Ἱ­ε­ρά Μο­νή Ἁ­γί­ων Ἀ­πο­στό­λων (Ἁ­ϊ­ά)

Βο­ρει­ο­δυ­τι­κά τῆς Κα­λα­μπά­κας ὑ­ψώ­νε­ται ἕνας πα­νύ­ψη­λος καί πε­λώ­ρι­ος βρά­χος, λί­αν δυ­σπρό­σι­τος, κα­λού­με­νος ἐ­πι­το­πί­ως Ἁ­γι­ά (Ἁ­ϊ­ά). Ἡ ὑ­ψη­λό­τε­ρη κο­ρυ­φή του ἔ­χει ὑ­ψό­με­τρο 630 μ.
Ὁ Φώ­της Κο­το­πού­λης γρά­φει: «Ἡ ψη­λό­τε­ρη κο­ρυ­φὴ τοῦ βρά­χου τῆς Ἁ­γι­ᾶς ἀ­πὸ μὲν τὸ κέ­ντρο τῆς Κα­λα­μπά­κας φθά­νει τὰ ὀ­κτα­κό­σι­α καὶ πλέ­ον μέ­τρα, ἀ­πὸ δὲ τὰ ρι­ζά του τὰ ἑ­ξα­κό­σι­α καὶ ἀ­πὸ τὸ βο­ρει­νὸ μέ­ρος πρὸς τὸ Κα­στρά­κι καὶ ἀ­πὸ τὰ ρι­ζά του τὰ τρι­α­κό­σι­α μέ­τρα. Ὡς γνω­στὸ ὁ να­ός, ὁ τι­μώ­με­νος ἐ­π’ ὀ­νό­μα­τι τῶν ἁ­γί­ων ἀ­πο­στό­λων Παύ­λου καὶ Πέ­τρου, ἦ­το κτι­σμέ­νος σὲ μι­ὰ σπη­λι­ὰ ποὺ βρί­σκε­ται στὰ νο­τι­ο­δυ­τι­κὰ καὶ στὴ βά­σι τῆς ψη­λό­τε­ρης κο­ρυ­φῆς αὐ­τοῦ, ὅ­που ἐ­κτεί­νε­ται ὀ­ρο­πέ­δι­ο, τὸ ὁ­ποῖ­ο κα­τα­λαμ­βά­νει χῶ­ρο δέ­κα μὲ δώ­δε­κα στρέμ­μα­τα».

Ἐ­πί τοῦ ὀ­ρο­πε­δί­ου αὐ­τοῦ τοῦ βρά­χου μέ­σα σέ σπή­λαι­ο ἦ­ταν κτι­σμέ­νη ἡ ἱ­ε­ρά μο­νή τῶν Ἁ­γί­ων Ἀ­πο­στό­λων, σέ ὑ­ψό­με­τρο 550 μ.

Ἀ­πό φω­το­γρα­φί­α πού δι­α­θέ­του­με δι­α­κρί­νου­με ὅ­τι ὁ σπη­λαι­ώ­δης να­ΐ­σκος ἦ­ταν προ­φα­νῶς στόν β΄ ὄ­ρο­φο, προ­ϋ­πάρ­χο­ντος κτι­ρί­ου, τοῦ ὁ­ποί­ου οἱ πέ­τρες εἶ­ναι ἐ­ριμ­μέ­νες σή­με­ρα κά­τω. Οἱ τοι­χο­γρα­φί­ες ἀρ­χί­ζουν σέ ὕ­ψος 2 ἤ 2,5 μέ­τρων καί σώ­ζο­νται ἑ­κα­τέ­ρω­θεν τῶν δύ­ο πλευ­ρῶν τῆς σπη­λι­ᾶς. Ὑ­πάρ­χουν ἐ­πί­σης ἐ­πί τοῦ βρά­χου χα­μη­λό­τε­ρα, πε­λε­κη­μέ­να σκα­λι­ά γι­ά τήν ἀ­νά­βα­ση καί δύ­ο στέρ­νες.

Ἀ­πό τίς φω­το­γρα­φί­ες πού μᾶς πα­ρε­χώ­ρη­σε ὁ Ἁ­γι­ο­τρι­α­δί­της ἱ­ε­ρο­μό­να­χος Δο­μέ­τι­ος, ὁ ὁ­ποῖ­ος ἀ­νέ­βη­κε στήν κά­τω Ἁ­ϊ­ά τό ἔ­τος 2006, φυ­σι­κά χω­ρίς ἀ­ναρ­ρι­χη­τι­κά ἐ­ξαρ­τή­μα­τα, ἔ­χου­με μί­α σει­ρά μέ νω­πο­γρα­φί­ες, μέ τήν Πα­να­γί­α, τόν Ἀρ­χάγ­γε­λο, καί ἅ­γι­ες γυ­ναῖ­κες τῆς ἐκ­κλη­σί­ας μας. 

Ἡ πρώ­τη δε­ξι­ά ὁ­μοι­ά­ζει μέ τήν ἁ­γί­α Πα­ρα­σκευ­ή. Ἡ δεύ­τε­ρη μέ τήν ἁ­γί­α Μα­ρί­να. Ἀ­ρι­στε­ρά σώ­ζο­νται δύ­ο ἡ­μι­ε­ξί­τη­λοι ὅ­σι­οι μέ τά μο­να­χι­κά σχή­μα­τα. Ὅ­πως φαί­νε­ται στόν πρώ­ϊ­μο ἐ­ντό­πι­ο μο­να­χι­σμό τῶν Με­τε­ώ­ρων, ὅ­πως καί στούς ἐ­νο­ρι­α­κούς να­ούς ἱ­στο­ροῦ­νταν στούς τοί­χους τῶν κα­θο­λι­κῶν καί ἅ­γι­οι καί ἅ­γι­ες γυ­ναῖ­κες τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας.

Σύμ­φω­να μέ τά τε­χνο­τρο­πι­κά στοι­χεῖ­α τῶν προ­α­να­φε­ρο­μέ­νων τοι­χο­γρα­φι­ῶν ἡ μο­νή τῶν Ἁ­γί­ων Ἀ­πο­στό­λων ἦ­ταν ἱ­δρυ­μέ­νη πι­θα­νῶς τόν 13ο μέ 14ο αἰ­ώ­να.

Στήν ἀναφερθεῖσα πολλές φορές χαλ­κο­γρα­φί­α τοῦ 1782 ὁ μο­να­χός Παρ­θέ­νι­ος ση­μει­ώ­νει στόν ἐν λό­γῳ βρά­χο «οἱ Ἅ­γι­οι Ἀ­πό­στο­λοι».

Μί­α πλη­ρο­φο­ρί­α γι­ά τήν μο­νή τῶν Ἁ­γί­ων Ἀ­πο­στό­λων μᾶς δι­α­σώ­ζει, ἐ­πί­σης, ὁ Φώ­της Κο­το­πού­λης γι­ά τήν πε­ρί­ο­δο τῆς γερ­μα­νι­κῆς κα­το­χῆς. Αὐ­τός ὁ βρά­χος πού τό­σο δο­νή­θη­κε ἀ­πό τίς ὑ­μνο­λο­γί­ες τῆς βυ­ζα­ντι­νῆς μου­σι­κῆς καί ἁ­γι­ά­στη­κε ἀ­πό ἀ­σκη­τές, «ἐ­πέ­πρω­το ἐ­πί κα­το­χῆς, κα­τά τό ἔ­τος 1943, νά κα­τα­πα­τη­θοῦν τά ἱ­ε­ρά καί ἅ­γι­α χώ­μα­τά του ἀ­πό τούς Καυ­κά­σι­ους στρα­τι­ῶ­τες, οἱ ὁ­ποῖ­οι εἶ­χαν φυ­λά­κι­ο στὸ Ἀ­δρά­χτι. Ἀ­πε­ρί­σκε­πτα, ὅ­μως, (ἴ­σως) κά­ποι­ος Κα­στρα­κι­νός νὰ ὑ­πέ­δει­ξε τὸ ἀ­νέ­βα­σμα, ὅ­που ἐ­κεῖ πά­νω ἔ­στη­σαν τὴν ση­μαί­α μὲ τὸν ἀ­γκυ­λω­τὸ σταυ­ρό».

Οἱ Ἅγι­οι Ἀ­πό­στο­λοι σή­με­ρα εἶ­ναι με­τό­χι τῆς ἱ­ε­ρᾶς μο­νῆς Ρου­σά­νου, μέ τήν ὑ­π’ ἀ­ριθ. 19/5.2.1995 πρά­ξη τοῦ σε­βα­σμι­ω­τά­του μη­τρο­πο­λί­τη Στα­γῶν καί Με­τε­ώ­ρων κ. Σε­ρα­φείμ.

Η συνέχεια ΕΔΩ