ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗ ΛΑΛΟΓΛΗΣ

Λάλογλη ήταν ελληνικό χωριό στην επαρχία Σαρικαμίς του Καρς (Καύκασος). Η εκκλησία της Παναγίας της Λάλογλης ήταν ξακουστή σε όλο το Καρς. Βρισκόταν κοντά στο ελληνικό χωριό Λάλογλη.
Οι Καρσλήδες εκδιώχτηκαν δύο φόρες από τις πατρογονικές τους εστίες. Αρχικά, ήταν εγκατεστημένοι στην Αργυρούπολη, όπου το 1878, εγκαταλείπουν την αφιλόξενη πλέον περιοχή του Πόντου και εγκαθίστανται στην περιοχή του Καρς. Πριν φύγουν όμως από την Αργυρούπολη πήραν και μια εικόνα της Παναγίας, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου που μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα. Εγκαταστάθηκαν στο Κάρς χτίζοντας 74 χωριά. Μεταξύ αυτών, δέσποζε το χωριό Λάλογλη λόγω του περίλαμπρου ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως ονομάστηκε Παναγία της Λάλογλη, η οποία μεταφέρθηκε ως ατίμητος θησαυρός από τον Πόντο. Η ιστορία όμως επαναλήφθηκε λίγα χρόνια αργότερα.

Από το 1917-1922 οι πρόσφυγες του Καρς για δεύτερη φορά εγκαταλείπουν τα σπίτια τους. Με τα λιγοστά πράγματα που πήραν μαζί τους, μετέφεραν στη νέα τους πατρίδα ιερά κειμήλια , όπως την εικόνα της Παναγίας της Λάλογλη, τον χρυσοκέντητο επιτάφιο αλλά και ψαλτήρια μέσα σε ένα μπαούλο. Την ευθύνη για τη μεταφορά αυτών των ιερών κειμήλιων στην Ελλάδα είχε ο Παύλος Πετίδης του Ανανία, ένας ευσεβής άνθρωπος, ο οποίος θεώρησε ότι το πολυτιμότερο όλων εκείνων που έπρεπε να πάρουν μαζί τους ήταν η εικόνα της Παναγίας, εικόνα που κοσμεί σήμερα την εκκλησία στο Μεσονήσι Φλώρινας και έχει δώσει το όνομα της στο Ναό.

Τα εγκαίνια του Ναού έγιναν στις 25 Αυγούστου 1974 σ΄ ένα κλίμα κατάνυξης με τη συμμετοχή μεγάλου πλήθους λαϊκών και κληρικών, με Μητροπολίτη Φλώρινας Πρεσπών και Εορδαίας μακαριστό Αυγουστίνο Καντιώτη.

                       

Το κατανυκτικό και πανηγυρικό γεγονός εκείνης της ημέρας, θύμισε σε πολλούς το πανηγύρι που γινόταν στο χωριό Λάλογλη προς τιμή της Παναγίας. Το πανηγύρι ήταν πολύ μεγάλο με τη συμμετοχή πολλών Ελλήνων , Ρώσων και Τούρκων από την περιοχή του Καρς και του Αρταχάν, που μαρτυρίες αναφέρουν πως πολλές φορές ξεπερνούσε το πανηγύρι της Παναγίας Σουμελά. Το πανηγύρι διαρκούσε 15 ημέρες και κατά το οποίο συνέρρεαν στη Λάλογλη πλήθη προσκυνητών, οι οποίοι ασπάζονταν με ευλάβεια την εικόνα της κοιμήσεως της Θεοτόκου, ζητούσαν την προστασία και την σκέπη της Παναγίας και έκαναν διάφορα τάματα. Με την πάροδο του χρόνου η φήμη της θαυματουργού εικόνος συγκέντρωνε ολοένα και περισσότερους προσκυνητές.

Ξακουστή σε όλο το Καρς ήταν η εκκλησία της Παναγίας του Λάλογλη (τουρκικά: Laloglu). Το πανηγύρι που γινόταν εδώ κάθε Δεκαπενταύγουστο υποκαθιστούσε αυτό της Παναγίας Σουμελά· συμμετείχαν Έλληνες από όλα τα χωριά του Καρς και του Αρνταχάν, που έφταναν στο χωριό με κάρα, παϊτόνια και υποζύγια, για να εκκλησιαστούν, να συναντηθούν με συγγενείς και φίλους και να χορέψουν ποντιακούς χορούς.

«Εγώ Αρταχανλής είμαι, παιδίν ευλογημένον / ση Λάλογλης την Παναγιάν κερίν έχω ταγμένον», λέει το ποντιακό δίστιχο. Τη φημισμένη εικόνα της Παναγίας και τον χρυσοκέντητο επιτάφιο της μονής είχαν μεταφέρει εκεί Έλληνες από τον Πόντο που έφυγαν κυνηγημένοι, με τον ιερέα τους παπά Ιωάννη Κοσκοσίδη και τον Χατζηπάνο. Μετά το 1914, οι κάτοικοι της Λάλογλης έφεραν την εικόνα, τον επιτάφιο και τα ψαλτήρια στο Μεσονήσι Φλώρινας.

* της Παρασκευής Κ. Μαυρομμάτη

ΠΗΓΗ