Το Βυζάντιο ήταν αναμφίβολα μία τέτοια αυτοκρατορία. Στέκονταν αγέρωχο στην Κωνσταντινούπολη, φρουρώντας τη γέφυρα ανάμεσα στην Ευρώπη και την Ασία, και ταυτόχρονα γοητεύοντας τους γείτονές του με την τέχνη, την αρχιτεκτονική, την διοικητική του αρτιότητα και τη στρατηγική του ευφυΐα.
Το βιβλίο «Το Βυζάντιο όπως το είδαν οι Άραβες» της Λιβανέζας Νάντιας Μαρίας Ελ Σέιχ, σε μετάφραση Νίκου Κελέρμενου, μας προσφέρει μία μοναδική ματιά σε αυτή την εικόνα, μέσα από τα μάτια εκείνων που δεν ήταν απλώς παρατηρητές, αλλά και ανταγωνιστές, συμμάχοι, και συχνά θαυμαστές,τους Άραβες.
Οι Αραβες συγγραφείς του 7ου έως 15ου αιώνα, μέσα από χρονογραφίες, γεωγραφικά έργα και θρησκευτικά κείμενα, καταγράφουν το Βυζάντιο με έναν συνδυασμό φόβου και θαυμασμού. Περιγράφουν τα πανίσχυρα τείχη της Κωνσταντινούπολης, που με τις θρυλικές τους πύλες και το ύψος τους θύμιζαν ότι οι Βυζαντινοί υπήρξαν πραγματικοί κυρίαρχοι του χώρου. Θαύμαζαν τους αυτοκρατορικούς θρόνους και την τελετουργική μεγαλοπρέπεια των Αυτοκρατόρων, που παρέπεμπε σε μια τάξη και έναν πολιτισμό ανώτερο από κάθε άλλο κράτος της εποχής.
Στα μάτια των Αράβων, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία δεν ήταν μόνο στρατιωτική δύναμη, αλλά και πολιτιστικό φαινόμενο η τέχνη, οι εκκλησίες, η διακόσμηση και οι ανακτορικές τελετές τους προκαλούσαν δέος.
Το βιβλίο αποκαλύπτει ότι οι Άραβες παρατηρούσαν με προσοχή τις στρατηγικές μάχες, τις πολιορκίες και τις διπλωματικές κινήσεις. Στις πολεμικές αφηγήσεις, οι Βυζαντινοί συχνά περιγράφονται με σεβασμό ως ευφυείς και ανθεκτικοί αντίπαλοι. Το Βυζάντιο για αυτούς δεν ήταν απλώς ο εχθρός που έπρεπε να νικηθεί αλλά ο πολιτισμός που έπρεπε να κατανοηθεί.
Η ανάλυση των πηγών που παρουσιάζει η Ελ Σέιχ,
Καθηγήτρια στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αμερικανικού Πανεπιστημίου της Βηρυτού (A.U.B) μας δείχνει ξεκάθαρα ότι οι Άραβες ένιωθαν ένα είδος θαυμασμού για την αυτοκρατορία που κατάφερνε να παραμένει ζωντανή και ακμαία μέσα στους αιώνες, παρά τις πολιορκίες, τις εσωτερικές κρίσεις και τις εξωτερικές επιθέσεις. Η Κωνσταντινούπολη, η πρωτεύουσα που άντεξε αιώνες επιθέσεων, οι στρατηγοί που οργάνωναν αριστοτεχνικά τις μάχες, οι αυτοκράτορες που διατηρούσαν τη σταθερότητα της εξουσίας όλα αυτά φαινόταν στους Άραβες σαν ενσάρκωση μιας υπεράνθρωπης ιστορικής δύναμης.
Το βιβλίο δεν είναι απλώς μια καταγραφή αλλά μια γέφυρα ανάμεσα σε δύο πολιτισμούς. Μέσα από την ανάγνωσή του, νιώθεις τον παλμό της εποχής, τις εντάσεις αλλά και την αμοιβαία εκτίμηση. Οι Άραβες, παρά τις συγκρούσεις και τις αντιπαλότητές τους με τους Βυζαντινούς, βλέπουν στο Βυζάντιο μια πηγή έμπνευσης, μια πολιτισμική αναφορά που υπογραμμίζει πόσο μεγαλειώδης ήταν η Αυτοκρατορία.
Το «Βυζάντιο όπως το είδαν οι Άραβες» μας υπενθυμίζει ότι η ιστορία δεν είναι μονόπλευρη ότι πίσω από κάθε μάχη, κάθε σύγκρουση, κρύβεται ένας κόσμος εντυπώσεων, θαυμασμού και ανθρώπινης περιέργειας. Και ίσως, μέσα από τα μάτια των Άραβων, το Βυζάντιο λάμπει πιο έντονα, όχι μόνο ως δύναμη στρατιωτική ή πολιτική, αλλά ως σύμβολο πολιτισμικού μεγαλείου που ακόμα μας εμπνέει αιώνες μετά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου