Το όνομα του χωριού ωφείλεται στην ύπαρξιν ναού επ´ ονόματι του αγίου Θεοδώρου του Στρατήλατου. Είναι κτισμένος στην Ανατολικήν πλευράν του χωριού. Έχει μήκος 42 ποδών και πλάτους 12. Ήταν άλλοτε ο ενοριακός ναός του χωριού. Εκ πρώτης όψεως διακρίνεται ότι εκτίσθει κατά τρεις διαφορετικές εποχές. Ο αρχικός ναός ήταν τετράγωνος 12´Χ 12´ με στέγη ξύλινη. Το δεύτερο τμήμα προσετέθη αργότερα όταν οι κάτοικοι του χωριού επληθύνθησαν προσθέτοντας νέον τμήμα 14´Χ12´ με θολωτή στέγη και επί τουρκοκρατίας φαίνεται ότι προσθέθηκε το τρίτο τμήμα ως γυναικωνίτης.
Η αυλή του ναού εχρησίμευε ως κοιμητήριον του χωριού μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα όταν εκτίσθη το νέον κοιμητήριον στον Άγιον Ευλόγιον.
Σύμφωνα με την παράδοση, κάποτε ενέσκηψε μεγάλη επιδημία (πανούκλα) στην Κύπρο. Εμφανίστηκε στο Ριζοκάρπασο και εξαπλωνόταν προς τα δυτικά, από χωριό σε χωριό. Οι κάτοικοι των χωριών την προσωποποίησαν με μια πολύ άσχημη γυναίκα που φορούσε πάνω της ένα άσπρο σεντόνι. Έτσι θεωρούσαν ότι κυκλοφορούσε στα χωριά και σκορπούσε την καταστροφή και τον θάνατο.Ο πολιούχος του μικρού χωριού μας, Άγιος Θεόδωρος, δεν θα άφηνε την επιδημία να επηρεάσει με τον οποιονδήποτε τρόπο το χωριό μας. Όρμησε έφιππος εναντίον της προσπαθώντας να την κάνει να αλλάξει διεύθυνση.
Η μονομαχία κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Η άσχημη γυναίκα αφού ηττήθηκε, κατευθύνθηκε αλλού και απέφυγε να εισέλθει στο χωριό. Έτσι σώθηκαν οι κάτοικοι, χωρίς κάποιος να έχει προσβληθεί από την επιδημία. Υπάρχει μαρτυρία από τους Τούρκους περίοικους του ναού ότι άκουγαν τους ήχους από τη μονομαχία του Αγίου Θεόδωρου με την άσχημη γυναίκα, όπως και τον ήχο από τα πέταλα του λευκού αλόγου του Αγίου.
Το πρωί οι Τουρκάλες, αφού βεβαιώθηκαν για όσα άκουγαν όλο το προηγούμενο βράδυ, έσπευσαν στα σπίτια των Ελληνίδων για τους εξιστορήσουν τα συμβάντα. Τότε, όλες μαζί περιήλθαν το χωριό και μάζεψαν νήμα για ζώσουν περιμετρικά τον Ναό του Αγίου, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την προστασία που τους παρείχε. Φυσικά ο Άγιος προστάτεψε το χωριό και τους κατοίκους και σε άλλες περιπτώσεις επιδημιών, όπως ευλογιάς και μηνιγγίτιδας.
Η μονομαχία κράτησε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Η άσχημη γυναίκα αφού ηττήθηκε, κατευθύνθηκε αλλού και απέφυγε να εισέλθει στο χωριό. Έτσι σώθηκαν οι κάτοικοι, χωρίς κάποιος να έχει προσβληθεί από την επιδημία. Υπάρχει μαρτυρία από τους Τούρκους περίοικους του ναού ότι άκουγαν τους ήχους από τη μονομαχία του Αγίου Θεόδωρου με την άσχημη γυναίκα, όπως και τον ήχο από τα πέταλα του λευκού αλόγου του Αγίου.
Το πρωί οι Τουρκάλες, αφού βεβαιώθηκαν για όσα άκουγαν όλο το προηγούμενο βράδυ, έσπευσαν στα σπίτια των Ελληνίδων για τους εξιστορήσουν τα συμβάντα. Τότε, όλες μαζί περιήλθαν το χωριό και μάζεψαν νήμα για ζώσουν περιμετρικά τον Ναό του Αγίου, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για την προστασία που τους παρείχε. Φυσικά ο Άγιος προστάτεψε το χωριό και τους κατοίκους και σε άλλες περιπτώσεις επιδημιών, όπως ευλογιάς και μηνιγγίτιδας.
Το 1954 αρρώστησα με φοβερούς πόνους στην πλάτη, που πολλές φορές με ακινητοποιούσαν. Μέσα σε διάστημα δυόμισι μηνών επισκέφθηκα πολλούς γιατρούς χωρίς να βρω θεραπεία.
Ενώ ένα βράδυ κοιμόμουν στο δωμάτιό μου μόνος μου, εμφανίστηκε στον ύπνο μου ο Άγιος Θεόδωρος και μου είπε:
– Ανέβα πάνω στο άλογο.
– Δεν μπορώ, του είπα.
– Μπορείς, μου είπε.
Σηκώθηκα από το κρεβάτι και ανέβηκα πάνω στο άλογό του και με σκέπασε με ένα άσπρο σεντόνι. Περάσαμε πάνω από θάλασσα και φτάσαμε στην εκκλησία του όπου είχε Θεία Λειτουργία. Μείναμε για λίγη ώρα στον ναό και μετά με έφερε σπίτι μου. Καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού και μέσα στον ναό, ήμουν καλυμμένος με το άσπρο σεντόνι.
Η εμπειρία έμεινε έντονη στη σκέψη μου. Αναρωτιόμουν αν ήταν αληθινή η εμπειρία. Έλεγα μέσα μου: “Είναι δυνατόν να είχα τέτοιο όραμα; Από την άλλη θυμόμουν πολύ καθαρά την εκκλησία”.
Έκανα τάμα να κάνω αρτοκλασία στην γιορτή του. Καθώς πλησίαζε η 8ηΦεβρουαρίου σκεφτόμουν τι να κάνω· να πάρω τους άρτους στην εκκλησία του ή στην εκκλησία της Λύσης; Νωρίς το πρωί εκείνης της μέρας μια λάμψη ήρθε πάνω μου. Ίδρωσα. Βεβαιώθηκα ότι έπρεπε να πάω στην εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου. Δεν ήξερα, όμως, πού ήταν.
Οι αφόρητοι πόνοι στην πλάτη μου πέρασαν και αμέσως σηκώθηκα από το κρεβάτι και πήγα στην εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου στο Καρπάσι. Μόλις έφτασα εκεί αντιλήφθηκα ότι επρόκειτο για τον ναό όπου με πήγε ο Άγιος Θεόδωρος.
Είχα ήδη δυο κόρες και έκανα τάμα στον Άγιο ότι θα έδινα το όνομά του
στον πρώτο μου γιο. Το 1956 γεννήθηκε ο γιος μου Θεόδωρος. Ο πατέρας μου ονομαζόταν Συμεών, όμως δεν έδωσα το όνομά του στον γιο μου γιατί τον είχα τάξει στον Άγιο Θεόδωρο.
Από τότε, και κάθε χρόνο, πηγαίναμε στον Άγιο Θεόδωρο στο Καρπάσι. Ο ιερέας μας περίμενε για να κτυπήσει την καμπάνα ώστε να αρχίσει η Θεία Λειτουργία. Είχα κι άλλες περιπέτειες με την υγεία μου, όμως ποτέ δεν είχα τέτοιους πόνους όπως εκείνους τότε!
– Ανέβα πάνω στο άλογο.
– Δεν μπορώ, του είπα.
– Μπορείς, μου είπε.
Σηκώθηκα από το κρεβάτι και ανέβηκα πάνω στο άλογό του και με σκέπασε με ένα άσπρο σεντόνι. Περάσαμε πάνω από θάλασσα και φτάσαμε στην εκκλησία του όπου είχε Θεία Λειτουργία. Μείναμε για λίγη ώρα στον ναό και μετά με έφερε σπίτι μου. Καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού και μέσα στον ναό, ήμουν καλυμμένος με το άσπρο σεντόνι.
Η εμπειρία έμεινε έντονη στη σκέψη μου. Αναρωτιόμουν αν ήταν αληθινή η εμπειρία. Έλεγα μέσα μου: “Είναι δυνατόν να είχα τέτοιο όραμα; Από την άλλη θυμόμουν πολύ καθαρά την εκκλησία”.
Έκανα τάμα να κάνω αρτοκλασία στην γιορτή του. Καθώς πλησίαζε η 8ηΦεβρουαρίου σκεφτόμουν τι να κάνω· να πάρω τους άρτους στην εκκλησία του ή στην εκκλησία της Λύσης; Νωρίς το πρωί εκείνης της μέρας μια λάμψη ήρθε πάνω μου. Ίδρωσα. Βεβαιώθηκα ότι έπρεπε να πάω στην εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου. Δεν ήξερα, όμως, πού ήταν.
Οι αφόρητοι πόνοι στην πλάτη μου πέρασαν και αμέσως σηκώθηκα από το κρεβάτι και πήγα στην εκκλησία του Αγίου Θεοδώρου στο Καρπάσι. Μόλις έφτασα εκεί αντιλήφθηκα ότι επρόκειτο για τον ναό όπου με πήγε ο Άγιος Θεόδωρος.
Είχα ήδη δυο κόρες και έκανα τάμα στον Άγιο ότι θα έδινα το όνομά του
στον πρώτο μου γιο. Το 1956 γεννήθηκε ο γιος μου Θεόδωρος. Ο πατέρας μου ονομαζόταν Συμεών, όμως δεν έδωσα το όνομά του στον γιο μου γιατί τον είχα τάξει στον Άγιο Θεόδωρο.
Από τότε, και κάθε χρόνο, πηγαίναμε στον Άγιο Θεόδωρο στο Καρπάσι. Ο ιερέας μας περίμενε για να κτυπήσει την καμπάνα ώστε να αρχίσει η Θεία Λειτουργία. Είχα κι άλλες περιπέτειες με την υγεία μου, όμως ποτέ δεν είχα τέτοιους πόνους όπως εκείνους τότε!
Αφήγηση της Κατερίνας Γιασουμή, εγκλωβισμένης το 1974
Προς το τέλος εκείνης της χρονιάς κάποιοι Τούρκοι πήγαιναν σε γάμο
από την Αμμόχωστο στη Γαλάτεια. Πηγαίνοντας στο χωριό σταμάτησαν έξω από τον Ναό του Αγίου Θεόδωρου, μπήκαν μέσα, ξεκρέμασαν τον πολυέλαιο και αφού τον τοποθέτησαν στο αυτοκίνητό τους και αναχώρησαν. Τη σκηνή παρακολούθησε η Φαττή, μία Τουρκάλα που καταγόταν από το χωριό μας (τον Άγιο Θεόδωρο) και της οποίας το σπίτι βρισκόταν δίπλα από την εκκλησία.
Προς το τέλος εκείνης της χρονιάς κάποιοι Τούρκοι πήγαιναν σε γάμο
από την Αμμόχωστο στη Γαλάτεια. Πηγαίνοντας στο χωριό σταμάτησαν έξω από τον Ναό του Αγίου Θεόδωρου, μπήκαν μέσα, ξεκρέμασαν τον πολυέλαιο και αφού τον τοποθέτησαν στο αυτοκίνητό τους και αναχώρησαν. Τη σκηνή παρακολούθησε η Φαττή, μία Τουρκάλα που καταγόταν από το χωριό μας (τον Άγιο Θεόδωρο) και της οποίας το σπίτι βρισκόταν δίπλα από την εκκλησία.
Μια άλλη μέρα, καθώς οι Τούρκοι από την Αμμόχωστο περνούσαν από τον ίδιο δρόμο, τράκαραν πάνω στη τσιμεντένια βρύση που βρίσκεται έξω από την εκκλησία. Από τους επιβάτες άλλοι σκοτώθηκαν και άλλοι τραυματίστηκαν.
Η Φαττή μόλις είδε τη σκηνή, τους αναγνώρισε αμέσως, ότι ήταν αυτοί που έκλεψαν τον πολυέλαιο από τον Ναό του Αγίου. Το επεισόδιο διαδόθηκε αμέσως σε όλους τους Τούρκους του χωριού, οι οποίοι το θεώρησαν ως τιμωρία από τον Άγιο Θεόδωρο. Όπως λέγεται, φοβήθηκαν πάρα πολύ.
Από τα παλιά χρόνια, οι Τούρκοι κάτοικοι του χωριού έτρεφαν τον
κατάλληλο σεβασμό στον Άγιο Θεόδωρο και συχνά προσέφεραν λάδι για το καντήλι και νήμα για να βάλουν περιμετρικά στην εξωτερική πλευρά των τοίχων του Ναού του.
Από τα παλιά χρόνια, οι Τούρκοι κάτοικοι του χωριού έτρεφαν τον
κατάλληλο σεβασμό στον Άγιο Θεόδωρο και συχνά προσέφεραν λάδι για το καντήλι και νήμα για να βάλουν περιμετρικά στην εξωτερική πλευρά των τοίχων του Ναού του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου