Ο εορτασμός της Αγίας Άννης στη Μικρά Ασία

Στα μέρη της Ιωνίας στη Σμύρνη, στη Φώκαια, στα Βουρλά και στα μικρά παράλια χωριά η 9η Δεκεμβρίου, η γιορτή της Αγίας Άννης, δεν ήταν μεγάλη πανήγυρη. Ήταν όμως μια ημέρα βαθιάς ευλάβειας, μια γιορτή της μάνας, του παιδιού και του σπιτικού. Από νωρίς το πρωί οι καμπάνες χτυπούσαν ήρεμα, κι οι γυναίκες, τυλιγμένες με τα ζεστά μαντήλια τους, κατέβαιναν στους ναούς και τα μικρά εξωκλήσια για τη λειτουργία. Στην εικόνα της Αγίας Άννης με τη μικρή Παναγία στην αγκαλιά, άναβαν κερί και άφηναν ταπεινά τάματα, υφαντά, μαντήλια, μικρά παιδικά ρουχαλάκια, σιτάρι ή μια πρέζα αλάτι δεμένη προσεκτικά σε κόκκινο ύφασμα. Όλα σημάδια πίστης, προσδοκίας και ευχή για γονιμότητα, υγεία και καλοσύνη στο σπιτικό.

Στη Σμύρνη, οι γυναίκες από τις συνοικίες του Κορδελιού και της Προκυμαίας μαζεύονταν μετά τη λειτουργία στα σπίτια για καφέ, λουκούμια και σεκέρια, μιλώντας χαμηλόφωνα για τα τζιέρια τους , τις έγνοιες και τις χαρές της ζωής. Στη Φώκαια, πάλι, ο κόσμος ανέβαινε στα μικρά εξωκλήσια στα υψώματα· εκεί, μετά την προσευχή, μοιράζονταν σύκα, σταφίδες και βραστό σιτάρι — το «φαγητό της ευλογίας», όπως το έλεγαν.

Ήταν μια μέρα αφιερωμένη στις γυναίκες. Οι εγκυμονούσες φορούσαν μια κόκκινη κλωστή στα μαλλιά για φυλαχτό· οι νέες κοπέλες στη Φώκαια έδεναν λευκό μαντήλι στο κεφάλι τους, τιμώντας τη μητρότητα· οι μητέρες έφερναν τα παιδιά τους στην εκκλησία για μια γρήγορη ευλογία «να ’χουν γερό βηματισμό και καθαρή καρδιά».

Το απόγευμα, σε πολλά σπίτια, άναβαν το καντήλι της Αγίας Άννης και μαζεύονταν γύρω από το τραπέζι. Μοσκοβολούσαν οι μαχαλάδες ρεβίθια με κύμινο, σιτάρι αρωματισμένο με κανέλα, λίγο κρασί από τα αμπέλια των Βουρλών. Και για σερμπέτια ένα πιάτο συνήθως κανταΐφι. Όχι πολύ φασαρία και χοροί – εκείνη η μέρα είχε σεμνότητα, είχε ζεστασιά. Ήταν μια γιορτή που “ακουμπάει μέσα στο σπίτι”, έλεγαν οι παλιοί.

Κι όταν έπεφτε το βράδυ, οι γιαγιάδες τραγουδούσαν σιγανά τα παλιά μικρασιατικά νανουρίσματα της Αγίας Άννης, όπως τα έμαθαν από τις μανάδες τους. Ήταν το κλείσιμο μιας ημέρας γεμάτης πίστη, τρυφερότητα και παράδοση.
Σήμερα, όσοι κρατάμε μέσα μας τις ρίζες της Μικρασίας, θυμόμαστε πως η γιορτή της Αγίας Άννης δεν ήταν μόνο θρησκευτική μέρα ήταν η τιμή στη γυναίκα που γεννά, στη μάνα που μεγαλώνει, και στο σπιτικό που κρατάει τη φλόγα αναμμένη.
[μνήμες από το σόι μου το Φωκιανό]

πηγή