάλιστα δέ ἠμπόδιζον καί τούς ἄλλους λέγοντες·

  «Λείψατε ἀπό τοιοῦτον ἐπιχείρημα, μή τύχη καί γελοιοποιηθῆτε». Ὅθεν καί τά γράμματα τά ὁποία ἔστειλαν ἐκεῖνοι δέν τά ὑπέγραψαν οἱ δύο οὗτοι, ὅμως δέν εἰσηκούσθησαν. Τά γράμματα λοιπόν ἐξαπέστειλαν δία θαλάσσης μέ ἄνθρωπον πιστόν ἰδικόν των καί, ὡς φαίνεται, ἔμελλον οἱ κατάρατοι οὗτοι νά ἐπιτύχουν τό ἀσεβέστατον ζήτημά των, καί διά τοῦτο ἐπέβλεψεν ἐξ οὐρανοῦ ὁ Κύριος, ὁ τῶν ἀδικουμένων καί ἀπορουμένων κραταιός βοηθός καί ὑπερασπιστής τῆς Ἁγίας Πίστεώς μας καί διεσκέδασε παραδόξως τήν ἄθεον τῶν ἀσεβῶν βουλήν καί ἐπιχείρησιν· καί παρακαλῶ, ἀδελφοί, προσέχετε μέ τήν πρέπουσαν εὐλάβειαν.

  Ἑσπέρα καί νύξ ἐγένετο τῆς ἕκτης τοῦ Ἰανουαρίου μηνός, ὕστερον ἀπό τήν ὁποίαν, ἤτοι κατά τήν ἑβδόμην, ἡ τοῦ Τιμίου Προδρόμου τελεῖται σύναξις, καί ἡ ἑορτή τοῦ θείου ἐκείνου Ναοῦ τότε γίνεται· συνέπεσε δέ εἰς τόν αὐτόν καιρόν καί τό ραμαζάνι τῶν Ἀγαρηνῶν. 

Λοιπόν δειπνήσαντες οἱ ρηθέντες ἀγάδες, κατέβησαν εἰς τήν χώραν κατά τήν συνήθειαν ἔφιπποι, διά νά ἐπιτελέσουν εἰς τό τζαμί τό ναμάζι των. Τήν δέ νύκτα ἐκείνην σεισμός μέγας καί τάραχος ὑπερβολικός ἔγινεν εἰς τόν Ναόν τοῦ θείου Προδρόμου, ὥστε ὁ ἱερεύς τοῦ Ναοῦ καί ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἐφύλαττον τά σκεύη καί τόν κόσμον τῆς Ἐκκλησίας ἔλαβον φόβον μέγαν, διότι ἐφάνη εἰς αὐτούς ὡσάν νά ἔπεσεν εἰς τήν γῆν ἡ στέγη τῆς Ἐκκλησίας. 

 Ἐφανέρωσαν δέ ὅλα ἐκεῖνα τά φοβερά σημεῖα, ὅτι ὁ Μέγας Πρόδρομος εὑρέθη εἰς ἀγῶνα νά φυλάξῃ ἀπό τήν ἀσέβειαν τόν θεῖον Ναόν του κατά τήν νύκτα ἐκείνην τῆς σεβασμίας του ἑορτῆς. Ἐπιστρέφοντες δέ οἱ ἀγάδες ἐκεῖνοι ἀπό τήν χώραν, οἱ μέν ἕξ κατέβησαν εἰς τόν πύργον, ὅστις εἶναι εἰς τήν γέφυραν, ὅπου καί τά συμβούλιά των ἔκαμνον, ὁ δέ ἕβδομος, ὅστις καί δέν ἔκλινεν εἰς τήν βουλήν των, ἐτράβηξεν ἐμπρός τόν δρόμον, ἄν καί παρεβίαζον αὐτόν οἱ ἄλλοι νά πεζεύσῃ καί ἐκεῖνος ἐκεῖ μέ τούς ἄλλους ὁμοῦ· ἐκεῖνος ὅμως δέν ἐπείσθη, καί ἀπεκρίθη πρός αὐτούς· «Ὑπάγω νά ἀφήσω εἰς τό σπίτι τό ἄλογον καί ἔρχομαι».

 Ὁ πύργος ἦτο τριώροφος καί αὐτοί διά τό ψῦχος τοῦ καιροῦ ἐκάθηντο εἰς τό κάτω μέρος ὡς θερμότερον· ἦτο δέ ὁμοῦ μέ τούς ἕξ καί ἐκεῖνος ὁ ἄλλος, ὅστις δέν εἶχε συμφωνήσει μέ τήν βουλήν τῶν πέντε.

  Λοιπόν ἐκεῖ ὅπου ἐκάθηντο φαιδροί καί ἀγαλλόμενοι καί φλυαροῦντες περί τῆς ὑποθέσεως, καί εἷς μάλιστα ἐξ αὐτῶν θρασυνόμενος ἔλεγεν, ὅτι αὐτός θά ἀναβῇ νά φωνάξη ἐπάνω εἰς τήν Ἐκκλησίαν τό ἀσεβέστατον κήρυγμα, τότε δή πρίν ἀκόμη γυρίση ἐκεῖνος ὁ ἀθῷος (ὦ τῆς θαυμαστής καί μεγάλης σου δυνάμεως, Τίμιε Πρόδρομε!) αἴφνης ἔπεσον αἱ τρεῖς στέγαι, αἱ ὁποῖαι ἦσαν τρεῖς θόλοι, καί κατεπλάκωσαν ἐκείνους τούς τολμητίας καί γραφικῶς εἰπεῖν κατέβησαν εἰς ᾄδου ζῶντες καί ἐξέλιπον καί ἀπώλοντο διά τήν ἀνομίαν αὐτῶν, χωρίς νά πάθη τίποτε κανείς ἄλλος ἀπό τήν οἰκίαν·ὅτι κατά τήν συνήθειαν τῶν Ὀθωμανῶν οἱ γυναικωνῖται των ἦσαν χωριστά· ὅθεν καί δείκνυται, ὅτι θεϊκῆς ὀργῆς ἔργον ἐστάθη ἐκεῖνος ὁ κρημνισμός πρῶτον εἰς μόνον τόν ἀνδρωνίτην καί ὄχι εἰς τόν γυναικωνίτην, ὅπου ἦτο πλῆθος γυναικῶν καί παιδίων ἀθῴων. 

  Δεύτερον, τό ὁποῖον εἶναι καί παραδοξότατον καί ἀποδεικτικώτατον τῆς θείας ὀργῆς, ἐστάθη, ὅτι δύο πλάκες μεγάλαι, ὡσάν ἀπό λογικήν δύναμιν διωρισμέναι, ἑνωθεῖσαι κατά τό ἕτερον μέρος εἰς σχῆμα γωνίας, ἐφύλαξαν ζῶντα καί ἀβλαβῆ ἐκεῖνον ὅστις ἀντέλεγεν εἰς τήν ἀσεβῆ τῶν ἄλλων βουλήν· καί ὅταν μετά ταῦτα ἔσκαπτον, διά νά ἐκβάλλουν τῶν ἄλλων τά πτώματα, ἐκεῖνος κάτωθεν ἐβόα, ὅτι εἶναι ζωντανός, καί οὕτως ἐκεῖνον μόνον ἐξέβαλον ἀβλαβῆ, ὥστε οὔτε τά ἐνδύματά του δέν ἔλαβον καμμίαν βλάβην.

  Ποία ἄλλη μεγαλυτέρα καί λαμπροτέρα ἀπόδειξις ἠμπορεῖ νά γίνῃ ἀπό ταύτην; Πῶς ὁ θεῖος Πρόδρομος ἀπώλεσεν ἐκείνους τούς ἀσεβεῖς, καί τόσον παράδοξα διεσώθη ἐκεῖνος ὁ ἀθῷος, ὁ ὁποῖος λέγουσιν ὅτι ἔζησε χρόνους τριάκοντα, καθώς καί ἐκεῖνος ὁ ἄλλος, ὅστις, ἀθῷος ὤν, εὑρέθη εἰς τόν πύργον του καί ἀπέθανεν ὑπέργηρως, Τοπτζίμπασης ὀνομαζόμενος καί ὑπό πάντων κηρυττόμενος, ὅτι παραδόξως ἐγλύτωσε; Καί τούτους μέν τούς τρισαλιτηρίους οὕτω μετῆλθεν ἡ θεία δίκη. 

 Ἐπειδή δέ, ὡς εἴπομεν, διά θαλάσσης εἶχον στείλει καί ἄνθρωπον μέ γράμματα, ὁ θεῖος Πρόδρομος, κάμνων τέλειον τό ἔργον του, παρέπεμψε καί ἐκεῖνον εἰς τόν βυθόν τῆς θαλάσσης μετά τῶν ἀσεβεστάτων εκείνων γραμμάτων, καί ὡς φαίνεται διά νά μή συκοφαντήσουν οἱ ἐχθροί τῆς πίστεως τήν ἀλήθειαν, διότι εὔκολα ἤθελον εἴπει ὅτι οἱ Χριστιανοί, οἵτινες ἤξευρον τήν ὑπόθεσιν, τόν ἔπνιξαν, ἡ Θεία Πρόνοια ἔκαμε ὅλον τό πλοῖον ὁμοῦ καί ἐπῆγεν αὔτανδρον καί οὕτω πανταχόθεν αἱ ἐλπίδες τῶν ἀσεβῶν ἔσβησαν. 

Λοιπόν διαδοθείσης τό πρωί τῆς ὀλεθριωτάτης τῶν ἀσεβῶν φήμης εἰς τήν χώραν, δύο ἐναντιώτατα πάθη ἐπηκολούθησαν, εἰς μέν τούς ἀσεβεῖς θρῆνος καί κλαυθμός πολύς, μετά πολλῆς καί μεγάλης αἰσχύνης καί ἐντροπῆς, εἰς δέ τούς εὐσεβεῖς ὅλον τό ἐναντίον, χαρά καί εὐφροσύνη καί ἀγαλλίασις.

Καί ὄντως ἐνταῦθα ἐπληρώθη τό ψαλμικόν, λέγον· «Τό ἑσπέρας αὐλισθήσεται κλαυθμός, καί εἰς τό πρωί ἀγαλλίασις»· ὅτι φανερά ἦσαν τά κινήματα τῶν ἀπίστων, καί παρρησία ἠπείλουν λέγοντες τά μελετώμενα, τά ὁποία φανερά καί ἀναντιρρήτως ἀντέστρεψε καί ἐματαίωσεν ὁ θεῖος Πρόδρομος, ἐφ’ ὅσον ἀνθρωπίνη δύναμις δέν ἠδύνατο νά ἀντιπράξῃ εἰς τῶν ἀνόμων τάς βουλάς.

 Τόσον δέ ἐστάθη πολλή καί μεγάλη ἐκείνη ἡ θεία ὀργή, ὥστε ἔκτοτε καί μέχρι τῆς σήμερον μένει ἔρημος καί ἀκατοίκητος ὁ πύργος ἐκεῖνος, μέ μόνους τούς ὑψηλούς τέσσαρας τοίχους, πού ἀκόμη στέκουν ὄρθιοι, διά νά μαρτυροῦν ὅτι «Κύριος διασκεδάζει βουλάς ἐθνῶν» καί πληροῦται ὡς ἀληθῶς καί ἐνταῦθα ἡ Δαβιδική Προφητεία ἤ μᾶλλον εἰπεῖν κατάρα, ἡ λέγουσα «Γεννηθήτω ἡ ἔπαυλις αὐτῶν ἐρημωμένη καί ἐν τοῖς σκηνώμασιν αὐτῶν μή ἔστω ὁ κατοικῶν».

   Θέαμα κατά ἀλήθειαν καί λάλημα εἰς μέν τούς εὐσεβεῖς τερπνότατον καί ὑπερήδιστον, εἰς δέ τούς ἀσεβεῖς πένθους καί αἰσχύνης ἀϊδίου παραίτιον καί τά δύο ταῦτα ἐναντία κατά πᾶσαν ἀνάγκην συμβαίνοντα. Εἶναι καί ἄλλα παρατηρήματα, διά τῶν ὁποίων ἔτι περισσότερον βεβαιοῦται ἡ ἀλήθεια τοῦ ἐξαισίου θαύματος, ὅμως, διά νά μή φέρωμεν τόν λόγον ἔξω τοῦ μετρίου, ἀρκούμεθα εἰς τά εἰρημένα, τά ὁποία, ὡς ἐδείχθησαν, εἶναι ἀναντίρρητα καί κάμνομεν τέλος εὐχαριστοῦντες καί δοξάζοντες τόν τερατουργόν Ἰησοῦν Χριστόν καί τόν Μέγαν αὐτοῦ Πρόδρομον εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

(¹)Ἡ διήγησις περί τοῦ θαύματος τούτου συνεγράφη ὑπό τοῦ ἀοιδίμου Ἱεροδιδασκάλου Ἀθανασίου τοῦ Παρίου, παρελήφθη δέ ἐκ τοῦ «Νέου Λειμωναρίου».

ΠΗΓΗ: Ὁ Μέγας συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἐκδίδεται ἀναλώμασι καί ἐπιμελείᾳ, του ἐν Μοναχοῖς ἐλαχίστου Βίκτωρος Ματθαίου Καθηγουμένου τῆς ἐν Κρονίζη, Κουβαρᾶ Ἀττικῆς Ἱερᾶς καί σεβασμίας Δεσποτικῆς Μονῆς Μεταμορφώσεως του Σωτῆρος. Ἔκδοσις τρίτη, Ἀθῆναι 1970 (σελ. 182 – 185)