Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Εμμ. ΜΑΡΝΕΛΛΟΥ, Δρα Θεολογίας
τ. Διευθυντή και Αναπλ. καθηγητή της Π.Α.Ε.Α. Κρήτης
Με άλλα λόγια, είναι ο χριστιανικός βίος, το πολίτευμα της Εκκλησίας, η εμπειρία η αγιοπνευματική, η γνώση της αλήθειας, η αδιάλειπτη προσευχή, η μέθεξη στις άκτιστες ενέργειες του Αγίου Πνεύματος, η πρακτική θεολογία, η βιωματική, εκείνη, των Αγίων και θεοφόρων Πατέρων.
Αυτή η θεολογία, έχουσα τη θεωρία της όλης υπάρξεως του ανθρώπου και της κτίσεως, συνθέτει κάθε στιγμή τη συνάντηση της Αποκαλύψεως με τον άνθρωπο ως πρόσωπο και με την κοινωνία. Συνθέτει τη συνάντηση του Λόγου του Θεού με τον ανθρώπινο λόγο και τη σάρκα του ανθρώπου, με το άγχος και την αγωνία του κόσμου. Συνθέτει την Εκκλησία με τον κόσμο, με την Ιστορία, με τον Πολιτισμό, με σκοπό να οδηγήσει στη νίκη κατά της φθοράς και του θανάτου, στη μετάνοια, στην ανάσταση, στη μεταμόρφωση του νου και των αισθήσεων και όχι στην παραμόρφωση τους. Στοχεύει, να οδηγήσει τελικά, στη θέωση και την αγιότητα του ανθρώπου.
Όλα αυτά που αναφέραμε, είναι η καθολική οικουμενική θεολογία και η πολιτεία των Αγίων Αποστόλων, των Μαρτύρων, των Ομολογητών, των Νεομαρτύρων, των Οσίων, των Αγίων, θεοφόρων Πατέρων και των Ασκητών της ερήμου. Αυτό είναι το «ζω δε ουκέτι εγώ, ζει δε εν εμοί Χριστός», το οποίο βίωσε ο Απόστολος Παύλος, αυτό είναι το «μυστικό συναπάντημα» στην Εκκλησία αλλά και στον ουράνιο θάλαμο της καρδιάς μας. Είναι η αίσθηση και το μυστήριο της υπερβατικότητας και της ενοίκησης του Θεού και Πατρός, ο οποίος μας περιβάλλει από παντού.
Μια ματιά, στο σύγχρονο κόσμο της εκκοσμίκευσης, της αποστασίας από τον αληθινόν Θεόν και την Αγία του Χριστού Εκκλησία, όπου κυριαρχεί η πίκρα και ο αναστεναγμός στο «γιατί δεν είμαι άγιος!», θα μας πείσει για την αλήθεια και το μεγαλείο της ορθόδοξης εκκλησιαστικής μας πίστεως και ζωής, όπως εκφράστηκε και εκφράζεται από τους «ειδότας και παθόντας τα θεία», και για την πραγματική και ακατάπαυστη παρουσία του Ιησού Χριστού και των «αυτοπτών μαρτύρων» και «ερμηνευτών» αυτής, ανάμεσά μας.
Την «πρακτική» θεολογία, των Αγίων Πατέρων, την αγιοπνευματική εμπειρία, τη βίωση της «παραθήκης της πίστεως», πιστεύομε, δεν μπορεί να τη δώσει κανένα κοσμικό ή ορθόδοξο Πανεπιστήμιο, όσο και αν αυτά αναβαθμίσουν τα εκπαιδευτικά τους προγράμματα και την ακαδημαϊκή τους ζωή. Η γνώση της αλήθειας, η «μόρφωσις ευσεβείας», η μέθεξη με τον πλούτο της χάρης του Θεού, είναι έργο του Τριαδικού Θεού και της Αγίας Του Εκκλησίας.
Την ίδια αυτή θεολογία, που ταυτίζεται με την αδιάλειπτη προσευχή, την υπακοή, την ένδεια και την ταπείνωση, βίωσε και ο μακαριστός και αγαπημένος μας Άγιος Γέροντας Ευμένιος Λαμπάκης, ο προορατικός, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Προφήτη Ηλία, Ρουστίκων Ρεθύμνου (+2005).
Οι θαυμάσιοι αυτοί, πνευματέμφοροι, «ουράνιοι άνθρωποι», που φυτεύτηκαν από τον Τριαδικόν Θεόν στην ηρωοτόκο και Κρήτη, στον αμπελώνα της Αποστολικής, και αγιοτόκου Εκκλησίας μας, τον 19ο και στον 20 αιώνα, ως συνεχιστές της γεροντικής παράδοσης των Οσίων Γερόντων της Μονής Κουδουμά Παρθενίου (1829-1905) και Ευμενίου (1846-1920), με συντροφιά τον Όσιο Γέροντα Ιωσήφ τον Γεροντογιάννη (1799-1874) και τον Όσιο Χατζή Ανανία, (1837-1907), Ηγούμενο της Παναγίας της Εξακουστής, πυρπολήθηκαν από την θερμουργό αγάπη τους προς τον Θεόν και αφιέρωσαν «πάσαν την ζωήν» αυτών, μόνο σε Εκείνον, στον «Ποιητήν του παντός» και Σωτήρα του κόσμου. Απάντησαν δηλ., στην πράξη, στο ερώτημα του Ιησού Χριστού προς τον Απόστολον Πέτρον: «Σίμων Ιωνά, αγαπάς με πλείον τούτων», που σημαίνει: «Σίμων, γιε του Ιωνά, μ΄αγαπάς περισσότερο απ΄όσο αυτοί εδώ;», και σε πιο ελεύθερη μετάφραση: «απ΄όλους τους άλλους, και απ΄όλα τα άλλα πράγματα του κόσμου;».
Με την αποβολή της φιλαυτίας, των νοσογόνων παθών της ανθρώπινης φύσεως, την αυταπάρνηση, με την ταπείνωση, την καταδεκτικότητα προς τον άνθρωπο της καθημερινότητας, τον απλό άνθρωπο του μόχθου και του πόνου, εργάστηκαν με αφοσίωση για τη μετάδοση του ζωντανού κηρύγματος της αναστάσεώς του Κυρίου, για τη θεραπεία του ανθρώπινου πόνου, της ασθένειας ψυχής τε και σώματος, ακολουθώντας τη μέθοδο των Αγίων Αναργύρων (δηλαδή, χωρίς να λαμβάνουν αργύρια και με την προτροπή μετά την ίαση: «Πήγαινε και μηκέτι αμάρτανε», «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη», «κηρύξατε το ευαγγέλιον πάσει τη κτίσει». Το μήνυμα προς τους ασθενείς ήταν: Θεραπευτήκατε με τη χάρη του Θεού, οφείλετε από τώρα και στο εξής, να καταθέσετε την προσωπική σας μαρτυρία για τον Χριστόν και την Αγία Του Εκκλησία».
Η ταπείνωση και τα θαυμάσιά τους με τα χαρίσματα της ιάσεως, της προόρασης «πραγμάτων ου βλεπομένων» και της αναστήλωσης των ερειπίων της ψυχής, των γενομένων «αυτειδώλων», οι αρετές τις οποίες απόκτησαν, προκαλούσαν θαυμασμό και έκπληξη στο στενό και ευρύτερο περιβάλλον τους. Για τις αρετές της πίστεως, της ταπείνωσης, της ανεπιτήδευτης απλότητας, ιεροπρέπειας και σεμνοπρέπειας, δόθηκε σε αυτούς, πλούσια η χάρη του Αγίου Πνεύματος. Απόδειξη τούτου του συμβάντος, η γεμάτη δράση και αυταπάρνηση αγάπη τους προς τον Θεόν και προς τους καταφεύγοντας προς αυτούς, συνανθρώπους τους, οι θεόπνευστες διδαχές και πατρικές συμβουλές τους. Επίσης, οι μαρτυρίες του «λαού του Θεού» για τα πάμπολλα «θεοσημεία» και τα θαύματά τους. Στη συνείδηση σε εκείνους όσοι τους γνώρισαν και τους αγάπησαν είναι άγιοι και η φήμη τους φτάνει ως τις μέρες μας και διατηρείται ζωντανή, ιδιαίτερα στους κατοίκους του Ν. Λασιθίου και του Ηρακλείου.
Πολλοί έχουν γράψει για τον Όσιο Γέροντα του Μεραμπέλλου τον πατέρα Εφραίμ και πολλοί ευσεβείς Λιμνιώτες, όπου γης, υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του δραστήριου και άξιου Ποιμενάρχη μας, Σεβασμιωτάτου κ. Νεκταρίου εργάσθηκαν και εργάζονται για την προβολή και τη δόξα ενός τοπικού Αγίου και συνεπώς, για την δόξα της Εκκλησίας μας. Τα τελευταία χρόνια, από ότι μας πληροφόρησε πανεπιστημιακός Καθηγητής της Αγιολογίας, γίνεται αναφορά στο πρόσωπο και στα θαυμαστά έργα του Οσίου πατρός των Λιμνών, σε διεθνή θεολογικά συνέδρια και σε πνευματικές συνάξεις (Ρωσία, Ισπανία, Φιλανδία). Αυτό το ευχάριστο γεγονός, αποτελεί μεγάλη ευλογία του Οσίου Εφραίμ στις μέρες μας. Μέσα από αυτά τα βιβλία και τις δημοσιεύσεις στον τοπικό τύπο έχουν ήδη γίνει γνωστές, στο χριστεπώνυμο πλήρωμα, πολλές πτυχές από τη ζωή, τη δράση και τα θαύματα του χαρισματικού Γέροντα.
Σε ό,τι μας αφορά, έχομε ήδη μιλήσει και γράψει αρκετά για τον Άγιο Γέροντα των Ρουστίκων πατέρα Ευμένιον, τον θαυμαστό και προορατικό.
Είναι συγκλονιστικό το γεγονός της παρουσίας του στη ζωή μας, στα χρόνια της ανέγερσης του Ναού της Παναγίας ΡΟΔΟΝ ΤΟ ΑΜΑΡΑΝΤΟΝ και της άσκησης από εμάς, των καθηκόντων του Διευθυντή-Σχολάρχη της Ανωτέρας Εκκλησιαστικής Σχολής Ηρακλείου.
Ας μας επιτραπεί, στο σημείο αυτό, να αναφερθούμε, χωρίς καμιά διάθεση αυτοπροβολής ή ιδιοτέλειας, σε ένα μόνο, εκ των πολλών σημείων της ευεργετικής παρουσίας του στην ιερατική ζωή μας.
Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΕΦΡΑΙΜ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ ΜΕΡΑΜΠΕΛΛΟΥ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΑΧΙΣΤΟΤΗΤΑ ΜΟΥ (2002)
Το έτος 2002, αναλαμβάνοντας με την ευλογία του Μητροπολίτη Πέτρας Νεκταρίου, τα καθήκοντα του εφημερίου, του Ιερού Προσκυνήματος των Αγίων Αναργύρων του Γενικού Νοσοκομείου της πόλεως του Αγίου Νικολάου Λασιθίου, ο θαυμαστός πατήρ Εφραίμ εμφανίστηκε ευχαριστημένος, στον ύπνο μου ως «λειτουργός» στο Ναό των Αγίων Αναργύρων του Γενικού Νοσοκομείου της πόλεως του Αγίου Νικολάου.
Συγκεκριμένα: «Επιστρέφοντας από το Ηράκλειο στην ενορία μου για να τελέσω τον εσπερινό και εισερχόμενος στο Ναό, βλέπομε προς μεγάλη μας έκπληξη, ένα γηραιό ιερέα, μπροστά στην Αγία Τράπεζα, με το πρόσωπο εστραμμένο προς ανατολάς. Φορούσε παλιά, παραδοσιακά και ξεθωριασμένα ιερά άμφια, μπλε χρώματος, πετραχήλι και φελώνιο, με πολυσταύριο και τελούσε, κανονικά, την ιερά ακολουθία του εσπερινού. Κάποιος, λαϊκός ευσεβής Θεολόγος, τον συνόδευε, ο οποίος και έψαλε στο αναλόγιο. Στο τέλος της ακολουθίας, ο σεμνός, και λευκαυγής Γέροντας, εξερχόμενος της ωραίας πύλης και κατευθυνόμενος προς εμένα, ακούγεται ο βοηθός του να μας λέει τα εξής:
«Πάτερ Γεώργιε…Είναι ο πατήρ Εφραίμ, έλα για να πάρεις την ευχή του…». Πλησιάζομε τον σεβάσμιο Γέροντα στα σκαλοπάτια της ωραίας πύλης, σκύβομε ευλαβικά, βλέπομε καθαρά στο πρόσωπό του, τη γλυκεία και φωτεινή μορφή του «Χατζή Πατέρα» των Λιμνών, όπως ακριβώς φαίνεται στις σωζόμενες φωτογραφίες του και ακούμε τον πολιό κατάλευκο γέροντα να μας λέει ακριβώς, τα παρακάτω λόγια:
«Πάτερ Γεώργιε, ξέρω, ότι κουράζεσαι πολύ στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή στο Ηράκλειο και ότι έχεις αναλάβει εκεί μεγάλες ευθύνες, γι΄ αυτό, όταν εσύ, λόγω των πολλών καθηκόντων σου, ως Διευθυντή της Σχολής, δεν μπορείς να λειτουργήσεις στην εκκλησία σου, των Αγίων Αναργύρων, να ξέρεις, έρχομαι εγώ και σου λειτουργώ για να σε βοηθήσω στο έργο σου στο Νοσοκομείο…».
Συνέχισε, αποκαλύπτοντάς μας, τα ονόματα κάποιων γνωστών προσώπων, νέων στην ηλικία, τα οποία αντιμετώπιζαν τότε, σοβαρά ψυχικά προβλήματα υγείας: «Σε παρακαλώ να προσέξεις αυτά τα πρόσωπα… και να προσεύχεσαι μπροστά σε αυτή την εικόνα της Αγίας μεγαλομάρτυρος… (μου την έδειξε με το χέρι του), για την υγεία τους…».
Μόλις συνήλθαμε από την πρώτη έκπληξη, αρχίσαμε επί πολλές ημέρες, να συλλογιζόμαστε ποια άραγε, να είναι τα πρόσωπα, τα οποία ο πατήρ Εφραίμ, ο ουράνιος επισκέπτης στον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων του Γενικού Νοσοκομείου Λασιθίου, μας είχε επισημάνει.
Μετά από παρέλευση ολίγων ημερών, καταφθάνουν στους Αγίους Αναργύρους, μεμονωμένα, τα συγκεκριμένα πρόσωπα, τα οποία ζήτησαν με αγωνία, να εξομολογηθούν, κάτω από το πετραχήλι μου και στη συνέχεια, να προσευχηθούμε μπροστά στα ιερά λείψανα γνωστών Αγίων, που ανήκουν στο Ρόδον το Αμάραντον στο ναϊδριο της Αγίας Σκέπης, για τα σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας τους, ώστε να αποκτήσουν και πάλι, την εσωτερική αρμονία και γαλήνη μέσα στην ψυχή τους.
Οι προσευχές μας προς την Αγία Σκέπη, τους Αγίους Νικόλαον, Νεκτάριον Πενταπόλεως, Σέργιον, και προς τον Όσιο Εφραίμ, τον «Χατζή Πατέρα» των Λιμνών μετά από λίγους μήνες, «δόξα τω Θεώ», εισακούστηκαν και αποκαταστάθηκε πλήρως, η υγεία των πασχόντων προσώπων,των οποίων τα προβλήματα αγνοούσαμε και για τους οποίους ενδιαφέρθηκε με ιδιαίτερη αγάπη ο Άγιος της αγάπης και της συμπόνοιας Πατήρ Εφραίμ».
Η ιερή αυτή στιγμή, το όραμα αυτό, με τις συνεχείς, έκτοτε, επισκέψεις του Θαυμαστού Γέροντα πατρός Εφραίμ στους Αγίους Αναργύρους, στα Έξω Λακώνια και στον Ναό «Ρόδον το Αμάραντον», έδωσαν σε εμένα την αφορμή, για να ξεκινήσω ταπεινά και αθόρυβα την έρευνα μου για το βίο και την πολιτεία του Οσίου Εφραίμ. Έκτοτε, με τη συναίσθηση ότι «ήλθαμε και εμείς σε τούτο τον μάταιο κόσμο για να μαρτυρήσομε «τη αληθεία», αρχίσαμε να προσευχόμαστε καθημερινά, μέρα και νύχτα και στον Όσιο Εφραίμ των Λιμνών, ο οποίος από τότε, εμφανώς συνδέθηκε μαζί μας, και με την ιερατική μας διακονία και ιεραποστολική δράση στο Εξωτερικό (Ρωσία).
Θεωρήσαμε οφειλόμενο ιερό χρέος, να ξεκινήσομε και εμείς, ταπεινά και αθόρυβα, τη δική μας ιστορική έρευνα και την «κατάθεση ψυχής» για να αναδείξομε την μεγάλη και Άγια Μορφή ενός σπουδαίου και θαυματουργού Αγίου Γέροντα της Κρήτης.
Είμαστε ευτυχής, που και εμείς, στο μέτρο του δυνατού, συμπαραστεκόμαστε με τις μικρές μας δυνάμεις, στην καταγραφή άγνωστων στοιχείων για τη ζωή του τοπικού Οσίου και στις ευγενείς προσπάθειες της Ενορίας της Αγίας Μαρίνας των Λιμνών και των λοιπών φορέων του παραδοσιακού αυτού χωριού που δραστηριοποιούνται για την ανάδειξη της μορφής του πνευματικού τους πατρός, που τώρα και πολλά χρόνια, αναλήφθηκαν, κάτω από την αιγίδα και με τις ενέργειες του Οικείου Μητροπολίτη Πέτρας κ. Νεκταρίου. Και τούτο το μικρό έργο, το πράττομε, «ευκαίρως», «ακαίρως, με πολλή προσευχή, με άπλετη πνευματική χαρά και αγαλλίαση, του Αγίου Εφραίμ «συνεργούντος και τον λόγον βεβαιούντος» «δια πολλών σημείων, ορατών και στους συνεργάτες μου, με πρώτο σταθμό έρευνας τα «Πνευματικά Λακώνια και ο Όσιος Εφραίμ των Λιμνών». Ο τίτλος της μικρής αυτής έκδοσης που ετοιμάζεται, ανήκει στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πέτρας και Χερρονήσου, τον οποίο ευχαριστούμε, προσευχόμαστε γι΄αυτόν, και βαθύτατα τον ευγνωμονούμε.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΙΚΟ ΤΟΥ ΧΑΡΙΣΜΑ
Ο θαυμαστός Γέροντας Εφραίμ είναι πραγματικά, μια σπουδαία σύγχρονη αγιοπατερική μορφή της Αποστολικής Εκκλησίας της Κρήτης, είναι ο «εν ασκήσει διαλάμψας και στην αρετή διαπρέψας», χαρισματικός Γέροντας των Λιμνών και του Μεραμπέλλου Εφραίμ, το στολίδι του τόπου μας, το απαύγασμα της δόξης του Θεού, γνωστός ιδιαίτερα στους Νομούς Λασιθίου και Ηρακλείου ως «Χατζή Πατέρας».
Αν και είναι πολύ γνωστός και αγαπητός στον τόπο μας και υπάρχουν ακόμα παλιές γενιές ανθρώπων που τον ευλαβούνται, τον τιμούν, και προσεύχονται σε Αυτόν, γνωρίζουν καλώς το βίο και την πολιτεία του, μεταδίδουν τα της αγιότητάς του, τα άπειρα θαύματά του, μολαταύτα, κρίνομε απαραίτητο, να παραθέσομε σύντομα, λίγα βιογραφικά στοιχεία για τους νέους και τις νέες αυτού του τόπου, επιφυλασσόμενοι σε επόμενα δημοσιεύματα, να δώσομε και άλλα άγνωστα στοιχεία για να συμπεριληφθούν στον καταρτιζόμενο φάκελο για την αγιοκατάταξή του.
Ο ιερομόναχος Εφραίμ, κατά κόσμον Ευθύμιος Δημητρακόπουλος ή Δημητρόπουλος, γεννήθηκε στο παραδοσιακό χωριό Λίμνες Μεραμπέλλου Λασιθίου Κρήτης από ευγενείς γονείς το Μιχάλη και τη Μαρία. Διψασμένος για μάθηση στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας αναγκαζόταν να πηγαίνει νύχτα σε Κρυφό Σχολειό της ευρύτερης περιοχής, στο Καστέλλι της Φουρνής στην «Κεραπολίτισσα» για να μάθει τα ελληνικά γράμματα και τα ιερά γράμματα «τα δυνάμενα σοφίσαι εις σωτηρίαν». Ο Ευθύμιος, κατά τη νεανική του ηλικία, απασχολήθηκε σε γεωργικές δουλειές. Ήταν συνετός νέος, έξυπνος, επιμελής, υπάκουος και φιλακόλουθος. Καλλιεργούσε τις διαπροσωπικές σχέσεις και συμμετείχε σε όλες τις κοινωνικές και πνευματικές εκδηλώσεις του χωριού του. Ταυτόχρονα ήταν και πολύ καλός ψάλτης.
Έγινε Μοναχός στην ιστορική Μονή της Αγίας Τριάδος Αρετίου, και αργότερα ιερομόναχος, σύμφωνα και με την πρόρρηση του Οσίου Ιωσήφ του Γεροντογιάννη, τον οποίο από μαθητής, γνώρισε και όπως πληροφορηθήκαμε τελευταία, και συναναστράφηκε, όταν ο Γέροντας Ιωσήφ, φιλοξενούνταν πολλές φορές σε φιλικό λιμνιώτικο σπίτι (της οικογένειας Μαστοράκη) στη γειτονιά του «Χατζή πατέρα», και περπατούσε στα σοκάκια των Λιμνών. Ο Ευθύμιος έλαβε το όνομα Εφραίμ. Πιθανότατα χειροτονήθηκε ιερεύς από έναν Άγιο Επίσκοπο, τον Πέτρας Μελέτιο Χλαπουτάκη (1855-1899), στην Ιερά Μονή Αρετίου.
Με αυτή την ιδιότητα, ο ιερομόναχος Εφραίμ, έλαβε μέρος στους αγώνες για την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους. Πολέμησε με γενναιότητα με άλλους Καπεταναίους σε όλες τις μάχες της Ανατολικής Κρήτης, κατά τα έτη 1867-1869.
Πήγε, ως προσκυνητής στους Αγίους Τόπους. Μετά την επάνοδό του, τον κάλεσε στη Νεάπολη Μεραμπέλλου ο Επίσκοπος Πέτρας Τίτος Ζωγραφίδης και του ζήτησε να γίνει ιερομόναχος και να αναλάβει τη διαποίμανση των Λιμνιωτών ως εφημέριος του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας, τον οποίο είχε κτίσει ο πατέρας του, εκ θεμελίων, σε δικό του οικόπεδο. Παράλληλα, ο φωτισμένος και αγιασμένος ιερομόναχος Εφραίμ εξυπηρετούσε και την Ενορία Μέσα Λακωνίων, όπου, σύμφωνα με έγκυρες μαρτυρίες, ανήγειρε εκ των ερειπίων, τον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο συνοικισμό Σχίσμα των Μέσα Λακωνίων, όπως έκαμε ο Άγιος Νεκτάριος για την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος στην Αίγινα. Για το θέμα αυτό, θα προχωρήσομε στη συγγραφή ενός ακόμα άρθρου για να συμπληρώσομε το ιστορικό της ανέγερσης του Ναού, καθώς και να δημοσιοποιήσομε μερικά θαύματα, τα οποία επιτέλεσε ο Όσιος Εφραίμ στα Μέσα και στα Έξω Λακώνια.
Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΣΠΗΛΙΑΣ ΤΟΥ «ΧΑΤΖΗ ΠΑΤΕΡΑ» ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΛΑΚΩΝΙΑ
Είναι επίσης σημαντική και πολύ ενδιαφέρουσα η μαρτυρία για τον χώρο της διαμονής του στα Μέσα Λακώνια, όταν πήγαινε εκεί, για να «σπερνιάσει» και για να λειτουργήσει. Πριν από το θάνατο του θείου μου του Δημήτρη Γ. Μαρνέλλου, (+2001) ήδη, αυτός μου είχε υποδείξει κάποια σημεία, στο Σχίσμα, για να ψάξω και να βρω τη σπηλιά στην οποία διανυκτέρευε ο Όσιος Πατέρας Εφραίμ στα Μέσα Λακώνια. Ο Δημήτρης, ο γνωστός ως ο «Μήτσος ο κουρέας», ως ο τελευταίος, εκ των δέκα παιδιών του «Γιωργή» Δημητρίου ,Μαρνέλλου ή Μαρνελλάκη, ήταν πολύ καλά, πληροφορημένος από τους ευσεβείς γονείς του και από τα μεγαλύτερα αδέλφια του για την ευλογημένη και θεοφρούρητη διακονία του «Χατζή πατέρα» στα Μέσα Λακώνια και για τον τόπο και τον τρόπο διαμονής και διαβίωσής του. Επίσης ήξερε για το προορατικό του χάρισμα και τα πάμπολλα θαύματά του, στο Ναό της Ευαγγελίστριας Λιμνών, στα Μέσα και Έξω Λακώνια, στην Κριτσά, στην Πρίνα, στην Ιεράπετρα, στα Ανώγεια και σε άλλα μέρη, τα οποία συνεχώς διηγούνταν στους φίλους και στους γνωστούς του, από την πόλη μας μέχρι τον Άγιο Σίλα στο Ηράκλειο, όπου συχνά, έκανε επισκέψεις σε συγγενικά του σπίτια.
Με βάση τις υποδείξεις του, πήγαμε λοιπόν, μερικές φορές, στα Μέσα Λακώνια, πριν το έτος 2000, σταματούσαμε το αυτοκίνητό μας, κοντά στο κοινοτικό πηγάδι στο Σχίσμα, και ψάχναμε από εκεί και μέσα, προς τον συνοικισμό «Χαμηλό» όλα τα βράχια που υπάρχουν, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Μόλις συνήλθαμε από την πρώτη έκπληξη, αρχίσαμε επί πολλές ημέρες, να συλλογιζόμαστε ποια άραγε, να είναι τα πρόσωπα, τα οποία ο πατήρ Εφραίμ, ο ουράνιος επισκέπτης στον Ιερό Ναό των Αγίων Αναργύρων του Γενικού Νοσοκομείου Λασιθίου, μας είχε επισημάνει.
Μετά από παρέλευση ολίγων ημερών, καταφθάνουν στους Αγίους Αναργύρους, μεμονωμένα, τα συγκεκριμένα πρόσωπα, τα οποία ζήτησαν με αγωνία, να εξομολογηθούν, κάτω από το πετραχήλι μου και στη συνέχεια, να προσευχηθούμε μπροστά στα ιερά λείψανα γνωστών Αγίων, που ανήκουν στο Ρόδον το Αμάραντον στο ναϊδριο της Αγίας Σκέπης, για τα σοβαρά προβλήματα ψυχικής υγείας τους, ώστε να αποκτήσουν και πάλι, την εσωτερική αρμονία και γαλήνη μέσα στην ψυχή τους.
Οι προσευχές μας προς την Αγία Σκέπη, τους Αγίους Νικόλαον, Νεκτάριον Πενταπόλεως, Σέργιον, και προς τον Όσιο Εφραίμ, τον «Χατζή Πατέρα» των Λιμνών μετά από λίγους μήνες, «δόξα τω Θεώ», εισακούστηκαν και αποκαταστάθηκε πλήρως, η υγεία των πασχόντων προσώπων,των οποίων τα προβλήματα αγνοούσαμε και για τους οποίους ενδιαφέρθηκε με ιδιαίτερη αγάπη ο Άγιος της αγάπης και της συμπόνοιας Πατήρ Εφραίμ».
Η ιερή αυτή στιγμή, το όραμα αυτό, με τις συνεχείς, έκτοτε, επισκέψεις του Θαυμαστού Γέροντα πατρός Εφραίμ στους Αγίους Αναργύρους, στα Έξω Λακώνια και στον Ναό «Ρόδον το Αμάραντον», έδωσαν σε εμένα την αφορμή, για να ξεκινήσω ταπεινά και αθόρυβα την έρευνα μου για το βίο και την πολιτεία του Οσίου Εφραίμ. Έκτοτε, με τη συναίσθηση ότι «ήλθαμε και εμείς σε τούτο τον μάταιο κόσμο για να μαρτυρήσομε «τη αληθεία», αρχίσαμε να προσευχόμαστε καθημερινά, μέρα και νύχτα και στον Όσιο Εφραίμ των Λιμνών, ο οποίος από τότε, εμφανώς συνδέθηκε μαζί μας, και με την ιερατική μας διακονία και ιεραποστολική δράση στο Εξωτερικό (Ρωσία).
Θεωρήσαμε οφειλόμενο ιερό χρέος, να ξεκινήσομε και εμείς, ταπεινά και αθόρυβα, τη δική μας ιστορική έρευνα και την «κατάθεση ψυχής» για να αναδείξομε την μεγάλη και Άγια Μορφή ενός σπουδαίου και θαυματουργού Αγίου Γέροντα της Κρήτης.
Είμαστε ευτυχής, που και εμείς, στο μέτρο του δυνατού, συμπαραστεκόμαστε με τις μικρές μας δυνάμεις, στην καταγραφή άγνωστων στοιχείων για τη ζωή του τοπικού Οσίου και στις ευγενείς προσπάθειες της Ενορίας της Αγίας Μαρίνας των Λιμνών και των λοιπών φορέων του παραδοσιακού αυτού χωριού που δραστηριοποιούνται για την ανάδειξη της μορφής του πνευματικού τους πατρός, που τώρα και πολλά χρόνια, αναλήφθηκαν, κάτω από την αιγίδα και με τις ενέργειες του Οικείου Μητροπολίτη Πέτρας κ. Νεκταρίου. Και τούτο το μικρό έργο, το πράττομε, «ευκαίρως», «ακαίρως, με πολλή προσευχή, με άπλετη πνευματική χαρά και αγαλλίαση, του Αγίου Εφραίμ «συνεργούντος και τον λόγον βεβαιούντος» «δια πολλών σημείων, ορατών και στους συνεργάτες μου, με πρώτο σταθμό έρευνας τα «Πνευματικά Λακώνια και ο Όσιος Εφραίμ των Λιμνών». Ο τίτλος της μικρής αυτής έκδοσης που ετοιμάζεται, ανήκει στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Πέτρας και Χερρονήσου, τον οποίο ευχαριστούμε, προσευχόμαστε γι΄αυτόν, και βαθύτατα τον ευγνωμονούμε.
ΣΥΝΤΟΜΟ ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ ΚΑΙ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΙΚΟ ΤΟΥ ΧΑΡΙΣΜΑ
Ο θαυμαστός Γέροντας Εφραίμ είναι πραγματικά, μια σπουδαία σύγχρονη αγιοπατερική μορφή της Αποστολικής Εκκλησίας της Κρήτης, είναι ο «εν ασκήσει διαλάμψας και στην αρετή διαπρέψας», χαρισματικός Γέροντας των Λιμνών και του Μεραμπέλλου Εφραίμ, το στολίδι του τόπου μας, το απαύγασμα της δόξης του Θεού, γνωστός ιδιαίτερα στους Νομούς Λασιθίου και Ηρακλείου ως «Χατζή Πατέρας».
Αν και είναι πολύ γνωστός και αγαπητός στον τόπο μας και υπάρχουν ακόμα παλιές γενιές ανθρώπων που τον ευλαβούνται, τον τιμούν, και προσεύχονται σε Αυτόν, γνωρίζουν καλώς το βίο και την πολιτεία του, μεταδίδουν τα της αγιότητάς του, τα άπειρα θαύματά του, μολαταύτα, κρίνομε απαραίτητο, να παραθέσομε σύντομα, λίγα βιογραφικά στοιχεία για τους νέους και τις νέες αυτού του τόπου, επιφυλασσόμενοι σε επόμενα δημοσιεύματα, να δώσομε και άλλα άγνωστα στοιχεία για να συμπεριληφθούν στον καταρτιζόμενο φάκελο για την αγιοκατάταξή του.
Ο ιερομόναχος Εφραίμ, κατά κόσμον Ευθύμιος Δημητρακόπουλος ή Δημητρόπουλος, γεννήθηκε στο παραδοσιακό χωριό Λίμνες Μεραμπέλλου Λασιθίου Κρήτης από ευγενείς γονείς το Μιχάλη και τη Μαρία. Διψασμένος για μάθηση στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας αναγκαζόταν να πηγαίνει νύχτα σε Κρυφό Σχολειό της ευρύτερης περιοχής, στο Καστέλλι της Φουρνής στην «Κεραπολίτισσα» για να μάθει τα ελληνικά γράμματα και τα ιερά γράμματα «τα δυνάμενα σοφίσαι εις σωτηρίαν». Ο Ευθύμιος, κατά τη νεανική του ηλικία, απασχολήθηκε σε γεωργικές δουλειές. Ήταν συνετός νέος, έξυπνος, επιμελής, υπάκουος και φιλακόλουθος. Καλλιεργούσε τις διαπροσωπικές σχέσεις και συμμετείχε σε όλες τις κοινωνικές και πνευματικές εκδηλώσεις του χωριού του. Ταυτόχρονα ήταν και πολύ καλός ψάλτης.
Έγινε Μοναχός στην ιστορική Μονή της Αγίας Τριάδος Αρετίου, και αργότερα ιερομόναχος, σύμφωνα και με την πρόρρηση του Οσίου Ιωσήφ του Γεροντογιάννη, τον οποίο από μαθητής, γνώρισε και όπως πληροφορηθήκαμε τελευταία, και συναναστράφηκε, όταν ο Γέροντας Ιωσήφ, φιλοξενούνταν πολλές φορές σε φιλικό λιμνιώτικο σπίτι (της οικογένειας Μαστοράκη) στη γειτονιά του «Χατζή πατέρα», και περπατούσε στα σοκάκια των Λιμνών. Ο Ευθύμιος έλαβε το όνομα Εφραίμ. Πιθανότατα χειροτονήθηκε ιερεύς από έναν Άγιο Επίσκοπο, τον Πέτρας Μελέτιο Χλαπουτάκη (1855-1899), στην Ιερά Μονή Αρετίου.
Με αυτή την ιδιότητα, ο ιερομόναχος Εφραίμ, έλαβε μέρος στους αγώνες για την απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους. Πολέμησε με γενναιότητα με άλλους Καπεταναίους σε όλες τις μάχες της Ανατολικής Κρήτης, κατά τα έτη 1867-1869.
Πήγε, ως προσκυνητής στους Αγίους Τόπους. Μετά την επάνοδό του, τον κάλεσε στη Νεάπολη Μεραμπέλλου ο Επίσκοπος Πέτρας Τίτος Ζωγραφίδης και του ζήτησε να γίνει ιερομόναχος και να αναλάβει τη διαποίμανση των Λιμνιωτών ως εφημέριος του Ιερού Ναού της Ευαγγελίστριας, τον οποίο είχε κτίσει ο πατέρας του, εκ θεμελίων, σε δικό του οικόπεδο. Παράλληλα, ο φωτισμένος και αγιασμένος ιερομόναχος Εφραίμ εξυπηρετούσε και την Ενορία Μέσα Λακωνίων, όπου, σύμφωνα με έγκυρες μαρτυρίες, ανήγειρε εκ των ερειπίων, τον Ιερό Ναό του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου στο συνοικισμό Σχίσμα των Μέσα Λακωνίων, όπως έκαμε ο Άγιος Νεκτάριος για την Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος στην Αίγινα. Για το θέμα αυτό, θα προχωρήσομε στη συγγραφή ενός ακόμα άρθρου για να συμπληρώσομε το ιστορικό της ανέγερσης του Ναού, καθώς και να δημοσιοποιήσομε μερικά θαύματα, τα οποία επιτέλεσε ο Όσιος Εφραίμ στα Μέσα και στα Έξω Λακώνια.
Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΗΣ ΣΠΗΛΙΑΣ ΤΟΥ «ΧΑΤΖΗ ΠΑΤΕΡΑ» ΣΤΑ ΜΕΣΑ ΛΑΚΩΝΙΑ
Είναι επίσης σημαντική και πολύ ενδιαφέρουσα η μαρτυρία για τον χώρο της διαμονής του στα Μέσα Λακώνια, όταν πήγαινε εκεί, για να «σπερνιάσει» και για να λειτουργήσει. Πριν από το θάνατο του θείου μου του Δημήτρη Γ. Μαρνέλλου, (+2001) ήδη, αυτός μου είχε υποδείξει κάποια σημεία, στο Σχίσμα, για να ψάξω και να βρω τη σπηλιά στην οποία διανυκτέρευε ο Όσιος Πατέρας Εφραίμ στα Μέσα Λακώνια. Ο Δημήτρης, ο γνωστός ως ο «Μήτσος ο κουρέας», ως ο τελευταίος, εκ των δέκα παιδιών του «Γιωργή» Δημητρίου ,Μαρνέλλου ή Μαρνελλάκη, ήταν πολύ καλά, πληροφορημένος από τους ευσεβείς γονείς του και από τα μεγαλύτερα αδέλφια του για την ευλογημένη και θεοφρούρητη διακονία του «Χατζή πατέρα» στα Μέσα Λακώνια και για τον τόπο και τον τρόπο διαμονής και διαβίωσής του. Επίσης ήξερε για το προορατικό του χάρισμα και τα πάμπολλα θαύματά του, στο Ναό της Ευαγγελίστριας Λιμνών, στα Μέσα και Έξω Λακώνια, στην Κριτσά, στην Πρίνα, στην Ιεράπετρα, στα Ανώγεια και σε άλλα μέρη, τα οποία συνεχώς διηγούνταν στους φίλους και στους γνωστούς του, από την πόλη μας μέχρι τον Άγιο Σίλα στο Ηράκλειο, όπου συχνά, έκανε επισκέψεις σε συγγενικά του σπίτια.
Με βάση τις υποδείξεις του, πήγαμε λοιπόν, μερικές φορές, στα Μέσα Λακώνια, πριν το έτος 2000, σταματούσαμε το αυτοκίνητό μας, κοντά στο κοινοτικό πηγάδι στο Σχίσμα, και ψάχναμε από εκεί και μέσα, προς τον συνοικισμό «Χαμηλό» όλα τα βράχια που υπάρχουν, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Λέγαμε στο θείο:
«Θείε Δημήτρη… έψαξα, αλλά δεν βρήκα το σπηλιάρι…». Εκείνος επέμενε ότι «είναι κοντά στο κοινοτικό πηγάδι, κάπου, απέναντι από το σπίτι του Παγκάλου…».
Τελικά ο Άγιος Εφραίμ, με λυπήθηκε, για τις άγονες, τις άκαρπες «στρατιές» μου, με φώτισε και καθοδήγησε τα βήματά μου. Μετά από ένα εσπερινό στην Εκκλησία του Αγίου Ιωάννου, προσκληθήκαμε στο παλιό καφενείο του Ηλία και της Μαρίας Παγκάλου για ένα καφέ. Βρήκαμε λοιπόν την ευκαιρία και αρχίσαμε να τους διηγούμαστε ιστορίες από το βιο του «Χατζή Πατέρα». Φάνηκε ότι γνώριζαν πολλά και ενδιαφέροντα για τον Άγιο Γέροντα και για μια συντεκνιά, την οποία έκαμε Αυτός στις Κακοκάμωτες. Σχετικά με το σπηλιάρι, με παρέπεμψαν σε κάποιο συγχωριανό τους, μεγαλύτερης ηλικίας, ο οποίος είχε ακούσει από συγγενικά του πρόσωπα, πολλές ιστορίες για την εν Χριστώ ζωή και τα πνευματικά χαρίσματα του Αγίου. Ας είναι αιώνιο το μνημόσυνό τους, τους ευχαριστούμε και τους ευγνωμονούμε από τότε, γιατί οδήγησαν τα βήματά μας στο φιλόξενο σπίτι του αγαπητού μας φίλου και πολύ πιστού χριστιανού Λευτέρη Βάρδα, όπου βρήκαμε όλες τις πληροφορίες που αναζητούσαμε.
Προγραμματισμένα, τον επισκεφτήκαμε στο σπίτι του και είχαμε ως συνοδό μας τον αγαπητό μας μαθητή, εκ Λιμνών, το Γιάννη Φαζό, ο οποίος και μας βοήθησε πρόθυμα στην μαγνητοφώνηση της συνέντευξης, αλλά και σε επόμενες επισκέψεις μας, στη φωτογράφηση σπιτιών και χώρων που συνδέονται με τον Μεραμπελλιώτη Όσιο. Έτσι, καταγράψαμε με χαρά και αγαλλίαση, στο τετράδιό μας και στο κασετόφωνο, αυτές τις σπάνιες και άγνωστες πληροφορίες, εκ των οποίων, μερικά στοιχεία παρατίθενται στο παρόν δημοσίευμα.
Για πρώτη φορά, δημοσιοποιήσαμε μερικές πληροφορίες για το ιστορικό του ως άνω Ναού και για το σπηλιάρι που διέμενε ο Άγιος Γέροντας, παρόντος μάλιστα, ύστερα από παράκλησή μας, και του κ. Ελευθερίου Βάρδα, στο προσυνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη μνήμη του «Χατζή Πατέρα» στον ιστορικό Ναό της Ευαγγελίστριας Λιμνών (27-7-2012) με διοργανωτές: Το Ινστιτούτο Ελληνικής Γλώσσας, Ορθοδόξου Θεολογίας και Πολιτισμού και την Ενορία Λιμνών.
ΜΕΡΙΚΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ
Ο Θαυμαστός Γέροντας Εφραίμ Δημητρακόπουλος ή Δημητρόπουλος, ήταν εγκρατής, νήστις, άνθρωπος προσευχής, πολύ ασκητικός, ευλαβής λειτουργός του Υψίστου. Ως εφημέριος ήταν σεμνοπρεπής και ιεροπρεπής, καλός και άγιος ποιμένας. Είχε λάβει από τον Πανάγιον Θεόν το χάρισμα της διακρίσεως και της ιάσεως διαφόρων ασθενειών. Όπως γράφει και στο πολύ ωραίο βιβλίο του, σε έμμετρο λόγο, ο φίλος και συμμαθητής μου π. Νικόλαος Λαζαράκης «Εφραίμ Ιερομόναχος εκ Λιμνών»: Άγιος Νικόλαος Λασιθίου 1995.
«Ο ιερομόναχος Εφραίμ… είχε το θείο χάρισμα, διαβαστικά να κάνει, η δύναμι θαυματουργική κάθε άρρωστο να γιάννη.
Δύναμη θαυματουργική είχε το διάβασμά του, πράγματι, κάθε άρρωστος εύρισκε την υγειά του.
Στο σπίτι του ερχότανε απ’ όλη την επαρχία, να βρούνε ανακούφιση να πάρουν ευλογία.
Οι άρρωστοι οι ασθενείς ως και οι πονεμένοι, χαρούμενοι και γελαστοί έφευγαν οι καημένοι.
Το σπίτι του σαν νάτανε, πράγματι, πανδοχείο και των σωμάτων και ψυχών το θείο ιατρείο.
Σαν τον Κοσμά τον Αιτωλό με ζήλο και με πίστη, επεριόδευσε σχεδόν όλη τη νήσο Κρήτη.
Λασίθι και Ηράκλειο, Ιεράπετρα, Σητεία για να κηρύξη του Χριστού την Πίστη την Αγία..».
Και ο μακαριστός, γνωστός για το ποιητικό το ταλέντο, Γεώργιος Λεμπιδάκης, κάτοικος και Ψάλτης των Λιμνών, που είχε γνωρίσει τον «Χατζή Πατέρα» στα τετράδια τα οποία έγραψε μετά το θάνατο του μακαριστού π. Ευαγγέλου Σφακιωτάκη, και αφιέρωσε σε εμένα, παρόντος και του πεθερού μας Χαραλάμπη Μενεγάκη, αναφέρεται σε πολλά και μεγάλα θαύματα τα οποία επιτέλεσε ο Άγιος Γέροντας των Λιμνών και τα οποία ο ίδιος γνώρισε με αυτοψία.
Γράφει σε έμμετρο λόγο τα εξής:
«Θα γράψω τώρα μερικά, για τον Χατζή Πατέρα,
για την βιογραφία του να μάθουν και πια πέρα.
Όσοι δεν τον εγνώρισαν, και θέλουνε να μάθουν,
ενόσω ήτο ζωντανός, και στο χωριό για νάρθουν.
Ευθύμιος Δημητρόπουλος, ελέγετο ως πολίτης,
Εφραίμ μετονομάσθηκε, όταν χειροτονήθη.
Και ενορία ανέλαβε, μετά στην Παναγία,
απ΄τση ενορίες του χωριού, ήτονε κι αυτή μία.
Και είχενε διαδοθή, σ΄όλη σχεδόν την Κρήτη,
η φήμη του και τρέχανε, στο φτωχικό του σπίτι.
Άρρωστοι γέροι και παιδιά, γυναίκες εις το πλείστον,
πως με την θείαν δύναμιν θα βρουν την ίασιν των.
Γιατί ήχαν την πεποίθησιν σε όποιο ήθελα διαβάση,
ευθύς εθεραπεύετο, από ότι και θα νάχη.
Και ήτον αδύνατον, για να περάση μέρα,
να μην ερθούνε να ρωτούν, για τον Χατζή Πατέρα».
Με βάση τις δικές μας πληρτοφορίες, Και λίγο παρακάτω, ο ίδιος διηγείται τα θαύματα της θεραπείας μιας δαιμονισμένης από την Ιεράπετρα και ενός λιμνιώτη που πονούσε το μάτι του, μέσα από τη διήγηση των οποίων, διαπιστώνεται το χάρισμα της «διάκρισης των πνευμάτων» και της θαυματουργικής του δύναμης :
«Ένα ακόμη γεγονός, θέλω να εξιστορήσω,
εκείνο που συνέβηκε, σε τούτο αξοπίσω.
΄Ενας από τη Γεράπετρο, είχε μια θυγατέρα,
κι΄ήτο δυο χρόνια άρρωστη, και φέρνουν την μια μέρα.
Μαζί με δυό του συγγενείς, την ήφερε δεμένη,
καθώς μετά του είπανε, πως ήτο δαιμονισμένη.
Και μόλις ήρθαν στο χωριό, σύμπτωση μού παντήξαν,
για τον Χατζή Πατέρα, εμένα ερωτήσαν.
Δεν μας σε λές παρακαλώ, το σπίτι που είναι,
στο επάνω μέρος του χωριού, τως είπα ότι είναι.
Επήγανε και τον ηύρανε, κι είπαν του την αιτίαν,
κι είπε πως η κόρη σας, θέλει μια λειτουργία.
Και κατά τα μεσάνυχτα, να είσθε ετοιμασμένοι,
για τ΄άλλα ότι χρειάζεται, να είσθε ξεγνοιασμένοι.
Βαστούσανε ένα ντρουβά, και δίδουν του πεσκέσι,
και πιάνει ένα κόσκινο, μέσα να τα φθεκερέση (φκερέση).
Ήσαν απίδια εκλεκτά, κι΄αμέσως αρχινίζει,
το ένα εδώ το άλλο εκεί, να τα διαχωρίζει.
Στο ένα μέρος τα μισά, και στ΄άλλο όλα τ΄άλλα,
χωρίς να δίδει προσοχή, μικρά ναι ή μεγάλα.
Απήτις τα ξεχώρισε, του λέει ξέρεις γιάντα,
ήβαλα τα μισά έπαε, τ΄άλλα στην άλλη πάντα.
Ετουτανέ μ΄εφτάνανε, τι τά θελες ετούτα,
που είναι από ξένη απιδιά, μαζί και φέρνεις μού τα.
Βάλε τα πάλι στο ντρουβά, και ρίξε τα στ΄αχίρι,
να μην τα φάη άνθρωπος, και να τα φάνε οι χοίροι.
Κι΄άλλη φορά να μην τολμάς, ξένο πράμα να θέλης,
για σκέψου το προσεκτικά, δεν είσαι και κοπέλι.
Φροντίζει και ειδοποιεί και τον παπά Γιωργάκη,
πως θέλει τα μεσάνυχτα βοήθεια λιγάκι.
Μια κοπελιά μου φέρανε, και πως να τηνε διάξω,
δεμένη την κρατούσανε, στο σπίτι ώστε να φτάξω.
Και θέλω και στη λειτουργιά, στα άγια απάνω,
γι΄αυτό θέλω βοήθεια,γιατί στον νου μου βάνω.
Έτσι που είναι άγρια, αν είναι και δεμένη,
μη μου χυθή στα άγια, έτσι αγριεμένη.
Και κατά τα μεσάνυχτα, έγινε η λειτουργία,
κι΄ επάνω εις τα άγια, εις την μυσταγωγία.
Με μια θερμή παράκλησι, πού τσή καμε δεμένης,
η λειτουργιά τελείωσε κι΄ήτο ησυχασμένη.
Λέει τώρα λύστε την, κίνδυνος δεν υπάρχει,
με του Θεού την δύναμιν τώρα θα ησυχάση.
Και πήραν την και φεύγοντας, γύρισε στην εκκλησία,
την κολαϊνα τση άφισε, δώρον στην Παναγία.
Σε όλους έγινε γνωστόν, κι εκεί που περπατούσε,
όλος ο κόσμος μ΄ έκπληξη, την παρακολουθούσε.
Γιατί είδαν όταν την φέρανε, πως ήτονε δεμένη,
και τώρα όπου φεύγανε την είχανε λυμένη.
Και συζητούσε ήρεμα, σ΄ότι την ερωτούσαν,
και εκεί οπού εκάθητο, την παρακολουθούσαν.
Και όλοι δοξάσαν τον Θεόν, τέτοιο μεγάλο θαύμα,
κι΄ότι η πίστις στον Θεόν, είναι μεγάλο πράμα.
Και με ανέκφραντον (ανέκφραστον) χαράν, φεύγουν την ίδια μέρα,
ευχαριστούντες τον Θεόν, και τον Χατζή πατέρα.
Την χέρα από σειρά, φιλούν όλοι και φεύγουν,
κι΄όσοι τως επαντήχνανε, την ιστορία λέγουν.
Το θαύμα τούτο τό μαθε, μετά και ο Δεσπότης,
ως και συγχαρητήρια, του έστειλε κατόπιν».
Επίσης ο Σεβασμ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης κ. Ευγένιος (Αντωνόπουλος) παρατηρεί τα εξής σημαντικά για τον Χατζή Πατέρα, προλογίζοντας, τότε, ως αρχιμανδρίτης και ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Πέτρας, το παραπάνω βιβλίο του π. Νικολάου Λαζαρακη.
«Ο ιερομόναχος Εφραίμ… ανήκει στην πλειάδα των ευλαβών Λειτουργών του Υψίστου, οι οποίοι ως «ποιμένες καλοί» παρέμειναν πλησίον του ποιμνίου τους, συμμερίσθηκαν τις δοκιμασίες των ανθρώπων και εργάσθηκαν άοκνα για την ηθική και την πνευματική συγκρότησή τους. Όλα αυτά συνδυασμένα με το γόνιμο πνευματικό έργο, την ευεργετική επίδραση του κηρύγματός του και προ πάντων με τις θαυματουργικές του επεμβάσεις έκαμαν τον ιερομόναχο Εφραίμ πνευματικό οδηγό αναρίθμητων ανθρώπων που έτρεχαν κάτω από το επιτραχήλιό του για να λάβουν την ψυχική και την σωματική τους υγεία».
Ο Άγιος και πνευματοκίνητος Γέροντας των Λιμνών Εφραίμ ανάπτυξε μεγάλη εκκλησιαστική, κοινωνική και ιεραποστολική δράση:
Έκτισε το ναό των Αγίων Πάντων (1903) στην ομώνυμη νησίδα που βρίσκεται εξακόσια μέτρα από την είσοδο του λιμανιού της πόλεως του Αγίου Νικολάου Λασιθίου. Πρόσθεσε νότια της Εκκλησίας, μερικά κελιά για τη διαμονή του και τη δημιουργία πιθανόν Μονής.
Πρωτοστάτησε στην ανέγερση του Αγίου Παντελεήμονα Χουμεριάκου, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (1899) 1ου Κοιμητηρίου πόλεως Αγίου Νικολάου Λασιθίου. Πρόσφατη γραπτή μαρτυρία κεκοιμημένου Αγιορείτη Μοναχού αναφέρει για τον Άγιο Γέροντα «ότι αγόρασε και το οικόπεδο για να κτίσει τον Τίμιο Πρόδρομο» και τον χαρακτηρίζει ως θαυματουργό. Επίσης, βοήθησε σημαντικά στη δημιουργία σοβαρών έργων των Λιμνών και της ευρύτερης περιοχής. Ένα από τα μεγάλα έργα του είναι η κατασκευή υδατοδεξαμενής, δίπλα στον τότε κεντρικό δρόμο Σητείας-Ηρακλείου κοντά στον οικισμό Δύο Πρίνοι, της Κοινότητας των Λιμνών, δημιουργώντας μια μικρή όαση στους διερχόμενους διψασμένους οδοιπόρους. Η δεξαμενή και η αγροτική περιοχή πήραν το όνομα «Του Χατζή Πατέρα η στέρνα».
Ως Μοναχός Αρετίου ο π. Εφραίμ πήγε στους Αγίους Τόπους, όπου παρέμεινε για ένα χρόνο κατά άλλους τρία χρόνια, Τότε έγινε και Χατζής. Με την επιστροφή του στις Λίμνες όλοι από εκεί και πέρα τον αποκαλούσαν «Χατζή Πατέρα.»
Κοιμήθηκε εν Κυρίω, στις 24 Φεβρουαρίου 1909 και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο του Αγίου Ιωάννου Λιμνών. Αναφέρεται μάλιστα ότι εκείνη την ημέρα έριξε καταρρακτώδεις βροχές και ήταν δύσκολο να ξεπορτίσουν οι Λιμνιώτες για να τον μεταφέρουν στο Κοιμητήριο δύο χιλιόμετρα από το χωριό. Όμως ξαφνικά σταμάτησαν οι δυνατές βροχές, ξεπρόβαλε ο ήλιος και η πορεία της μεταφοράς έγινε μέσα στο ηλιόλουστο περιβάλλον, θυμίζοντας έτσι, το ανέσπερο και άκτιστο φως της Αναστάσεως του Κυρίου, το οποίο «εκ του ζωηφόρου τάφου ανέτειλε».
Από τον τάφο του Οσίου Γέροντα Εφραίμ, που ευωδίαζε, έπαιρναν χώμα για ίαση νοσημάτων.
Η προσωπικότητα του Εφραίμ, ενίσχυσε την πίστη των Λιμνιωτών και πολλών άλλων χριστιανών, της ευρύτερης περιοχής του Μεραμπέλλου, της Ιεράπετρας, της Σητείας, των Μαλίων, της Χερσονήσου και της πόλεως του Ηρακλείου, οι οποίοι προσέτρεχαν στο άγιο πετραχήλι του. Καλλιέργησε το ήθος τους, διαμόρφωσε και σφυρηλάτησε το εκκλησιαστικό φρόνημά τους, «προσείλκυσε την προσοχή και απόσπασε την εκτίμηση και το σεβασμό τόσο, ώστε μέχρι σήμερα η πίστη των ανθρώπων τον θέλει Άγιο».
Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για την αγιοκατάταξή του. Όχι μόνο δεν υστερεί σε τίποτα από τις αρετές και την αγιότητα και τα χαρίσματα της προόρασης των προσφάτων ενταχθέντων στα αγιολόγια της Εκκλησίας Αγίων Γερόντων Πορφυρίου και Παϊσίου του Αγιορείτου, αλλά και υπερέχει και σε αρχαιότητα (+1909) και έχει τελέσει φοβερά θαύματα, όπως το σημαντικότερο είναι η θεραπεία ενός μικρού παιδιού, με το όνομα Ταξιάρχης, που ήταν παράλυτο, από το Οροπέδιο Λασιθίου και του έδωσε εντολή, μετά την θεία λειτουργία στην Ευαγγελίστρια Λιμνών και τα ευχολόγια, να σηκωθεί όρθιος, και να περπατήσει και όχι μόνο. Να πάει με τα πόδια από τις Λίμνες στο χωριό του, στο Οροπέδιο Λασιθίου χωρίς να ανέβει στους ώμους της μητέρας του, όπως έγινε κατά την κάθοδό τους, πριν τον συναντήσουν στις Λίμνες! Αυτό το θαύμα είναι συγκλονιστικό και είχε πρωτοδημοσιευτεί στην τοπική εφημερίδα «ΑΝΑΤΟΛΗ» από τον μακαριστό «Λασιθιώτη» αρθογράφο και συγγραφέα Γιάννη Καραβαλάκη.
Η παρουσία και η επίκληση του ονόματός του, όπως και του «πεφιλημένου» Αγίου και διακριτικού Γέροντα των Ρουστίκων Ρεθύμνης Ευμενίου Λαμπάκη, διασαλπίζει ότι τελικά δεν τελείωσε η εποχή του Χριστού αλλά «ζη Κύριος ο Θεός εις τους αιώνας και της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος». Η εν Χριστώ βιοτή του ευλογημένου και χαριτόβρυτου ιερέα των Λιμνών Λασιθίου και οι ποικιλότροπες εκδηλώσεις της αγάπης του ανάμεσά μας κάνει όλους εμάς τους ορθόδοξους χριστιανούς να ομολογούμε στο σύγχρονο κόσμο της απιστίας, της αθεΐας και της αδιαφορίας: «Θαυμαστός ο Θεός εν τοις Αγίοις αυτού», και ερμηνεύει σιωπηλά και μυστικά στη ζωή της Εκκλησίας το λόγο του Αναστάντος Κυρίου: «Ιδού εγώ μεθ’ ημών ειμί πάσας τας ημέρας».
Ο θαυμαστός Γέροντας Εφραίμ, γνωστός και αγαπητός σε όλους, με την απλότητά και το ταπεινό του φρόνημα, το προορατικό του χάρισμα, το πλούσιο πνευματικό, κοινωνικό, ιεραποστολικό και φιλανθρωπικό του έργο στέλνει το μήνυμά του στους «συζητητάς του αιώνος τούτου». «Τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός, ίνα τους σοφούς καταισχύνη. Και τα ασθενή του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα καταισχύνη τα ισχυρά» (Α΄ Κορ. 1,27).
Ας έχομε την ευχή του, τον παρακαλούμε να έρχεται να μας λειτουργεί και να μας αγιάζει στους Ιερούς Ναούς που διακονούμε εμείς οι ανάξιοι, συλλειτουργώντας με τον Άγιο της αγάπης, της υπομονής και των θλίψεων, τον Μητροπολίτη Νεκτάριον Πενταπόλεως.
Το παράδειγμα της οσιακής ζωής του, της ολοκληρωτικής αφιερώσεώς του στον Χριστόν και την Εκκλησία, ας είναι για όλους εμάς, φωτεινός οδηγός στο δρόμο της μετάνοιας, της αλήθειας, της αγιότητας και της σωτηρίας.
Εμπλουτισμένη Β΄ έκδοση για την ανάρτηση του άρθρου στην ιστοσελίδα του Ε.Δ.Ι.Ε.Γ.Ο.Θ.Π
Ιερός Ναός Ρόδον το Αμάραντον, Άγιος Νικόλαος Κρήτης, Πάσχα 2021
Προγραμματισμένα, τον επισκεφτήκαμε στο σπίτι του και είχαμε ως συνοδό μας τον αγαπητό μας μαθητή, εκ Λιμνών, το Γιάννη Φαζό, ο οποίος και μας βοήθησε πρόθυμα στην μαγνητοφώνηση της συνέντευξης, αλλά και σε επόμενες επισκέψεις μας, στη φωτογράφηση σπιτιών και χώρων που συνδέονται με τον Μεραμπελλιώτη Όσιο. Έτσι, καταγράψαμε με χαρά και αγαλλίαση, στο τετράδιό μας και στο κασετόφωνο, αυτές τις σπάνιες και άγνωστες πληροφορίες, εκ των οποίων, μερικά στοιχεία παρατίθενται στο παρόν δημοσίευμα.
Για πρώτη φορά, δημοσιοποιήσαμε μερικές πληροφορίες για το ιστορικό του ως άνω Ναού και για το σπηλιάρι που διέμενε ο Άγιος Γέροντας, παρόντος μάλιστα, ύστερα από παράκλησή μας, και του κ. Ελευθερίου Βάρδα, στο προσυνέδριο που πραγματοποιήθηκε στη μνήμη του «Χατζή Πατέρα» στον ιστορικό Ναό της Ευαγγελίστριας Λιμνών (27-7-2012) με διοργανωτές: Το Ινστιτούτο Ελληνικής Γλώσσας, Ορθοδόξου Θεολογίας και Πολιτισμού και την Ενορία Λιμνών.
ΜΕΡΙΚΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΣΙΟΥ ΕΦΡΑΙΜ ΤΩΝ ΛΙΜΝΩΝ
Ο Θαυμαστός Γέροντας Εφραίμ Δημητρακόπουλος ή Δημητρόπουλος, ήταν εγκρατής, νήστις, άνθρωπος προσευχής, πολύ ασκητικός, ευλαβής λειτουργός του Υψίστου. Ως εφημέριος ήταν σεμνοπρεπής και ιεροπρεπής, καλός και άγιος ποιμένας. Είχε λάβει από τον Πανάγιον Θεόν το χάρισμα της διακρίσεως και της ιάσεως διαφόρων ασθενειών. Όπως γράφει και στο πολύ ωραίο βιβλίο του, σε έμμετρο λόγο, ο φίλος και συμμαθητής μου π. Νικόλαος Λαζαράκης «Εφραίμ Ιερομόναχος εκ Λιμνών»: Άγιος Νικόλαος Λασιθίου 1995.
«Ο ιερομόναχος Εφραίμ… είχε το θείο χάρισμα, διαβαστικά να κάνει, η δύναμι θαυματουργική κάθε άρρωστο να γιάννη.
Δύναμη θαυματουργική είχε το διάβασμά του, πράγματι, κάθε άρρωστος εύρισκε την υγειά του.
Στο σπίτι του ερχότανε απ’ όλη την επαρχία, να βρούνε ανακούφιση να πάρουν ευλογία.
Οι άρρωστοι οι ασθενείς ως και οι πονεμένοι, χαρούμενοι και γελαστοί έφευγαν οι καημένοι.
Το σπίτι του σαν νάτανε, πράγματι, πανδοχείο και των σωμάτων και ψυχών το θείο ιατρείο.
Σαν τον Κοσμά τον Αιτωλό με ζήλο και με πίστη, επεριόδευσε σχεδόν όλη τη νήσο Κρήτη.
Λασίθι και Ηράκλειο, Ιεράπετρα, Σητεία για να κηρύξη του Χριστού την Πίστη την Αγία..».
Και ο μακαριστός, γνωστός για το ποιητικό το ταλέντο, Γεώργιος Λεμπιδάκης, κάτοικος και Ψάλτης των Λιμνών, που είχε γνωρίσει τον «Χατζή Πατέρα» στα τετράδια τα οποία έγραψε μετά το θάνατο του μακαριστού π. Ευαγγέλου Σφακιωτάκη, και αφιέρωσε σε εμένα, παρόντος και του πεθερού μας Χαραλάμπη Μενεγάκη, αναφέρεται σε πολλά και μεγάλα θαύματα τα οποία επιτέλεσε ο Άγιος Γέροντας των Λιμνών και τα οποία ο ίδιος γνώρισε με αυτοψία.
Γράφει σε έμμετρο λόγο τα εξής:
«Θα γράψω τώρα μερικά, για τον Χατζή Πατέρα,
για την βιογραφία του να μάθουν και πια πέρα.
Όσοι δεν τον εγνώρισαν, και θέλουνε να μάθουν,
ενόσω ήτο ζωντανός, και στο χωριό για νάρθουν.
Ευθύμιος Δημητρόπουλος, ελέγετο ως πολίτης,
Εφραίμ μετονομάσθηκε, όταν χειροτονήθη.
Και ενορία ανέλαβε, μετά στην Παναγία,
απ΄τση ενορίες του χωριού, ήτονε κι αυτή μία.
Και είχενε διαδοθή, σ΄όλη σχεδόν την Κρήτη,
η φήμη του και τρέχανε, στο φτωχικό του σπίτι.
Άρρωστοι γέροι και παιδιά, γυναίκες εις το πλείστον,
πως με την θείαν δύναμιν θα βρουν την ίασιν των.
Γιατί ήχαν την πεποίθησιν σε όποιο ήθελα διαβάση,
ευθύς εθεραπεύετο, από ότι και θα νάχη.
Και ήτον αδύνατον, για να περάση μέρα,
να μην ερθούνε να ρωτούν, για τον Χατζή Πατέρα».
Με βάση τις δικές μας πληρτοφορίες, Και λίγο παρακάτω, ο ίδιος διηγείται τα θαύματα της θεραπείας μιας δαιμονισμένης από την Ιεράπετρα και ενός λιμνιώτη που πονούσε το μάτι του, μέσα από τη διήγηση των οποίων, διαπιστώνεται το χάρισμα της «διάκρισης των πνευμάτων» και της θαυματουργικής του δύναμης :
«Ένα ακόμη γεγονός, θέλω να εξιστορήσω,
εκείνο που συνέβηκε, σε τούτο αξοπίσω.
΄Ενας από τη Γεράπετρο, είχε μια θυγατέρα,
κι΄ήτο δυο χρόνια άρρωστη, και φέρνουν την μια μέρα.
Μαζί με δυό του συγγενείς, την ήφερε δεμένη,
καθώς μετά του είπανε, πως ήτο δαιμονισμένη.
Και μόλις ήρθαν στο χωριό, σύμπτωση μού παντήξαν,
για τον Χατζή Πατέρα, εμένα ερωτήσαν.
Δεν μας σε λές παρακαλώ, το σπίτι που είναι,
στο επάνω μέρος του χωριού, τως είπα ότι είναι.
Επήγανε και τον ηύρανε, κι είπαν του την αιτίαν,
κι είπε πως η κόρη σας, θέλει μια λειτουργία.
Και κατά τα μεσάνυχτα, να είσθε ετοιμασμένοι,
για τ΄άλλα ότι χρειάζεται, να είσθε ξεγνοιασμένοι.
Βαστούσανε ένα ντρουβά, και δίδουν του πεσκέσι,
και πιάνει ένα κόσκινο, μέσα να τα φθεκερέση (φκερέση).
Ήσαν απίδια εκλεκτά, κι΄αμέσως αρχινίζει,
το ένα εδώ το άλλο εκεί, να τα διαχωρίζει.
Στο ένα μέρος τα μισά, και στ΄άλλο όλα τ΄άλλα,
χωρίς να δίδει προσοχή, μικρά ναι ή μεγάλα.
Απήτις τα ξεχώρισε, του λέει ξέρεις γιάντα,
ήβαλα τα μισά έπαε, τ΄άλλα στην άλλη πάντα.
Ετουτανέ μ΄εφτάνανε, τι τά θελες ετούτα,
που είναι από ξένη απιδιά, μαζί και φέρνεις μού τα.
Βάλε τα πάλι στο ντρουβά, και ρίξε τα στ΄αχίρι,
να μην τα φάη άνθρωπος, και να τα φάνε οι χοίροι.
Κι΄άλλη φορά να μην τολμάς, ξένο πράμα να θέλης,
για σκέψου το προσεκτικά, δεν είσαι και κοπέλι.
Φροντίζει και ειδοποιεί και τον παπά Γιωργάκη,
πως θέλει τα μεσάνυχτα βοήθεια λιγάκι.
Μια κοπελιά μου φέρανε, και πως να τηνε διάξω,
δεμένη την κρατούσανε, στο σπίτι ώστε να φτάξω.
Και θέλω και στη λειτουργιά, στα άγια απάνω,
γι΄αυτό θέλω βοήθεια,γιατί στον νου μου βάνω.
Έτσι που είναι άγρια, αν είναι και δεμένη,
μη μου χυθή στα άγια, έτσι αγριεμένη.
Και κατά τα μεσάνυχτα, έγινε η λειτουργία,
κι΄ επάνω εις τα άγια, εις την μυσταγωγία.
Με μια θερμή παράκλησι, πού τσή καμε δεμένης,
η λειτουργιά τελείωσε κι΄ήτο ησυχασμένη.
Λέει τώρα λύστε την, κίνδυνος δεν υπάρχει,
με του Θεού την δύναμιν τώρα θα ησυχάση.
Και πήραν την και φεύγοντας, γύρισε στην εκκλησία,
την κολαϊνα τση άφισε, δώρον στην Παναγία.
Σε όλους έγινε γνωστόν, κι εκεί που περπατούσε,
όλος ο κόσμος μ΄ έκπληξη, την παρακολουθούσε.
Γιατί είδαν όταν την φέρανε, πως ήτονε δεμένη,
και τώρα όπου φεύγανε την είχανε λυμένη.
Και συζητούσε ήρεμα, σ΄ότι την ερωτούσαν,
και εκεί οπού εκάθητο, την παρακολουθούσαν.
Και όλοι δοξάσαν τον Θεόν, τέτοιο μεγάλο θαύμα,
κι΄ότι η πίστις στον Θεόν, είναι μεγάλο πράμα.
Και με ανέκφραντον (ανέκφραστον) χαράν, φεύγουν την ίδια μέρα,
ευχαριστούντες τον Θεόν, και τον Χατζή πατέρα.
Την χέρα από σειρά, φιλούν όλοι και φεύγουν,
κι΄όσοι τως επαντήχνανε, την ιστορία λέγουν.
Το θαύμα τούτο τό μαθε, μετά και ο Δεσπότης,
ως και συγχαρητήρια, του έστειλε κατόπιν».
Επίσης ο Σεβασμ. Μητροπολίτης Ρεθύμνης κ. Ευγένιος (Αντωνόπουλος) παρατηρεί τα εξής σημαντικά για τον Χατζή Πατέρα, προλογίζοντας, τότε, ως αρχιμανδρίτης και ιεροκήρυκας της Ιεράς Μητροπόλεως Πέτρας, το παραπάνω βιβλίο του π. Νικολάου Λαζαρακη.
«Ο ιερομόναχος Εφραίμ… ανήκει στην πλειάδα των ευλαβών Λειτουργών του Υψίστου, οι οποίοι ως «ποιμένες καλοί» παρέμειναν πλησίον του ποιμνίου τους, συμμερίσθηκαν τις δοκιμασίες των ανθρώπων και εργάσθηκαν άοκνα για την ηθική και την πνευματική συγκρότησή τους. Όλα αυτά συνδυασμένα με το γόνιμο πνευματικό έργο, την ευεργετική επίδραση του κηρύγματός του και προ πάντων με τις θαυματουργικές του επεμβάσεις έκαμαν τον ιερομόναχο Εφραίμ πνευματικό οδηγό αναρίθμητων ανθρώπων που έτρεχαν κάτω από το επιτραχήλιό του για να λάβουν την ψυχική και την σωματική τους υγεία».
Ο Άγιος και πνευματοκίνητος Γέροντας των Λιμνών Εφραίμ ανάπτυξε μεγάλη εκκλησιαστική, κοινωνική και ιεραποστολική δράση:
Έκτισε το ναό των Αγίων Πάντων (1903) στην ομώνυμη νησίδα που βρίσκεται εξακόσια μέτρα από την είσοδο του λιμανιού της πόλεως του Αγίου Νικολάου Λασιθίου. Πρόσθεσε νότια της Εκκλησίας, μερικά κελιά για τη διαμονή του και τη δημιουργία πιθανόν Μονής.
Πρωτοστάτησε στην ανέγερση του Αγίου Παντελεήμονα Χουμεριάκου, του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου (1899) 1ου Κοιμητηρίου πόλεως Αγίου Νικολάου Λασιθίου. Πρόσφατη γραπτή μαρτυρία κεκοιμημένου Αγιορείτη Μοναχού αναφέρει για τον Άγιο Γέροντα «ότι αγόρασε και το οικόπεδο για να κτίσει τον Τίμιο Πρόδρομο» και τον χαρακτηρίζει ως θαυματουργό. Επίσης, βοήθησε σημαντικά στη δημιουργία σοβαρών έργων των Λιμνών και της ευρύτερης περιοχής. Ένα από τα μεγάλα έργα του είναι η κατασκευή υδατοδεξαμενής, δίπλα στον τότε κεντρικό δρόμο Σητείας-Ηρακλείου κοντά στον οικισμό Δύο Πρίνοι, της Κοινότητας των Λιμνών, δημιουργώντας μια μικρή όαση στους διερχόμενους διψασμένους οδοιπόρους. Η δεξαμενή και η αγροτική περιοχή πήραν το όνομα «Του Χατζή Πατέρα η στέρνα».
Ως Μοναχός Αρετίου ο π. Εφραίμ πήγε στους Αγίους Τόπους, όπου παρέμεινε για ένα χρόνο κατά άλλους τρία χρόνια, Τότε έγινε και Χατζής. Με την επιστροφή του στις Λίμνες όλοι από εκεί και πέρα τον αποκαλούσαν «Χατζή Πατέρα.»
Κοιμήθηκε εν Κυρίω, στις 24 Φεβρουαρίου 1909 και ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο του Αγίου Ιωάννου Λιμνών. Αναφέρεται μάλιστα ότι εκείνη την ημέρα έριξε καταρρακτώδεις βροχές και ήταν δύσκολο να ξεπορτίσουν οι Λιμνιώτες για να τον μεταφέρουν στο Κοιμητήριο δύο χιλιόμετρα από το χωριό. Όμως ξαφνικά σταμάτησαν οι δυνατές βροχές, ξεπρόβαλε ο ήλιος και η πορεία της μεταφοράς έγινε μέσα στο ηλιόλουστο περιβάλλον, θυμίζοντας έτσι, το ανέσπερο και άκτιστο φως της Αναστάσεως του Κυρίου, το οποίο «εκ του ζωηφόρου τάφου ανέτειλε».
Από τον τάφο του Οσίου Γέροντα Εφραίμ, που ευωδίαζε, έπαιρναν χώμα για ίαση νοσημάτων.
Η προσωπικότητα του Εφραίμ, ενίσχυσε την πίστη των Λιμνιωτών και πολλών άλλων χριστιανών, της ευρύτερης περιοχής του Μεραμπέλλου, της Ιεράπετρας, της Σητείας, των Μαλίων, της Χερσονήσου και της πόλεως του Ηρακλείου, οι οποίοι προσέτρεχαν στο άγιο πετραχήλι του. Καλλιέργησε το ήθος τους, διαμόρφωσε και σφυρηλάτησε το εκκλησιαστικό φρόνημά τους, «προσείλκυσε την προσοχή και απόσπασε την εκτίμηση και το σεβασμό τόσο, ώστε μέχρι σήμερα η πίστη των ανθρώπων τον θέλει Άγιο».
Και αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό στοιχείο για την αγιοκατάταξή του. Όχι μόνο δεν υστερεί σε τίποτα από τις αρετές και την αγιότητα και τα χαρίσματα της προόρασης των προσφάτων ενταχθέντων στα αγιολόγια της Εκκλησίας Αγίων Γερόντων Πορφυρίου και Παϊσίου του Αγιορείτου, αλλά και υπερέχει και σε αρχαιότητα (+1909) και έχει τελέσει φοβερά θαύματα, όπως το σημαντικότερο είναι η θεραπεία ενός μικρού παιδιού, με το όνομα Ταξιάρχης, που ήταν παράλυτο, από το Οροπέδιο Λασιθίου και του έδωσε εντολή, μετά την θεία λειτουργία στην Ευαγγελίστρια Λιμνών και τα ευχολόγια, να σηκωθεί όρθιος, και να περπατήσει και όχι μόνο. Να πάει με τα πόδια από τις Λίμνες στο χωριό του, στο Οροπέδιο Λασιθίου χωρίς να ανέβει στους ώμους της μητέρας του, όπως έγινε κατά την κάθοδό τους, πριν τον συναντήσουν στις Λίμνες! Αυτό το θαύμα είναι συγκλονιστικό και είχε πρωτοδημοσιευτεί στην τοπική εφημερίδα «ΑΝΑΤΟΛΗ» από τον μακαριστό «Λασιθιώτη» αρθογράφο και συγγραφέα Γιάννη Καραβαλάκη.
Η παρουσία και η επίκληση του ονόματός του, όπως και του «πεφιλημένου» Αγίου και διακριτικού Γέροντα των Ρουστίκων Ρεθύμνης Ευμενίου Λαμπάκη, διασαλπίζει ότι τελικά δεν τελείωσε η εποχή του Χριστού αλλά «ζη Κύριος ο Θεός εις τους αιώνας και της βασιλείας αυτού ουκ έσται τέλος». Η εν Χριστώ βιοτή του ευλογημένου και χαριτόβρυτου ιερέα των Λιμνών Λασιθίου και οι ποικιλότροπες εκδηλώσεις της αγάπης του ανάμεσά μας κάνει όλους εμάς τους ορθόδοξους χριστιανούς να ομολογούμε στο σύγχρονο κόσμο της απιστίας, της αθεΐας και της αδιαφορίας: «Θαυμαστός ο Θεός εν τοις Αγίοις αυτού», και ερμηνεύει σιωπηλά και μυστικά στη ζωή της Εκκλησίας το λόγο του Αναστάντος Κυρίου: «Ιδού εγώ μεθ’ ημών ειμί πάσας τας ημέρας».
Ο θαυμαστός Γέροντας Εφραίμ, γνωστός και αγαπητός σε όλους, με την απλότητά και το ταπεινό του φρόνημα, το προορατικό του χάρισμα, το πλούσιο πνευματικό, κοινωνικό, ιεραποστολικό και φιλανθρωπικό του έργο στέλνει το μήνυμά του στους «συζητητάς του αιώνος τούτου». «Τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός, ίνα τους σοφούς καταισχύνη. Και τα ασθενή του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα καταισχύνη τα ισχυρά» (Α΄ Κορ. 1,27).
Ας έχομε την ευχή του, τον παρακαλούμε να έρχεται να μας λειτουργεί και να μας αγιάζει στους Ιερούς Ναούς που διακονούμε εμείς οι ανάξιοι, συλλειτουργώντας με τον Άγιο της αγάπης, της υπομονής και των θλίψεων, τον Μητροπολίτη Νεκτάριον Πενταπόλεως.
Το παράδειγμα της οσιακής ζωής του, της ολοκληρωτικής αφιερώσεώς του στον Χριστόν και την Εκκλησία, ας είναι για όλους εμάς, φωτεινός οδηγός στο δρόμο της μετάνοιας, της αλήθειας, της αγιότητας και της σωτηρίας.
Εμπλουτισμένη Β΄ έκδοση για την ανάρτηση του άρθρου στην ιστοσελίδα του Ε.Δ.Ι.Ε.Γ.Ο.Θ.Π
Ιερός Ναός Ρόδον το Αμάραντον, Άγιος Νικόλαος Κρήτης, Πάσχα 2021
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου