Περί Θείου φόβου κατά τους Αγίους Πατέρες και σύγχρονους γέροντες

Αρχή σοφίας φόβος Κυρίου. [Αρχή και θεμέλιο της πραγματικής σοφίας είναι η ευλάβεια και ο σεβασμός προς τον Κύριον.] (Ψαλμοί 110,10)

Φόβος Κυρίου τέρψει καρδίαν και δώσει ευφροσύνην και χαράν και μακροημέρευσιν. Φόβος Κυρίου απωθείται αμαρτήματα, παραμένων δε αποστρέψει οργήν.

 [Ο σεβασμός προς τον Κύριο, τέρπει την καρδιά, δίδει ευφροσύνη και χαρά και μακροημέρευση. Ο σεβασμός προς τον Κύριο, απομακρύνει τα αμαρτήματα. Όταν αυτός μονίμως ενθρονιστεί στην καρδιά, απομακρύνει από τον άνθρωπον κάθε οργή.] (ΣοφίαΣειράχ 1,12 και 1,21)

Κρείττων ηττώμενος εν συνέσει έμφοβος η περισσεύων εν φρονήσει και παραβαίνων νόμον. [Προτιμότερος είναι εκείνος, που υπολείπεται σε σοφία αλλά έχει φόβο Θεού, από τον άλλον, ο οποίος είναι πλούσιος σε σοφία, παραβαίνει όμως τον νόμο του Κυρίου.] (Σοφία Σειράχ 19,24)

Ως μέγας ο ευρών σοφίαν· αλλ' ουκ έστιν υπέρ τον φοβούμενον τον Κύριον· [Πόσο μέγας είναι εκείνος, ο οποίος βρήκε και απέκτησε σοφία! Αυτός όμως, παρ' όλην την σοφία του, δεν είναι ανώτερος από εκείνον, ο οποίος φοβείται τον Κύριον.] (Σοφία Σειράχ 25,10)

Τω φοβουμένω Κύριον ουκ απαντήσει κακόν, αλλ' εν πειρασμώ και πάλιν εξελείται. [Εκείνος που φοβάται τον Κύριον, δεν θα τον συναντήσουν κακά. Και εάν περιπέσει σε κάποιον πειρασμό, ο Κύριος θα τον γλυτώσει από αυτόν.] (Σοφία Σειράχ 33,1)

Τίμα τον Κύριον, και ισχύσεις, πλην δε αυτού μη φοβού άλλον. [Να σέβεσαι τον Κύριο και θα απόκτησεις έτσι δύναμη. Εκτός απ' Αυτόν μη φοβάσαι κανέναν άλλον.] (Παροιμίες 7,1)

Φόβος Κυρίου εις ζωήν ανδρί, ο δε άφοβος αυλισθήσεται εν τόποις, ου ουκ επισκοπείται γνώσις. [Ο φόβος και η ευλάβεια προς τον Κύριο, οδηγεί τον άνθρωπο στην αληθινή και μακαρία ζωή. Εκείνος όμως που δεν φοβάται τον Θεόν, θα κατοικήσει σε τόπους, όπου δεν υπάρχει η αληθινή γνώση αλλά επικρατεί το σκότος της πλάνης.] (Παροιμίες 19,23)

Αυτό σημαίνει να φοβόμαστε τον Θεό: Ενώ κανένας δεν βλέπει, τίποτε το πονηρό δεν κάνουμε. Αν όμως πράττουμε πονηρά, τότε δεν φοβόμαστε τον Θεό, αλλά τους ανθρώπους. (ΙερόςΧρυσόστομος)

Γιατί αμαρτάνουμε; Γιατί δεν έχουμε φόβο Θεού. (ΙερόςΧρυσόστομος)

Όπως ακριβώς στο σπίτι του στρατιώτου, που είναι συνεχώς οπλισμένος, ούτε ληστής και διαρρήκτης δεν θα τολμήσει να το πλησιάσει, έτσι και όταν ο Θείος φόβος κατέχει τις ψυχές μας, κανένα από τα πάθη, δεν μπαίνει εύκολα μέσα μας. (ΙερόςΧρυσόστομος)

Ας έχουμε μπροστά μας σταθερά τον φόβο του Θεού. Τίποτε δεν βλάπτει περισσότερο τον άνθρωπο που τον οδηγεί στην απώλεια, όπως το να χάσει αυτήν την άγκυρα. Όπως τίποτε άλλο δεν τον σώζει περισσότερο, όσο το να προσβλέπει διαρκώς εκεί... Σκέψου πόσο μεγάλη ασφάλεια απολαμβάνουμε, όταν έχουμε μπροστά μας το Θεό. Πουθενά δεν θα μας πειράξει ο Διάβολος, αν ζούμε διαρκώς με τον φόβο και την παρουσία του Θεού και θα ματαιοπονεί... Αν όμως διαπιστώσει, ότι περιφερόμαστε χωρίς χαλινάρια, μπορεί εύκολα να μας αποπλανήσει. (Ιερός Χρυσόστομος)

Μεγάλο αγαθό δεν είναι το να αποκτήσει κανείς χρήματα, αλλά φόβο Θεού. (Ιερός Χρυσόστομος)

Όταν η ψυχή πετάξει το φόβο του Θεού, που είναι σαν χαλινάρι και απορρίψει τον κυβερνήτη λογισμό, τότε τρέχει σε όλους τους χορούς της κακίας, μέχρις ότου καταντήσει στα βάραθρα της απωλείας και γκρεμίσει την σωτηρία της. (Ιερός Χρυσόστομος)

Όπως εκείνος που έχασε το φως του, σκοντάφτει σε πολλά εμπόδια, έτσι και εκείνος που θα λησμονήσει το φόβο του Θεού, διαρκώς θα βασανίζεται από διάφορες φροντίδες, μέριμνες και λύπες. Ο φόβος του Θεού, είναι το πιο δυνατό όπλο, για να πολεμήσουμε τις δυσκολίες στην πνευματική μας πορεία. (Ιερός Χρυσόστομος)

Ο φόβος του Θεού κάνει σοφό τον άνθρωπο. Ποιος είναι ο φόβος του Θεού; Όχι να φοβάσαι το Θεό, αλλά να φοβάσαι να μη στενοχωρήσεις τον άλλο, να μην τον βλάψεις, να μην τον αδικήσεις, να μην τον κατηγορήσεις. Αυτή είναι η σοφία. Ύστερα τα άλλα, για να ζήσεις, σε φωτίζει ο Θεός τί να κάνεις. 

(Οσία Σοφία εν Κλεισούρα)

Όπως ακριβώς, όταν υπάρχει οπλισμένος φύλακας στο σπίτι, δεν τολμάει να το πλησιάσει κάποιος κακούργος, έτσι και στην ψυχή που υπάρχει ο φόβος του Θεού, δεν μπορεί ο διάβολος εύκολα να την πλησιάσει. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)

Όπου υπάρχει ο Θείος φόβος, εκεί υπάρχει τήρηση των εντολών. Όπου υπάρχει τήρηση των εντολών, εκεί γίνεται κάθαρση της σαρκός και όπου υπάρχει κάθαρση, εκεί υπάρχει έλλαμψη δηλ. Θείος φωτισμός. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)

Ένα πράγμα ας φοβηθούμε. Το να φοβηθούμε κάτι άλλο περισσότερο, από όσο φοβόμαστε τον Θεό. (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)

Ο φόβος του Θεού είναι η αρχή της αρετής· λένε, ότι αυτός γεννιέται από την πίστη και σπέρνεται μέσα στην καρδιά όταν αποχωριστεί η διάνοια από τον περισπασμό του κόσμου για να συνάξει τους λογισμούς της που περιπλανιούνται λόγω του μετεωρισμού και να τους στρέψει στη μελέτη της αποκαταστάσεώς μας στη μέλλουσα ζωή. Αρχή της αληθινής ζωής του ανθρώπου είναι ο φόβος του Θεού. Αυτός όμως δεν πείθεται να μείνει μέσα στην ψυχή όπου υπάρχει μετεωρισμός σε ο,τιδήποτε. Σοφίσου να βρεις κάποιο τρόπο να βάλεις αφετηρία στο δρόμο σου το φόβο του Θεού· και σε λίγες ημέρες, φτάνεις στην πύλη της Βασιλείας χωρίς κυκλογυρίσματα του δρόμου. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)
Με τον Θείο φόβο, νικά κανείς κάθε ελάττωμα της ψυχής του. Ο Θείος φόβος, υπερέχει από όλα τα κατορθώματα της ψυχής. (Μέγας Βασίλειος)
Όπως όταν η ακτίνα του ηλίου μπαίνει από μια τρύπα στο σπίτι και βλέπει κανείς και την πιο λεπτή σκόνη, έτσι και ο φόβος του Θεού όταν μπει στην καρδιά του ανθρώπου, του δείχνει όλες τις αμαρτίες, ακόμα και τις πιο μικρές. (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)

Ας φοβηθούμε τον Κύριο, όπως τα θηρία. Διότι γνώρισα ανθρώπους που πήγαιναν να κλέψουν και τον Θεό δεν φοβήθηκαν. Μόλις όμως άκουσαν στο μέρος εκείνο τα γαυγίσματα των σκύλων, αμέσως οπισθοχώρησαν. Έτσι αυτό που δεν πέτυχε ο φόβος του Θεού, το κατόρθωσε ο φόβος των θηρίων... (Άγιος Ιωάννης της Κλίμακος)

Ο φόβος του Θεού (Θείος φόβος), είναι ο πολύς σεβασμός, η ευλάβεια, η πνευματική συστολή, η οποία προέρχεται από την πολλή αγάπη προς τον Θεό. Όπως κανείς αισθάνεται μια συστολή μπροστά σε κάποιο σεβάσμιο πρόσωπο, έτσι αισθάνεται και ο άνθρωπος που έχει φόβο Θεού, όπου και αν βρεθεί, γιατί παντού αισθάνεται την παρουσία του Θεού. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)

Αν νοιώσεις την παρουσία του Θεού, τότε θα νοιώθεις και ευγνωμοσύνη μεγάλη στον Θεό. Τώρα λες ''Πάτερ ημών'' και δεν νοιώθεις τίποτε. Αν όμως ένοιωθες
πράγματι, ότι ο Θεός είναι Πατέρας σου, δεν θα μπορούσες να αντέξεις αυτά τα λόγια. Συνέχεια ο άνθρωπος πρέπει να έχει την αίσθηση της παρουσίας του Θεού. Και όταν ο άνθρωπος αισθάνεται την παρουσία του Θεού, των Αγγέλων και των Αγίων, αυτό είναι μεγάλο φρένο, για να μην ξεφύγει... (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)

O περισσότερος κόσμος της εποχής μας είναι μορφωμένος κοσμικά και τρέχει με την κοσμική μεγάλη ταχύτητα. Επειδή όμως του λείπει ο φόβος του Θεού ''Αρχή σοφίας φόβος Κυρίου'' (Ψαλμ. 110,10), λείπει το φρένο και με ταχύτητα, χωρίς φρένο, καταλήγει σε γκρεμό. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)

Ο άνθρωπος που έχει φόβο Θεού, δικαιούται την Θεία βοήθεια. (Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης)

Ο φόβος του Θεού είναι 2 ειδών: Εκείνος που γεννιέται μέσα από τις απειλές της κολάσεως και κάνει να φυτρώνουν μέσα μας η εγκράτεια, η ελπίδα στο Θεό, η απάθεια και στη συνέχεια κατά φυσική τάξη η αγάπη. Και ο φόβος που είναι ενωμένος με την ίδια την αγάπη, και φέρνει πάντοτε στην ψυχή ευλάβεια, για να μην καταλήξει σε καταφρόνηση του Θεού, εξαιτίας της παρρησίας που δίνει η αγάπη. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής)

Είναι ευτυχής ο άνθρωπος εκείνος, ο οποίος έχει φόβο Θεού μέσα του, διότι αυτός ο άνθρωπος φανερά έγινε ευτυχής από το Άγιο Πνεύμα. Ευτυχής ο άνθρωπος που φοβάται τον Κύριο. Διότι πραγματικά, αυτός που πραγματικά φοβάται τον Κύριο δεν επηρεάζεται από οποιαδήποτε πανουργία του εχθρού και κάθε παγίδα του εχθρού την αποφεύγει. Αυτός ο οποίος έχει φόβο Θεού εύκολα αποφεύγει τις επινοήσεις του εχθρού, που πάντα το κακό μηχανεύεται και σε τίποτα αυτόν δεν αιχμαλωτίζει. Διότι ένεκα του φόβου του Θεού, δεν δέχεται την ηδονή της σαρκός. Αυτός που φοβείται τον Θεό, δεν στρέφει την προσοχή του άσκοπα εδώ και εκεί, διότι περιμένει τον Κύριό του, μήπως έρθει ξαφνικά και τον βρει αργό και τον τιμωρήσει. Αυτός ο οποίος έχει φόβο Θεού δεν αδιαφορεί, διότι πάντα προσέχει. Αυτός ο οποίος φοβείται τον Θεό, δεν αφήνει τον εαυτόν του ελεύθερο σε υπερβολικό ύπνο, διότι αγρυπνά και περιμένει την παρουσία του Κυρίου του. Ο φοβούμενος τον Κύριο δεν αδιαφορεί, για να μην οργίσει τον Κύριο του. Ο φοβούμενος τον Θεό δεν τεμπελιάζει, διότι πάντα φροντίζει για την περιουσία του Κυρίου του, για να μην κατακριθεί. Ο φοβούμενος τον Κύριο πάντα ενδιαφέρεται να πράξει αυτά που αρέσουν στον Κύριό του και ετοιμάζει αυτά, για να τον επιβραβεύσει πολύ ο Κύριός του όταν έλθει. Λοιπόν ο φόβος του Κυρίου γίνεται αιτία πολλών αγαθών σε εκείνους που τον έχουν αποκτήσει. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)

Το καμίνι δοκιμάζει το ασήμι και το χρυσάφι και ο φόβος του Κυρίου, τις σκέψεις εκείνων που Τον αγαπούν. Όπως ακριβώς ένας τεχνίτης που είναι καθισμένος δίπλα στο αμόνι και κατασκευάζει χρήσιμα σκεύη, έτσι και ο φόβος του Θεού καθαρίζει κάθε πονηρή σκέψη από την καρδιά και βγάζει από αυτήν με φρόνηση, λόγια συνετά. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)

Αυτός που δεν έχει μέσα του το φόβο του Θεού, είναι ένας άνθρωπος ευάλωτος στις επιθέσεις του διαβόλου. Αυτός που δεν έχει το φόβο του Θεού μέσα στην ψυχή του, δεν προσέχει, αδιαφορεί, κοιμάται αφρόντιστα, παραμελεί τις εργασίες του, γίνεται δοχείο των ηδονών, διότι δεν φοβάται την παρουσία του Κυρίου. Καυχιέται για τα πάθη, χαίρεται για την αργόσχολη ζωή, αποφεύγει την κακοπάθεια, αποστρέφεται την ταπείνωση, δέχεται με χαρά την υπερηφάνεια. Έπειτα έρχεται ο Κύριός του και τον βρίσκει σε έργα με τα οποία δεν ευαρεστείται και θα τον τιμωρήσει αυστηρά και θα τον εξαποστείλει στο αιώνιο σκότος. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)

Στον άνθρωπο που δεν έχει φόβο Θεού, δεν υπάρχει σοφία, φρόνηση και καλή απόφαση. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)

Τα πολλά ξύλα αυξάνουν τη φλόγα και ο φόβος του Θεού πολλαπλασιάζει τη γνώση στην καρδιά του ανθρώπου, η εργασία όμως εδραιώνει τη γνώση. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)

Αγαπητέ, ας είναι ο φόβος του Θεού μέσα στην καρδιά σου, όπως το όπλο στο χέρι του στρατιώτη, αντιμετωπίζοντας με τον φόβο, με ταπεινοφροσύνη τους πειρασμούς που φέρνει εναντίον σου ο Διάβολος, για να αραιώσουν και να εξαφανιστούν μακριά από σένα οι εχθροί σου σαν σκόνη. Να έχεις θάρρος, διότι δεν θα νικηθείς, αν έχεις τέτοιο όπλο... (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)

Όποιος βαδίζει με το φόβο του Θεού, αυτός και αν ζει ανάμεσα σε πονηρούς ανθρώπους δεν φοβάται, γιατί έχει μέσα του το φόβο του Θεού και το ακαταμάχητο όπλο της πίστεως, με τα οποία έχει δύναμη και μπορεί όλα να τα κάνει και αυτά ακόμη που φαίνονται στους πολλούς δύσκολα και αδύνατα. Είναι σαν γίγαντας ανάμεσα σε πιθήκους ή σαν βρυχόμενο λιοντάρι ανάμεσα σε σκύλους και αλεπούδες, στηρίζοντας την πεποίθησή του στον Κύριο. Και με το στέρεό του φρόνημα, τους χτυπά και τους τρομάζει, κρατώντας σαν σιδερένια ράβδο το Θείο λόγο της σοφίας. (Άγιος Συμεών ο Νεός Θεολόγος)

Εκείνος που φοβάται τον Θεό, φροντίζει για την ψυχή του και αποφεύγει τις κακές συναναστροφές. (Όσιος Θαλάσσιος)

Φόβο Θεού γεννά η νηστεία, η υπακοή και η ταπεινοφροσύνη. (Άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης)

Περισσότερο από κάθε άλλο να επιδιώκουμε τον φόβο του Θεού και την ιερή αγάπη, η οποία έρχεται μέσα μας με την Χάρη και την δωρεά του Χριστού μας. Από αυτή εύκολα φθάνουμε στην προς τον πλησίον αγάπη. Όταν ο άνθρωπος είναι γυμνός από την αγάπη και τον φόβο του Θεού, τότε κυνηγάει την δόξα και τον έπαινο των ανθρώπων. Αλλά τότε λέει ο Κύριος «Πώς μπορείτε να πιστεύετε σεις που δέχεστε δόξα ο ένας από τον άλλο και δεν ζητάτε την δόξα από τον Θεό μόνο; (Άγιος Μακάριος ο Αιγύπτιος)

Κάθε μέρα που ξυπνάς, να θυμάσαι, ότι θα δώσεις λόγο στο Θεό, για όλες τις πράξεις και τα λόγια και τις σκέψεις σου. Έτσι δεν θα αμαρτήσεις ενώπιον Του, αλλά ο φόβος του Θεού, θα βρίσκεται πάντα μαζί σου. (Άγιος Ησαϊας ο Αναχωρητής)

Εκεί που υπάρχει σαρκική ανάπαυση, δεν μπορεί να κατοικήσει φόβος Θεού. (ΆγιοςΗσαΐαςοΑναχωρητής)

Ο φόβος του Θεού είναι Θείο δώρο, διότι είναι ένα τών 7 χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος και ενοικεί σε καθαρή καρδιά. (Άγιος Νεκτάριος)

Δεν μπορεί κανείς να φτάσει στον φόβο του Θεού, εάν δεν απαλλαγεί από όλες τις βιοτικές φροντίδες. Γιατί, όταν ο νους φτάσει σε ησυχία και μεγάλη αμεριμνησία, τότε την ενοχλεί πολύ ο φόβος του Θεού, καθαρίζοντάς τον με πολλή συναίσθηση από κάθε γήινη προσπάθεια. (Άγιος Διάδοχος Φωτικής)

Χαρακτηριστική ιδιότητα εκείνου που σέβεται και φοβάται τον Θεό είναι, η αίσθηση της μηδαμινότητάς του και η ταπείνωση. (Άγιος Ησύχιος ο Πρεσβύτερος)

Όποιος έχει τον φόβο του Θεού στην καρδιά του, τηρεί τις εντολές του Θεού, καθαρίζεται, φωτίζεται και φτάνει στην αγάπη του Θεού, η οποία είναι το κεφάλαιο όλων των αρετών. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης)

Αρχή πάντων είναι ο φόβος Κυρίου. Από τον φόβο γεννιέται η κατάνυξη. Από την κατάνυξη γεννιέται η αποταγή και από την αποταγή η ταπείνωση. Από την ταπείνωση γεννιέται η νέκρωση του θελήματος και από αυτήν, ξεριζώνονται και μαραίνονται τα πάθη. Από τον μαρασμό των παθών βλασταίνουν οι αρετές. Από την άνθιση των αρετών καθαρίζεται η καρδιά. Από την κάθαρση της καρδιάς, αποκτάται η τελειότητα της Αποστολικής αγάπης. (Άγιος Κασσιανός)

Εκείνος που δεν φοβάται το Θεό, φοβάται πολλές φορές και την σκιά του. (ΆγιοςΓρηγόριοςΝύσσης)

Απόκτησε φόβο Θεού, για να σε φοβηθούν και οι δαίμονες! (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)

Δεν υπάρχει άλλη αληθινή ευχαρίστηση, παρά μόνο το να φοβάται κανείς τον Θεό. Αληθινά αυτό χορταίνει την ψυχή, όπως χορταίνουν το σώμα τα λιπαρά και παχιά φαγητά. (Άγιος Εφραίμ ο Σύρος)

Ο φόβος του Θεού είναι απαθής, γιατί φοβάται κανείς όχι το Θεό, αλλά το να εκπέσει από το Θεό. (Άγιος Κλήμης Αλεξανδρείας)

Ο φόβος του Θεού είναι γέννημα της πίστεως και προϋπόθεση της πνευματικής προκοπής. Όταν εγκατασταθεί στην καρδιά, σαν τον καλό νοικοκύρη τα τακτοποιεί όλα. Έχουμε φόβο Θεού; Αν ναι, ας ευχαριστήσουμε τον Κύριο, που μας τον έδωσε, και ας τον φυλάξουμε σαν πολύτιμο θησαυρό. Αν, όμως, δεν τον έχουμε, ας κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τον αποκτήσουμε, γνωρίζοντας ότι για την έλλειψή του ευθύνονται η απροσεξία και η αμέλειά μας. Από το φόβο του Θεού γεννιέται η μετάνοια, η συντριβή, το πένθος για τις αμαρτίες. Μακάρι το αίσθημα αυτό, ο πρόδρομος της σωτηρίας, να μην απομακρύνεται ποτέ από την καρδιά! Για να διατηρηθεί μέσα μας ο φόβος του Θεού, πρέπει να κρατάμε αδιάλειπτη τη μνήμη του θανάτου και της Κρίσεως, ενωμένη με τη συναίσθηση της παρουσίας του Κυρίου: Ο Θεός είναι πάντα κοντά μας και μέσα μας, βλέποντας, ακούοντας και γνωρίζοντας τα πάντα, ακόμα και τους πιο κρυφούς λογισμούς μας. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος)

Ο Θείος φόβος είναι η ρίζα κάθε καλού έργου. Ούτε ένα λεπτό να μην απομακρύνεται από την καρδιά σας. Σαν το κερί να ανάβει και να φωτίζει όλους τους λογισμούς, όλες τις εσωτερικές κινήσεις της καρδιάς σας. Αυτός θα σας διδάξει να βαδίζετε σωστά, να εργάζεστε το κάθετι σαν έργο του Θεού. (ΆγιοςΘεοφάνηςοΈγκλειστος)

Αλίμονο στη ψυχή, που θα φτάσει στην αναίδεια να πει: «Τίποτα δεν φοβάμαι!». Αυτή η εγωιστική αφοβία, είναι η αρχή της πτώσεως και της καταστροφής της. (ΆγιοςΘεοφάνης ο Έγκλειστος)

Ο φόβος του Θεού γεννιέται από τη σκέψη της πανταχού παρουσίας Του και της παντογνωσίας Του. (Άγιος Τύχων του Ζαντόνσκ)

Ο φόβος του Θεού είναι το άλας της ευσεβείας. Αν δεν υπάρχει τέτοιο αλάτι, όλη η ευσέβειά μας είναι άνοστη και χαλαρή. Ο φόβος του Θεού περιζώνει τις οσφύες, ανασκουμπώνει το στομάχι, κάνει την καρδιά νηφάλια, ελέγχει τον νου και μαστιγώνει το «ίδιον θέλημα» του ανθρώπου. Αλήθεια, πού υπάρχει μετάνοια χωρίς τον φόβο του Θεού; Πού υπάρχει ταπείνωση; Πού συστολή; Πού αγνεία; Πού υπομονή; Πού διακονία και υπακοή. (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

Αν κάποιος μπορούσε να μαντέψει όλες τις σκέψεις των ανθρώπων και να προφητεύσει το πεπρωμένο της ανθρω­πότητας και να αποκαλύψει κάθε μυστικό, που κρύβει στα σπλάχνα της η γη, εντούτοις όμως αυτός δεν είχε φόβο Θεού, η γνώση του θα ήταν σαν το γάλα, που χύνεται σ' ένα ακάθαρτο σκεύος, από το οποίο μπορεί να χαλάσει όλο το περιεχόμενο. Ιδίως κατά την ώρα του θανάτου ενός τέτοιου ανθρώπου, η «σοφία» του δεν θα είχε ούτε τη λάμψη ενός πυρακτωμένου κάρβουνου, αλλά θα έκανε ακόμη πιο ζοφερή την νύχτα του θανάτου του. (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

Με τον ίδιο τρόπο που τα παιδιά φοβούνται τους γονείς τους, πρέπει να φοβόμαστε και εμείς τον Θεό. (ΆγιοςΝικόλαοςΒελιμίροβιτς)

Όποιος επιθυμεί να πλησιάσει τον Θεό για να Τον υπηρετήσει, πρέπει να χειραγωγηθεί από τον φόβο Του. Το αίσθημα του Θείου φόβου, το αίσθημα της βαθύτατης ευλάβειας προς τον Θεό, γεννιέται μέσα μας, αφενός, από την επίγνωση του ασύλληπτου μεγαλείου του Θείου Όντος και αφετέρου, από την συναίσθηση της δικής μας μικρότητας, αδυναμίας και αμαρτωλότητας. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ)

Υπάρχουν δύο μορφές Θείου φόβου: Κατά την πρώτη, επειδή φοβάσαι τον Θεό δεν κάνεις το κακό, ενώ κατά την δεύτερη, επειδή φοβάσαι τον Θεό κάνεις το καλό. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)

Κανείς δεν μπορεί να αποκτήσει τον Θείο φόβο, αν δεν ελευθερωθεί από όλες τις βιοτικές μέριμνες. Τότε ο νούς, κινείται από τον φόβο του Θεού και ελκύεται στην αγάπη της αγαθότητός Του. (Όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ)

Ο φόβος του Θεού, εξουθενώνει την σάρκα περισσότερο από την νηστεία και τις άλλες ασκήσεις. Για όποιον τον απέκτησε, δεν υπάρχουν πάνω στη γη, ούτε θλιβερά, ούτε ευχάριστα πράγματα... (ΆγιοςΠαρθένιος της Όπτινα)

Ο φόβος του Θεού αποκτάται, όταν εκπληρώνουμε τις εντολές του Θεού και πράττουμε τα πάντα κατά συνείδηση. (Άγιος Αμβρόσιος της Όπτινα)

Κανείς δεν μπορεί να αποκτήσει τον τέλειο φόβο του Θεού, αν δεν ελευθερωθεί από κάθε μάταιη μέριμνα. (Στάρετς Ευστράτιος)

Φόβος Θεού είναι η συνείδηση της υπευθυνότητας για την σωτηρία μας. Έχουμε μέγιστη ευθύνη για το πως ζούμε τη στιγμή, που τη ζωή μας την έδωσε ο Θεός για να τη χρησιμοποιήσουμε για την σωτηρία μας... Φόβος Θεού είναι το πρώτο σκαλοπάτι· η αρχή της σοφίας. Ακολουθεί η δοξολογία από μέρους του παιδιού στον Ουράνιο Πατέρα του. (Στάρετς Μπόρις Χόλτσεφ)

Όπως το λυχνάρι φωτίζει το σκοτεινό δωμάτιο, έτσι και ο φόβος του Θεού, όταν έρθει στην καρδιά του ανθρώπου, τον φωτίζει και διδάσκει όλες τις αρετές και τις εντολές του Θεού. (Αββάς Ιάκωβος)

Η φύση του νερού είναι απαλή, ενώ της πέτρας είναι σκληρή. Όταν όμως κρεμάσουμε το νερό και πέφτει πάνω στην πέτρα την τρυπά. Έτσι και ο Λόγος του Θεού είναι απαλός, ενώ η καρδιά μας είναι σκληρή. Ακούγοντας όμως ο άνθρωπος συχνά το Λόγο του Θεού, που έρχεται από ψηλά, ανοίγεται η καρδιά του στο φόβο του Θεού. (Αββάς Φιλήμων)

Υπάρχουν δύο είδη (Θείου) φόβου, ένας αρχικός και ένας τέλειος. Και ο μεν ένας είναι χαρακτηριστικό των αρχαρίων στην πνευματική ζωή, ενώ ο άλλος είναι χαρακτηριστικό των Αγίων που έχουν πια τελειωθεί πνευματικά, αυτών που έφτα­σαν στο μέτρο της Άγιας αγάπης. Να, τι θέλω να πω: Κάνει κανείς το θέλημα του Θεού για το φόβο της τιμωρίας. Αυτός είναι ακόμα ολότελα αρχάριος. Δεν αγωνίζεται για το ίδιο το καλό, αλλά επειδή φοβάται τις τιμωρίες. Άλλος κάνει το θέλημα του Θεού, επειδή αγαπάει το Θεό, επειδή χαίρεται ιδιαίτερα με το να είναι η ζωή του ευάρεστη στο Θεό. Αυτός γνωρίζει την ουσία του καλού, αυτός γεύτηκε τι σημαίνει να είναι κανείς ενωμένος με το Θεό και έχει την αληθινή-τέλεια αγάπη. Και αυτή η αγάπη, τον οδηγεί στον τέλειο φόβο. Γιατί αυτός φοβάται και κάνει το θέλημα του Θεού, όχι από φόβο για τις τιμωρίες, μήπως κολαστεί, αλλά επειδή γεύτηκε την γλυκύτητα που δοκιμάζει όποιος είναι ενωμένος με το Θεό, φοβάται μήπως την χάσει και την στερηθεί. Αυτός λοιπόν ο τέλειος φόβος, που προέρχεται απ' αυτήν την αγάπη, απομακρύνει τον αρχικό φόβο. Είναι λοιπόν η τέλεια αγάπη, που φυγαδεύει το φόβο. Είναι όμως αδύνατο να φτά­σει κανείς διαφορετικά στον τέλειο φόβο, παρά μόνο με τον αρχικό. (ΑββάςΔωρόθεος)

Είπαν οι Πατέρες ότι ο άνθρωπος αποκτάει το φόβο του Θεού: Με τη διαρκή μνήμη του θανάτου και των τιμωρι­ών. Με το να έρευνα τον εαυτό του, κάθε βράδυ, πως πέρασε την ημέρα, και κάθε πρωί πάλι, πως πέρασε τη νύκτα. Με το να μην έχει παρρησία. Με το να ζήσει με κάποιον άλλον άνθρωπο, που πραγματικά φοβάται το Θεό και καθώς εκείνος θα ζει το φόβο του Θεού, θα μάθει και εκείνος πως να Τον φοβάται. Διώχνουμε το φόβο του Θεού μακριά μας κάνοντας όλα τα αντίθετα, δηλαδή με το να μην έχουμε μνήμη θανάτου και των τιμωριών, να μην προσέχουμε τους εαυτούς μας, να μην εξετάζουμε πως περάσαμε, αλλά να ζούμε αδιάφορα και με αδιάφορους πνευματικά να συναναστρε­φόμαστε και ακόμα έχοντας παρρησία. Αυτό το τελευταίο, είναι το χειρότερο από όλα. Αυτό είναι τέλειος αφανισμός. Γιατί, τί άλλο διώχνει μακριά από την ψυχή το φόβο του Θεού, όπως η παρρησία; (ΑββάςΔωρόθεος)
Όπου δεν υπάρχει αγάπη και φόβος Θεού, υπάρχει κάθε είδος αταξίας και πονηριάς. (Αββάς Ναζάριος)

Η ταπείνωση μαζί με την υπακοή και τη νηστεία γεννούν τον φόβο του Θεού και είναι αυτός ο φόβος του Θεού, η αρχή της αληθινής σοφίας. (ΓέρονταςΓερμανόςο Σταυροβουνιώτης)

Ο αθεόφοβος καταντά παίγνιο των δαιμόνων. Κυλίεται στα πάθη του και κατρακυλά σε κάθε είδους κακία. Θα φοβηθεί όμως τον Θεό την ώρα της Κρίσεως! Αλλά τότε δυστυχώς, θάα είναι πια πολύ αργά... (ΓέρονταςΓερμανόςο Σταυροβουνιώτης)

Ανάλογα με το τι φόβο Θεού έχουμε μέσα μας, ανάλογη είναι και η προσοχή στη ζωή μας. (Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας)

Όταν δεν υπάρχει ο φόβος του Θεού στην ψυχή μας, τότε είμαστε σαν άταφοι νεκροί. (Γερόντισσα Μακρίνα Βασσοπούλου)

Ο φόβος του Θεού υπάρχει όταν τον αγαπάς με όλη σου την καρδιά, και παλεύεις να μην τον προσβάλεις ποτέ ή να τον στενοχωρήσεις, όχι μόνο με τα έργα σου, τις πράξεις και τα λόγια σου, αλλά ούτε με τους λογισμούς σου. Προσπαθείς να Τον ευχαριστείς με καθετί που κάνεις ή λες. Αυτός είναι ο φόβος του Θεού, φόβος μην κάνεις κάτι που θα στενοχωρήσει ή θα προσβάλλει τον Πατέρα μας. (Γέροντας Θαδδαίος της Βιτόβνιτσας)

Με ανεξήγητο τρόπο, ο μεγάλος φόβος του Θεού, όταν φθάσει στην άκρα έντασή του, μεταμορφώνεται σε Θεία αγάπη. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)
Ας παραμένουμε κάθε στιγμή στο φόβο του Θεού. Έτσι θα κατορθώσουμε να διακονούμε τον πλησίον και να οικοδομούμε τη σωτηρία μας. (Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ)

Φοβόμαστε να μην πάθουμε κάτι σωματικό, να μην πάθουν κάτι τα παιδιά μας, τα εγγόνια μας, μην χάσουμε την δουλειά μας, να μην στεναχωρήσουμε ίσως τους φίλους μας και πούνε κάτι κακό για εμάς. Όλα κινούνται δηλαδή γύρω από το εγώ μας και γύρω από τα του κόσμου τούτου. Και όμως, τον φόβο που πρέπει να έχουμε δεν τον έχουμε. ''Αρχή σοφίας, φόβος Κυρίου'', λέει ο ψαλμωδός, ότι δηλ. ο πραγματικός σοφός είναι εκείνος που έχει πάνω από όλα τον φόβο του Θεού. Τι σημαίνει αυτό; Μας το λέει ο Άγιος Κλήμης Αλεξανδρείας: "Ο φόβος του Θεού είναι απαθής· διότι φοβάται κανείς όχι το Θεό, αλλά το να εκπέσει από το Θεό''. Η πραγματική σοφία λοιπόν είναι να μάχεσαι καθημερινά - να έχεις θα λέγαμε μία ιερή αγωνία - μήπως και εκπέσεις από την Χάρη του Θεού, μήπως και η ζωή σου, οι επιλογές του, οι λογισμοί σου, τα λόγια του, οι πράξεις σου, οι συναναστροφές σου σε οδηγούν μακρυά από τον Θεό ή είναι απότελεσμα της απομάκρυνσής σου από τον Θεό.(Αρχ. Παύλος Παπαδόπουλος)

Ο φόβος του Θεού τρέφεται και μεγαλώνει στην ψυχή μας, όταν έχουμε στο νου μας και μελετάμε ακατάπαυστα: α) το άπειρο ύψος της μεγαλοσύνης του Θεού, β) το ανεξιχνίαστο βάθος των κριμάτων Του, γ) την ανέκφραστη δικαιοσύνη Του και δ) το πλήθος των δικών μας αμαρτημάτων. (Μοναχός Αγάπιος Λάνδος Κρήτης)

Ο φόβος του Θεού και η Χάρη, είναι δύο δίδυμα αδέλφια και όπου είναι το ένα, εκεί βρίσκεται και το άλλο. (Πατέρες της Εκκλησίας)

Αν ο άνθρωπος έχει την ταπείνωση και την ακτημοσύνη και το να μην κρίνει τους άλλους, θα έρθει ο φόβος του Θεού σ΄ αυτόν. (Είπε Γέρων)

Άμα ο άνθρωπος είχε το φόβο, ότι ο Θεός παρακολουθεί κάθε μας πράξη, πολλά πράγματα ο άνθρωπος δεν θα τα έπραττε. (Παναγόπουλος)

Όποιος δεν έχει φόβο Θεού, είναι αμόρφωτος και ας έχει πτυχία. (Παναγόπουλος)

Αυτοί είναι οι άνθρωποι... είναι ποντικοφοβούμενοι, ανθρωποφοβούμενοι, φοβούνται πολλά πράγματα. Μόνο Θεοφοβούμενοι δεν είναι... (Παναγόπουλος)
Ποτέ δεν φοβόταν τόσο πολύ ο άνθρωπος την φτώχεια, την αρρώστια και το θάνατο, όσο τα φοβάται τώρα, που δεν φοβάται τον Θεό. (Φώτης Κόντογλου)
Στην εποχή μας, οι άνθρωποι έχασαν το φόβο του Θεού και απόκτησαν το φόβο των μικροβίων. (Φώτης Κόντογλου)

Να έχεις πάντα φόβο Θεού, δηλαδή ανησυχία μήπως τον λυπήσεις, με τα έργα, με τα λόγια ή τους λογισμούς σου.

Δύο ασφαλείς δρόμοι υπάρχουν, που οδηγούν την ψυχή στο φόβο του Θεού. Η ακτημοσύνη και η ταπεινοφροσύνη.

Εκείνος που φοβάται το Θεό, δεν φοβάται τίποτε άλλο. Και όποιος δεν φοβάται τον Θεό, φοβάται όλα τα άλλα.

Ο φόβος του Θεού, κάνει τον άνθρωπο ήρωα. Ο φόβος των ανθρώπων, κάνει τον άνθρωπο δειλό.

Γνώσεις χωρίς τον φόβο του Θεού, σε τίποτε δεν ωφελούν.

Κάποιος φιλόσοφος, που είχε μια γυναίκα πολύ ταλαντούχα, ρώτησε τον Σωκράτη:- Κύριε φιλόσοφε, έχω μία σπουδαία και όμορφη γυναίκα.
Ο Σωκράτης εκείνη την στιγμή ήταν στο τραπέζι του με ένα μολύβι και χαρτί στο χέρι και έγραψε ένα μηδενικό.
- Η γυναίκα μου κατάγεται από μεγάλο γένος. Ο παππούς της ήταν Υπουργός.
Ο Σωκράτης έγραψε άλλο ένα μηδενικό.
- Η γυναίκα μου είναι πολύ μορφωμένη.
Ο Σωκράτης έγραψε ακόμη ένα μηδενικό κοντά στα άλλα.
- Η γυναίκα μου ξέρει να ασχολείται με το νοικοκυριό του σπιτιού, να κάνει διαφόρων ειδών πίτες και ψωμί πάνω σε μεγάλο τραπέζι!
Έγραψε ο φιλόσοφος άλλο ένα μηδενικό.
- Η γυναίκα μου γνωρίζει να κεντά διάφορα κεντήματα, να ράβει, να διορθώνει, να φτιάχνει φανέλλες στην ραπτομηχανή. Βλέπεις πόσα ταλέντα έχει η γυναίκα μου;
Ο Σωκράτης έγραψε ακόμη δίπλα στα άλλα ένα μηδενικό. Στο τέλος πρόσθεσε και ένα άλλο σπουδαίο χάρισμά της:
- Η γυναίκα μου έχει φόβο Θεού και είναι πιστή!
Τότε ο Σωκράτης έβαλε τον αριθμό ένα μπροστά από τα μηδενικά και της είπε: ''Να, τώρα έδωσα αξία στην γυναίκα σου. Όχι, όταν μου έλεγες, ότι είναι ωραία και μορφωμένη και υγιής και γνωρίζει να κάνει πολλά έργα, διότι όταν της λείψει ο φόβος και η αγάπη της για τον Θεό, τότε όλα τα παραπάνω χαρίσματά της είναι πολλά αραδιασμένα μηδενικά και τίποτε άλλο, τίποτε απολύτως!''...Πράγματι! Το ίδιο συμβαίνει και με τον άνδρα και με τον οποιονδήποτε άνθρωπο. Μπορεί ο άνθρωπος να έχει πολλά τάλαντα, μπορεί να ξέρει πολλές κοσμικές τέχνες, μπορεί να γνωρίζει πολλές επιστήμες, εάν όμως απουσιάζει από την ζωή του ο φόβος και η πίστη στον Θεό, τότε του λείπει το ''σχολείο'' της άνω σοφίας και ο άνθρωπος δεν είναι πλέον τίποτε...

ΠΗΓΗ